Risk va minimallashtirish texnologiyalari

 

2-rasm. 

Risk funksiyalari.

11

 

 

       Riskning rag’batlanturuvchi funksiyasining ikkita jihati bor: 

-  birinchi jihati shunday bir holatda yuzaga keladiki, bunda risk iqtisodiy qarorlarni 

hal qilishda asosiy rolini o’ynaydi, ayniqsa innovatsion, investitsion qarorlarni qabul 

qilishda ko’inadi;  

-  ikkinchi  jihati  esa  asoslanmagan  risk  bilan  qabul  qilingan  va  amalga  oshirilgan 

qarorlar natijasida yuzaga keladi.  

       Riskning  himoyalovchi  funksiyasi  ham  ikki  jihatga  ega:  tarixiy-genetik  va 

ijtimoiy-huquqiy.  Tarixiy-genetik  jihati  shundan  iboratki,  insonlar  doimo 

kutilmagan noxush voqealardan o’zlarini asrash shakllari va vositalarini izlaydilar. 

Amaliyotda bu sug’urtalangan rezerv fondlarini tashkil etish, tadbirkorlik risklarini 

sug’urtalash  kabi  ko’rinishlarda  namoyon  bo’ladi.  Ijtimoiy-huquqiy  jihati  esa, 

xo’jalik,  mehnat,  jinoiy  qonun  hujjatlari  to’plamida  risk  kategoriyalarini  joriy 

qilishda namoyon bo’ladi.  

      Bulardan  tashqari  riskning  quyidagi  xususiyatlari  ham  mavjud  bo’lib,  ular 

qarama- qarshilik, alternativlilik va noaniqliklardir (3-rasm). 

      Qarama-qarshiliklar  quyidagilarda  namoyon  bo’ladilar:  risk  bir  tomonlama 

muhim iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy-ahloqiy natijalarga olib keladi, ya’ni ijtimoiy, 

texnik rivojlanishni tezlashtiradi, jamiyatning fikr va ma’naviy muhitiga ijobiy ta’sir 

qiladi. Ikkinchi tomonlama esa, aksincha ta’sir qilishi mumkin, ya’ni risk ijtimoiy-

iqtisodiy va ma’naviy rivojlanishga to’sqinlik qilishi mumkin.  

 

                                                           

11

 

Sh.Q.Fozilchayev, N.G’.Xidirov. Moliyaviy risklar nazariyasi. – T.: Iqtisod-moliya, 2019.

 

Risk funksiyalari

Rag'batlantiruvchi

Himoyalovchi

---

13