Nazorat savollari.
1. Ma’lumotlar ombori haqida ma’lumot bering.
2. Ma’lumotlarni strukturalash qanday amalga oshiriladi.
3. Rekvizitga ta’rif bering.
18-ma’ruza
Ma’lumotni vizualizatsiya qilish.
Reja:
1. Ma’lumotlarni strukturalash.
2. Maydon, yozuv va rekvizitlar
Inson o’z hayoti davomida ko’plab axborotlar bilan ishlaydi. Ular biron bir narsa yoki jarayonga aloqador (masalan, tabiat, jamiyat, ular orasidagi munosabatlar vahokazo.) ma’lumotlar bo’lishi mumkin. Narsa yoki jarayonni o’rganishda ularni obyekt deb atash qabul qilingan. Har bir obyekt o’ziga hos xususiyatlar (tavsif)ga ega. Masalan, koptokni obyekt deb qaraydigan bo’lsak, uning xususiyatlariga quyidagilar kiradi: shakli, rangi, og’irligi, o’lchami, nimadan yasalgani vahokazo.
Obyektlarni o’rganish jarayonida ular haqida ma’lumotlar yig’iladi, saqlanadi, qayta ishlanadi va uzatiladi. Axborotlarni yig’ish, saqlash, qayta ishlash va uzatishning ko’plab usullari mavjud. Kompyuterlar yaratilgunga qadar axborotlar bilan ishlash,asosan, qog’ozda amalga oshirilgan edi. Masalan, ma’lumotlar yig’ma jildlarda saqlangan, ularni uzatish esa odatdagi pochta orqali amalga oshirilgan. Hozirgi kunda ham bu usuldan voz kechilganicha yo’q. Lekin, bugungi kunda, axborotlar asri davrida katta hajmdagi ma’lumotlarni odatdagi usullar orqali qayta ishlab bo’lmaydi. Ma’lumki, axborotlarni saqlash, qayta ishlash va uzatish- kompyuterning asosiy vazifalaridan hisoblanadi.
Kompyuterda ham axborotlarni turli usulda saqlash mumkin. Masalan, matn muharrirlari va protsessorlari (Bloknot yoki MS Word dasturlari) yordamida katta hajmdagi axborotlarni saqlash mumkin. Lekin, axborotlarni matn muharrirlari va protsessorlari yordamida saqlash va ular bilan ishlash axborotlarni qog’ozda saqlash va kerakli ma;lumotlarni izlash bilan diyarli teng. Ikkinchi tomondan katta hajmdagi ma’lumotlar ichidan kerakli ma’lumotni tezda topish uchun bu ma’lumotlarni ma’lum bir tartibda saqlash talab etiladi.
Tasavvur qiling, katta zavodning korxonaning barcha hodimlari haqida yig’majild tashkil etgan. Aytaylik,korxonada 2000 dan ortiq hodim ishlaydi. Korxonaning hodimlar bilan ishlash bo’limi hodimlar ichidan yoshi 25 dan 30 gacha bo’lganlari ro’yhatini aniqlashi kerak. Bu vazifani bajarish uchun bo’lim hodimlari barchaning yig’ma jildlarini birma-bir o’rganib chiqishiga to’g’ri keladi. Kerakli axborotlarni izlashning bunday usuli sermashaqqat va juda ko’p vaqt talab etadi.
Ma’lumotlar bilan ishlashda kompyuter imkoniyatlaridan foydalanib, u holda barcha ishni avtomatlashtirish mumkin. Lekin, shunda ham avval barcha ma’lumotlarni kompyuter xotirasiga kiritib olish zarur.
Bugungi kunda ma’lumotlar bilan ishlashni kompyuterlar yordamida avtomatlashtirish diyarli barcha sohada qo’llanilib kelmoqda. Masalan, avtomobillar va ularning egalari haqidagi ma’lumotlar fuqarolarning pasport ma’lumotlari, shahar telefon ma’lumotnomalari va boshqalar.
Ma’lumotlar ombori nima?
Do'stlaringiz bilan baham: |