Rivojlantirish institu ti

Savol va topshiriqlar
1.  A tm o sfe ra n in g   sa y y o ra m iz  h a y o tid a   q a n d a y   a h a m iy a ti  b o r?
2.  A tm o sfe ra n in g   v ertik al  tu z ilish i  q a n d a y   va  n im a la rg a   aso slan ib  
sferalarga  ajra tilg a n ?
3.  Q uyosh  radiatsiyasi  n im a   va  u  q an d ay   o m illar  t a ’sirida  o ’zgaradi?
4.  Y e r  y u z id a   iss iq lik n in g   b ir  xil  ta q s im la n m a s lig in in g   sa b a b in i 
gap irib   b erin g .
164

---

5.  N im a   sab ab d a n   Y er  shari  issiqlik  m in ta q a la rig a   ajratilgan?
6.  N o rm a l  b o sim   n im a ,  u  q a n d a y   sab ab larg a  k o ‘ra  o ‘zgaradi?
7.  S h a m o l  q a n d a y   vuju d g a  k eladi,  u n in g   q an d a y   tu rla ri  m avjud?
8.  Siklon  va  antisiklon  qanday  vujudga  keladi?  0 ‘rta  m in taq a  siklon- 
lari  bilan  tro p ik   siklonlarning  farqini  gapirib  bering.
9.  A tm o sfera  tarkibidagi  suv  bu g 1 lari  q a n d a y   vujudga  kelgan,  n im a 
u c h u n   va  q a n d a y   sab ab larg a  k o ‘ra  yomgMr,  q o r,  d o ‘l  vujudga 
keladi?
10.  O b -h a v o   n im a   va  u  iq lim d a n   q an d a y   farq   qiladi?
11.  N im a   u c h u n   va  q a n d a y   m a n b a la r   tu fa y li  a tm o s f e ra   if lo s la n ­
m o q d a ?   Y ash ab   tu rg a n   jo y in g iz  m iso lid a  a tm o sfe ra n i  to z a   sa q ­
lash  u c h u n   q a n d a y   c h o r a -ta d b ir la r   k o ‘rish   kerak lig in i  gapirib 
b e rin g .
Albedo — Quyoshdan tushayotgan energiyaning bir qismi yer yuza­
sining holatiga bogMiq holda qaytib ketadi.  Qaytib ketayotgan energiya­
ning  shu joyga  tushgan  energiyaga  nisbati  albedo  deyiladi.  Agar  yer 
yuzasidagi jism lar rangi qora boMsa, albedo kichik (4—14), aksincha, oq 
rangda (qor) boMsa, albedo m iqdori katta (85—90) boMadi.
Amplituda — eng  baland  va  eng  past  harorat  orasidagi  farq.  Bir 
kecha-kunduzdagi eng past va eng baland harorat orasidagi farq sutkalik 
am plituda, yildagisi esa haroratning yillik amplitudasi hisoblanadi.