VAHSHIYLARNING ROBINZON OROLIGA
YANA KELISHGANI, KEMANING HALOKATGA
UCHRASHI
Dekabr boshlandi, hosilni yig'ib-terib olishim kerak. Erta tongdan kechgacha
dalada ishlay boshladim. Bir kuni g'ira-shira tong payti uydan lib, g'orimdan ikki
milcha narida, sohilda yonib turgan katta gulxan alangasini ko'rib juda hayratda
qoldim va qo'rqib ketdim.
Demak, mening orolimga yana vahshiylar kelishibdi! Ular orolning men
hech mahal bormagan narigi tomonida emas, balki menga yaqin joyda paydo
bo'lshibdi. Hayron bo'lib, turgan joyimda qotib qoldim.
Uyim atrofini o'rab turgan chakalakka yashirindim, vahshiylar ko'ziga
ko'rinib qolmaslik uchun bir qadam ham jilmadim.
Chakalak ichida pisib tursam ham, ko'nglim gira tinchimadi: mabodo
vahshiylar orolni keza boshlasa, mening ekinzorimni, hayvonlarimni, Uyimni
ko'rib, bu yerda odam turishini darrov pilib, meni topib olmaguncha qo'ymaydi,
deb qo'rqdim. Tezda bir nima qilmoq kerak edi. Qo'rg'on yoniga borib, izimni
yo'qotmoq uchun narvonni ham o'zim bilan birga olib o'tdim va mudofaaga
tayyorlana boshladim.
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi
Butun miltiqlarimni o'qladim, uyoq-buyog'ini tekshirib, ikki to'pponchamni
ham o'qladim va oxirgi nafasgacha mudofaa qilmoqqa qaror berdim. O'zimni
mudofaa qilish uchun yana qanday choralar ko'rmoq kerak, degan o'y bilan
qo'rg'onim ichida ikki soatcha turdim.
Afsuski, bor-yo'q askar bir o'zim! Hech bo'lmasa razvedkaga yubormoq
uchun ayg'oqchilarim ham yo'q», deb o'yladim.
Dushman tomonida nimalar bo'layotganidan bexabarman. Kutaverish
tinkamni quritdi. Durbinni qo'limga olib, narvonni qo'yib tepa ustiga chiqdim.
Yerga qornim bilan yotib olib, gulxan tomonni kuzatdim. Ma'lum bo'ldiki,
vahshiylar to'qqiz kishi ekan. Ular hammasi kichik bir gulxan atrofida
qipyalang'och o'tirishar edi.
Albatta, ular gulxanni isinish uchun yoqqan emas, isinmoqqa ularning
ehtiyoji yo'q, chunki kun issiq edi. Yo'q, men ishondimki, ular bu gulxanni
o'zlarining odam go'shtidan qilinadigan vahshiy ovqatlarini pishirmoq uchun
yoqqanlar! Ovqat bo'ladigan asir, muqarrar tayyorlab qo'yilgan, lekin uning o'lik
yo tirik ekanligini bilolmadim.
Bu odamxo'rlar ikki qayiqda kelgan ekan, ularning qayiqlari qum ustida:
dengiz suvi qaytgan vaqt edi, aftidan ular suvning mavj urib sohilga kelishini
kutayotganga o'xshaydi.
Darhaqiqat, shuni kutayotgan ekanlar: suvning mavj urishi boshlandi
deguncha vahshiylar darrov qayiqlariga tushib, jo'nab ketishdi. Darvoqe, aytmoq
xayolimdan ko'tarilibdi, ular jo'nab ketmasdan bir-bir yarim soatcha oldin
hammalari sohilda o'yinga tushishdi: men durbin bilan ularning vahshiylarcha
tanlarini o'ynatganlarini va sakrashganini aniq ko'rib turdim.
Vahshiylar oroldan jo'nab, ko'zdan g'oyib bo'lganiga ishonch hosil qilish
bilanoq, men tepadan tushib, ikkala miltiqni ham yelkamga osib oldim, ikki
to'pponchamni kamarga qistirib, qinsiz ulkan qilichimni ham olib boyagi
tepaga qarab jo'nadim.
Bu joyga yetib kelib (ko'targan qurollarim og'ir bo'lganidan bu yerga yetib
kelguncha kam deganda ikki soat o'tdi), dengiz tomonga nazar tashladim va
qayiqqa tushib, oroldan o'z yerlariga ketayotgan vahshiylarni ko'rdim.
G'azabim jo'shib ketdi. Sohilga qarab yugurdim, endigina bo'lib o'tgan
vahshiyona aysh-ishrat qoldiqlarini, ya'ni bu yirtqichlar xursandchilik qilib va
o'yinga tushib, yeb ketgan odam suyaklari va go'sht parchalarini ko'rib, qahr-
g'azabimga to'lib qichqirib yuboray dedim.
G'azabim shu qadar jo'shdiki ulardan qattiq qasos olmoqchi bo'ldim. Bu
ifloslar yana shu sohilda bazm qurganliklarini ko'rib qolsam, ularga hujum qilib,
bitta qoldirmay, hammasini qirib tashlayman, deb qasam ichdim.
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi
«Tengsiz jangda halok bo'lsam bo'layin, ular meni tilka-pora qilsalar
qilsinlar, ammo men ko'z oldimda odamlarni odam yeb turishlariga jim qarab
turolmayman!» — dedim o'z-o'zimga.
Shundan keyin oradan o'n besh oy o'tib ketsa ham vahshiylar qaytib
kelishmadi. Men ham g'azabdan tushmadim. Ularni qirib tashlamoq to'g'risidagina
o'ylardim, xolos.
Men vahshiylarning hammasini (ular o'n yoki o'n ikki kishi bo'lganda ham)
qirib tashlagan taqdirimda ham, ertasiga yoki bir haftadan keyin, ehtimol, bir
oydan keyin boshqa vahshiylarga qarshi, undan keyin yana boshqalariga qarshi,
shunday qilib men ham o'z birodarlarimning go'shtini yeydigan ashaddiy qotilga
aylanib ketgunimcha urusha borishga to'g'ri kelishini xayolimga keltirmabman.
O'n besh-o'n olti oygacha muttasil tashvishda yurdim. Men uxlay olmaydigan
bo'lib qoldim, kechalari vahimali tushlar ko'rib, ko'pincha a'zoyi-badanim titrab
o'rnimdan sakrab turib keta boshladim.Ba'zan tushimda vahshiylarni o'ldirardim
va tushimda ular bilan qilgan janglarim o'ngimda ko'z oldimdan aniq o'tar edi.
Kunduz kunlari ham xotirjam bo'lolmadim. Agar to'satdan yuz bergan hodisa
fikrimni boshqa tomonga burib yuborma-ganda, doim tashvish, vahima ichida
yurish orqasida bir kunmas-bir kun aqldan ozishim ham ehtimoldan xoli emas edi.
Mening ko'rimsiz yog'och kalendarimga ishonilsa, bu hodisa shu orolda
istiqomat qilaboshlaganimning yigirma to'rtinchi yili, may oyida yuz berdi.
Shu kuni, ya'ni 16- mayda qattiq dovul bo'lib, kun bo'yi tinmay hayqirib
turdi, havo guldirab, chaqmoq chaqaverdi, momaqaldiroq bir daqiqa ham tinmadi.
Bo'ron kechasi ham to'xtamadi. Tashvishlarni unutish niyatida kechasi kitob
o'qishga tutindim. Qo'qqisdan to'p ovozini eshitib qoldim. To'p ovozi menga
dengiz tomondan eshitilganday bo'ldi.
O'rnimdan sakrab turdim, vaqtning bir sekundini ham o'tkazib yubormay,
darhol narvon pog'onalariga oyoq qo'yib yuqoriga chiqdim. Men tepa ustiga chiqib
olgan hamonoq, ro'paramdan dengizning uzoq joyida olov ko'rindi, chindan ham
yarim minut o'tar-o'tmas ikkinchi marta to'p otildi.
«Dengizda kema halokatga uchradi, — dedim o'z-o'zimga. — U signal
bermoqda, kimdir qutqazib olar degan umidi bor. Nariroqda boshqa bir kema
bo'lsa kerak, o'shani yordamga chaqirmoqda.
Men juda to'lqinlangan va hayajonlangan edim, lekin dovdiramadim va men
bu odamlarga yordam berolmasam ham, ularning menga yordam berishlari
mumkin, degan fikrni xayolimga keltira oldim. Darrov shu yaqin oradagi shoxlarni
bir joyga o'yib, yoqib yubordim. Shoxlar quruq edi, u darrov o't oldi, qattiq shamol
bo'lishiga qaramay, juda yaxshi yondiki, agar bu haqiqatan ham kema bo'ladigan
bo'lsa, undagi odamlar mening olovimni ko'rmasliklari mumkin emas. Hech
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi
shubha yo'qki, ular o'tni ko'rgan edilar, chunki haligi tomondan yana ustma-ust uch
to'p otildi.
Men tun bo'yi o't yoqib chiqdim, tong yorishib, ertalabki tuman sal
ko'tarilgach, dengizda, xuddi sharq tomonda bir narsaning qorasini ko'rib qoldim.
Lekin bu g'ira-shira ko'ringan narsa, kemami yoki boshqa narsami hatto durbin
orqali ham ajrata olmadim, negaki u narsa juda uzoq bo'lib, dengizda hali tuman
ko'tarilmagan edi.
Ancha vaqt o'sha narsaga tikilib turdim va ko'p o'tmay, uning o'rnidan
qimirlamay turganiga ishondim. U langar tashlagan kemaga o'xshardi.
Chidab turolmadim: miltiq bilan durbinni olib janubi-sharqiy sohilga, ya'ni
dengizda qator-qator bo'lib ko'tarilib turgan qoyalar tomoniga qarab yugurdim.
Tuman tarqalib ketgan edi, men yaqinroqdagi bir tosh ustiga chiqib,
parchalangan kemaning odam yashaydigan xonalarini yaqqol ko'rdim.
Achinganimdan yuragim orqamga tortib ketdi. Aftidan, kema suv osti qoyasiga
kelib urilgan va yo'lini yo'qotib qo'ygan. Xuddi shu qoyalar bir mahal meni ham
halok qilayozgan edi.
Halokatga yo'liqqan kishilar orolni ko'rganlarida hech bo'lmasa qayiqlar
yordamida qirg'oqqa chiqib olishga harakat qilgan bo'lardilar.
Bo'lmasa, ular men gulxan yoqqan zamonoq nega to'plardan o'q uzdilar
ekan?
Balki, ular gulxanni ko'rib, sohilga chiqib olishga harakat qilganlar-u,
shiddatli dovulda qayiqni eplab yurgiza olmagandirlar, to'lqin ularni boshqa
tomonga olib ketgan va ular dengizga g'arq bo'lganlar. Ehtimol, ular halokatga
yo'liqquncha qayiqsiz qolgandirlar? Dovul vaqtida raana bunday ham bo'ladi:
kema suvga g'arq bo'layotgan mahalda odamlar kema yukini yengillatish uchun
qayiqlarini kemadan chiqarib tashlashga majbur bo'ladilar. Ehtimolki, bu kema
yolg'iz bo'lmagandir? Balki, bundan boshqa yana ikki-uchta kema bo'lgan-u, ular
bu kemaning halokat xabarini eshitib, o'zlarining baxtsizlikka yo'liqqan sheriklari
yoniga suzib kelganlar va undagi odamlarni olib ketgandirlar?
Ammo bunday bo'lishi juda gumon: men hech qandaqa boshqa kemaning
qorasini ko'rmadim.
Shunisi borki, ular qanday halokatga yo'liqqan bo'lmasinlar, men ularga
yordam berolmas edim, faqat ularning halok bo'lganlariga achinib, yig'lardim
xolos.
Men ular uchun ham, o'zim uchun ham qayg'urdim.
O'zimning yakka-g'arib bo'lib qolganligimni shu kuni har qachongidan qattiq his
qildim. Kemaning qorasini ko'rish bilanoq odamlarni juda sog'inganligim,
ularning qiyofasini ko'rishga, ovozlarini eshitishga, qo'llarini siqib ko'rishishga,
ular bilan dardlashib, hamsuhbat bo'lishga zor bo'lganligim yana ham ayon bo'ldi!
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi
Beixtiyor quyidagi so'zlarni ustma-ust takrorlay berdim: «Oh, hech bo'lmasa ikki-
uch kishi, yo'q, aqalli bir kishi omon qolib, mening yonimga suzib kelsa koshki
edi! U menga o'rtoq, do'st bo'lar va men u bilan qayg'u va shodliklarimni
o'rtoqlashgan bo'lur edim».
Yakka-yolg'iz umr kechira boshlaganimdan buyon odamlar bilan birga
bo'lmoqni hech qachon bunchalik sog'inmagan edim.
— Aqalli bittasi omon qolsa koshki edi! Oh, aqalli bittasi-ya! — deb
Xudoga iltijo qilardim.
Bu so'zlar yuragimdagi qayg'u-hasratni shunchalik o't oldirib yubordiki va
bu so'zlarni takrorlar ekanman, mushtlarimni shu qadar mahkam siqib, tishlarimni
bir-biriga shunchalik qattiq qisibmanki, keyin xiyli vaqt o'zimga kelolmay turdim.
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi
Do'stlaringiz bilan baham: |