Risolat 1-ma’ruza: moliyaviy savodxonlik fanining maqsadi va ijtimoiy zaruriyat ekanligi. Umumiy turdagi davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari to‘G‘risida nizom. Reja

Xususiy MTTda huquqiy muammolar va ularning yechimi.
Har qaysi maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ularning bo‘ysunuvchi huquqiy hujjatlari bo‘ladi. Bularni amaliyotga tadbiq etib qo‘llay olish muammo va yechim hisoblanadi. Prezidentning 10 iyundagi «Qamrov darajasi past bo‘lgan tumanlarda maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarmog‘ini kengaytirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi [PQ-5144-son] qarori qabul qilindi. Hujjatga ko‘ra, bolalarni maktabgacha ta’lim bilan qamrab olish darajasi past bo‘lgan 53 ta tumanda 2021−2022 yillarda:
2 mingta oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyati yo‘lga qo‘yilib, buning hisobiga 50 ming nafar tarbiyalanuvchi uchun yangi o‘rinlar yaratiladi;
umumiy quvvati 11,2 ming o‘rindan ziyod bo‘lgan 100 ta davlat-xususiy sheriklik asosidagi nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyati yo‘lga qo‘yiladi;
quvvati 7,5 ming o‘ringa teng bo‘lgan 50 ta davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti quriladi.
Qolaversa, davlat va nodavlat MTTlari tarmog‘ini kengaytirish hisobiga ularning soni 20 mingtaga yetkaziladi va 7,5 mingdan ortiq yangi ish o‘rinlari yaratiladi.
Qarorga ko‘ra, 1 iyuldan oilaviy nodavlat MTTlariga mavjud quvvatiga qarab 50 nafargacha bolani tarbiyalashga va tarbiyalanuvchilar sonidan kelib chiqib 4 nafargacha tarbiyachi va yordamchilarni yollashga ruxsat beriladi. Shu bilan birga, oilaviy nodavlat MTTlar tomonidan yollangan (Toshkent shahri, Nukus shahri va viloyatlar markazlarida — 2 nafargacha, boshqa hududlarda — 4 nafargacha) tarbiyachi va yordamchilarga tegishli toifa bo‘yicha qisqa muddatli yoki 9 soatlik davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari uchun belgilangan mehnatga haq to‘lash shartlarida va hajmlarda ish haqi to‘lanadi. Bundan tashqari, oilaviy nodavlat bolalar bog‘chalari hududiy maktabgacha ta’lim boshqarmalari orqali o‘quv materiallari bilan bepul ta’minlanadi. Qaror asosida 2022 yil 1 yanvarga qadar oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlariga mebel, jihoz va asbob-uskunalarni sotib olish uchun 30 mln so‘mgacha 3 yil muddatga (6 oylik imtiyozli davr bilan) 5 foizli stavkada kreditlar ajratiladi. Hujjatga ko‘ra, 1 iyuldan belgilangan tumanlarda 100 ta davlat-xususiy sheriklik asosidagi nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini tashkil etish uchun 7 yil muddatga 2 yillik imtiyozli davr bilan 5 foizlik stavkada kreditlar ajratiladi. Olis va chekka hududlarda joylashgan davlat-xususiy sheriklik asosidagi tegishli nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlariga:
har bir tarbiyalanuvchi bola uchun davlat maktabgacha ta’lim tashkilotining bir nafar tarbiyalanuvchisi uchun sarflanadigan xarajatlar summasining 75 foizi miqdorida subsidiya to‘lanadi;
«Yoshlar daftari», «Temir daftar» yoki «Ayollar daftari»ga kiritilgan oilalarning har bir tarbiyalanuvchi farzandlari uchun davlat maktabgacha ta’lim tashkilotining bir nafar tarbiyalanuvchisi uchun sarflanadigan xarajatlar summasining 25 foizi miqdorida subsidiya to‘lanadi;
davlat-xususiy sheriklik asosidagi nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlariga foydalangan elektr energiyasi va tabiiy gaz xizmatlari narxining 50 foizi miqdorida oylik kompensatsiyalar to‘lanadi.
2018−2019 yillarda nodavlat MTTlarni tashkil etish uchun avval berilgan kreditlar bo‘yicha imtiyozli davr muddati 2022 yil 1 yanvarga qadar uzaytiriladi.
Quyidagilar nodavlat maktabgacha ta’lim muassasasining maqsadi hisoblanadi:
Maktabgacha yoshdagi bolalarni har tomonlama intellektual, axloqiy, estetik va jismoniy rivojlantirish;
Ta’lim-tarbiya berish orqali bolalarni maktab ta’limiga sifatli tayyorlash;
Bolalarni maktabgacha ta’lim bilan qamrab olish.
Quyidagilar nodavlat maktabgacha ta’lim muassasasining vazifalari hisoblanadi:
Ta’lim-tarbiya jarayoniga zamonaviy ta’lim dasturlari va texnologiyalarini joriy etish;
Bolalarning hayotini muhofaza qilish va sog‘ligini mustahkamlash;
Bola shaxsini sog‘lom va yetuk, maktabda o‘qishga tayyorlangan tarzda shakllantirish;
Bolaning intellektual, axloqiy, estetik va jismoniy rivojlanishini ta’minlash;
Bolaning rivojlanishidagi(nutqida, ko‘rishida, eshitishda) yengil nuqsonlarni korreksiyalashni amalga oshirish;
Bolalarda xalqimizning yuksak ma’naviyati va insonparvarlik an’analariga sadoqat tuyg‘ularini shakllantirishlar hisoblanadi. Shu tariqa bolalarning ta’lim olishi va tarbiyalanishida muammolar kelib chiqmaydi.