“Rivojlanayotgan bozorlar” atamasi birinchi marta 1980-yillarda Jahon banki iqtisodchisi Antuan van Agtmel tomonidan ishlatilgan

- chet elda ishlayotgan fuqarolardan pul o‘tkazmalarining asosiy oluvchilari (2007 yilda 240 milliard dollar, shu jumladan Hindistonga 27 milliard, Meksikaga 26 milliard, Filippinga 18 milliard dollar)

- bu ularning iqtisodiy faoliyatining asosiy turlaridan biri, ayniqsa kichik mamlakatlarda (YaIMga nisbatan Gonduras - 25%, Lesoto -24%, Livan -22%, Iordaniya - 20%, Tojikiston va Moldova - 36% )

Rivojlanayotgan mamlakatlarda integratsiya jarayonlarining xususiyatlari

- mintaqaviy integratsiya birlashmalarining rivojlanishi mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi bilan bog'liq (integratsiya aloqalari darajasi Afrikada past, Osiyoda, ayniqsa Janubi-Sharqiyda va Lotin Amerikasida yuqori)

• siyosiy bo'linishlar rivojlangan mamlakatlarga qaraganda uchinchi dunyoda iqtisodiy integratsiyaga to'siq bo'lish ehtimoli ko'proq

- rivojlanish uchun integratsiya jarayonlaridan foydalanishga urinish

Import o'rnini bosuvchi model

Afzalliklari:

• Ichki bozorni rivojlantirish
• Milliy tadbirkorlikni mustahkamlash
• Milliy sanoatni himoya qilish

Kamchiliklari:

• Ichki bozorning past to'lov qobiliyatiga ega talabi
• Ishlab chiqarish quvvatlaridan surunkali to'liq foydalanmaslik (50% gacha).
• Yangi uskunalar importining o'sishi, valyuta zahiralariga bosim
• Mahsulotlarning past raqobatbardoshligi
• Qishloq xo'jaligini modernizatsiya qilish uchun dastaklarning yo'qligi
• Ishchi kuchiga bo'lgan talabning past o'sishi

Eksportga yo'naltirilgan model

Afzalliklari:

• Iqtisodiyotning ochiqligi
• Xalqaro mehnat taqsimotida faol ishtirok etish
• Tashqi savdoning rivojlanishi
• Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish
• Osiyo-Tinch okeani mintaqasining arzon va intizomli ishchi kuchidan foydalanish (OTO)

Muammolarni hal qilishning ba'zi usullari

• Sanoatlashtirish - bu iqtisodiyotda tarkibiy o'zgarishlarni amalga oshirish, ishlab chiqarishni texnik jihatdan qayta jihozlash va modernizatsiya qilish imkonini beruvchi murakkab jarayon.
• Davlatning roli - davlatning iqtisodiyot va davlat sektorini davlat tomonidan tartibga solish tizimi orqali iqtisodiyotda faol ishtirok etishi.
• Rivojlanishning tashqi omillari - iqtisodiy rivojlanishda muhim rol o'ynaydi
• Tarkibiy moslashuv dasturlari - inflyatsiyani yengish, davlat byudjeti taqchilligini kamaytirish, tashqi savdo taqchilligini kamaytirish va jadal o'sishga o'tish bo'yicha chora-tadbirlar majmui.