ayiq, silovsin kabilar kiradi. Y evrosiyo taygasida
olmaxon, bo'rsiq,
ryabchik, qarqur xos bo‘lib, ular Amerika taygasida uchramaydi. Amerika
taygasiga
jayra, ondatra, grizli kabi hayvonlar xos. T aygada
los, oq
quyon, burunduq, kolonok, b u g ‘i, kosulya; qushlardan
boyqush, chil,
kedrovka, qizilishton; sudralib yuruvchilardan
suv iloni, tirik bola
tu g ‘adigan kaltakesak yashaydi.
Tayga zonasi Janubiy yarim sharda uchram aydi.
A r a l a s h v a k e n g b a r g l i o ‘r m o n l a r z o n a s i
o ‘z ichiga Shimoliy yarim
sh ard a A Q S H ning sharqiy q ism ini (A ppalachi to g ‘li h u d u d in i va
Buyuk k o ‘llar a tro fin i), Farbiy Y evropani ( 0 ‘rta dengizga tu tash
h u d u d larn i), R ossiyaning 0 ‘rta qism ini, O siyoning T in c h okean
qism ini oladi. Z o n a d a eng sovuq oyning o ‘rtacha h a ro ra ti - 1 2 ° dan
+ 5° g a c h a, lekin U zo q S h a rq d a —28° dan — 16° gacha. E ng issiq
oyiniki 16° dan - 2 Г gach a, yillik yog‘in m iqdori 500 d a n 1500 m m
gacha. D aryolar zich joylashgan, botqoqliklar mavjud. Asosiy tuprog‘i
ch im li-p o d zo l, q o ‘ng ‘ir- o ‘rm o n tu p ro g ‘idir.
Bu zonada o ‘sim liklar, xususan, daraxtlarning turi k o ‘p b o ‘lib,
Shim oliy A m erikada
tol, lipa, yasen, qayin, kashtan, yovvoyi uzum ,
Y evropada
dub, zarang, shumtol, grab, qayragbch, qora qayin, lipa,
tis kabilar o ‘sadi. U zoq Sharqda (U ssuriy va M anjuriya)
koreya kedri,
koreya qora qarag‘ayi, sharqiy tiss, manjuriya y o n g ‘o g 7 va
zarangi,
am urjo ‘kasi, grab, yovvoyi uzum va
nok, amursireni; o ‘tlardan
jenshen,
chirmovuq, re/ikt; suv o ‘tlaridan
n ilufarva boshqalar o ‘sadi.
A r a l a s h v a k e n g b a r g l i o ‘m i o n l a r z o n a s i d a
о ‘rmon mushugi, о ‘rmon
suvsari, as/ b u g ‘u, yovvoyi c h o ‘chqa, m alla quyon, olm axon, qunduz,
q o ‘n g ‘ir ayiq, b o ‘rsiq, tipratikan, bulbul, о ‘rmon t o ‘r g ‘ayi, qizilishton,
qorayaloq yashaydi. A m erikada bulardan tashqari yana
virgin b u g ‘usi,
barabal ayiq, y en o t kabilar m avjud b o ‘lsa, U zoq S h a rq d a c/z/^or
ilon, chipor b u g ‘u, qora ayiq, y o jb a r s , toshbaqa, qirg‘ovul, taygaga
xos h ay v o nlardan
los, q o ‘n g ‘ir ayiq, oq quyon kabilar h a m yashaydi.
J a n u b i y y a r i m s h a r d a g i a r a l a s h v a k e n g b a r g l i o ‘r m o n l a r z o n a s i
Shimoliy yarimshardagi zonaga o ‘xshash emas. Janubiy yarim sharda bu
zona o ‘z ichiga Janubiy A m erikaning g ‘arbiy sohillarini (38° jan u b iy
kenglik), T asm an va Hovaya Z elandiyaning Janubiy orolini oladi. Bu
h u d u d lar siklonlar va g‘arbiy havo massasi ta ’sirida b o ‘lganligidan
yogMn ko‘p (1200 — 3000 m m ) tushadi. Iqlimi yum shoq boMib, eng
sovuq oyning harorati 5 — 8°, issiq oyniki esa 1 0 — 18°. Asosiy tuprogM
o ‘rm on-qo‘ngMr. Z onada ham keng bargli, ham ignabargli, ham doimiy
yashil o ‘sim liklar o ‘sib, ularning eng m uhim lari: doim iy yashil
ja n u b iy
Download
Do'stlaringiz bilan baham: