Rivojlangan xorijiy mamlakatlarda qishloq xo’jaligini rivojlanish bosqichlari

1.1-jadval Xorijiy mamlakatlar qishloq xo’jaligida kooperatsiyaning o’rni³

Ko’rsatkichlar	G’arbiy Evropa	AQSH	Kanada	Avstraliya	Skandinaviya davlatlari	Yaponiya	Xitoy
Kooperatsiya asosida birlashgan fermerlarning salmog’i, %	60-80	60-80	60-80	60-80	Deyarli hamma	Deyarli hamma	80
Qishloq xo’jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda kooperatsiyaning salmog’i, %	60	80	85	60	85	90	65

Fermer xo’jaliklari mahsulotlarini sotishni tashkil etish tahlillari shuni ko’rsatdiki, O’zbekistonda savdo va vositachilik xizmati yaxshi yo’lga qo’yilmaganligi, fermer xo’jaliklarining barqaror sotish kanallariga ega emasligi, ortiqcha vaqt va mablag’ sarflash kabi muammolarni yuzaga keltirmoqda.

Ana shulardan kelib chiqqan holda, xorijiy tajribalarni hisobga olib, muallif kooperatsiyaga asoslangan ixtisoslashgan fermer xo’jaliklari uyushmalarining hududiy boshqaruv tuzilmalarini tashkil etishni tavsiya etadi.
Yuqorida ta’kidlanganidek, fermer xo’jaliklarida tez buzuluvchi, maxsus transportda tashish imkoniyati cheklangan mahsulotlarni ishlab chiqarish hajmi ko’paymoqda. Shuni hisobga olib, ilmiy ishda tez buzuluvchi dehqonchilik mahsulotlarini ishlab chiqish, qayta ishlash va sotishga ixtisoslashgan kooperatsiyaga asoslangan fermer xo’jaliklari uyushmasi boshqaruvining tashkiliy tuzilmasi taklif etilgan (1.2-rasm).