Rixsiyeva Fotima Mahmudjonovna Mavzu: Maktabgacha yoshdagi bolalarda xavotirlanish namoyon bo'lish xususiyatlari Kirish Asosiy qism I bob. Bolalarida qo`rquv va xavotirlanish

variant. No`ananaviy mashg`ulot, mijoz mavzu, material hisoblarini o`zi tanlaydi. Mashg`ulot ohirida mavzu bajarish usullari muhokama qilinadi va hakozo. Ko`pgina mualliflar tamonidan mijozlarning ko`ndalik hayotga moslashishdagi artterapiya rasmini ta`qidlashadi.

Artterapiyada asosiy o`rin psixologning o`ziga beriladi. Mashg`ulotni olib boruvchining asosiy vazifasi - birinchi bosqichda mijozning hali ko`nikmagan mashg`ulotlari oldidagi tortinish va ikkilanishni engishdir. Bu narsalarga ko`pincha sekin-asta boriladi. Ayrim mualliflar artterapevt sanab o`tilgan barcha ijodiy ishlarni o`ziga ham mukammal bilishi kerak deb hisoblasa, ayrimlari u bir yoki bir nechta faoliyatni mukammal bilib, u yordamida mijozning ichki qobiliyatini ochib bera olsa bas deb hisoblaydi. Faol ijod mijozning tinchib, zo`riqishini pasaytiradi.
O`ziga bo`lgan ishonchni oshirishda guruhning boshqa a`zolari va ruhshunosning ijobiy, ko`tarinki muomalasi muhim o`rin tutadi. Ijobiy xissiyotlar, o`z-o`ziga ishonch g`azabnoklikni pasaytiradi, «men boshqalardan kam emasman» degan baholashni ko`taradi. Xissiyotlarga berilish goho, mijozning yanada faol, to`g`ri harakatlariga yo`l ochadi.
Artterapiyaning yana bir asosiy maqsadlaridan biri, mijozning san`at va qobiliyatlarining ochilishi orqali o`z-o`zini idrok eta olish, va atrof-muxitdagi haqikiy xarakatlarga to`g`ri ta`rif berishdir. Artterapiya - bolalarga 6 yoshdan tavsiya etiladi, chunki bu yoshda bolalar ko`pgina qobiliyatlari namoyon bo`la boshlaydi. Ular o`yinlar orqali tezroq kirishadilar. O`smirlarda esa ko`proq bu tasviriy san`at yordamida amalga oshiriladi.
Artterapiya chet el psixologiyasida yosh miqyosidagi guruhlarga bo`linib olib boriladi: 6 yoshlilar, o`smirlar va kattalar uchun. Keyingi paytlarda bu usullar keksa yoshdagilarda ham qo`llanilyapti. Rasmlar ishlash yo`li bilan davolovchi mashg`ulotlar siqilish, xissiyotlarning susayishi, toqatsizlanish, yolgizlik xissi, oilaviy ko`ngil to`lmaslik, rashq, asabiylik, qo`rquv, o`ziga ishonchsizlilik kabi etishmovchiliklarni bartaraf etadi. Artterapiyaviy usullardan foydalanish psixologga mijoz bilan aloxida shug`o`llanishni, asta-sekin guruhlarda shug`o`llanishni o`tkazishga yordam beradi.

1.