Rezus-faktor

ABU ALI IBN SINO nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti talabasi tomonidan Fiziologiya fanidan tuzgan
REFERATI
MAVZU: Yurakning gemodinamik vazifasi. Yurak muskulining asosiy fiziologikxossalari. Yurak faoliyatining boshqarilishi.
BAJARDI: Rahimova F
TEKSHIRDI:


Rezus-faktor (Rh) — odamlar va bengal makakalari eritrotsitlarida boʻladigan antigen. Rezus-faktor bor yoki yoʻqligiga qarab rezusmusbat (Rh+ odamlarning 85%) va rezusmanfiy (Rh— odamlarning 15%) organizmlarga ajratiladi. Qon quyishda Rezus-faktorning amaliy ahamiyati katta. Rezusmanfiyli odamlarga rezusmusbatli odamlarning qoni quyilsa yoki rezusmanfiyli ayolning homilasi rezusmusbatli boʻlsa, immun kasallik (chaqaloqlarning gemolitik kasalligi va boshqalar) vujudga kelishi mumkin. Bunday holatlarni aniqlash va davolash hozir yaxshi yoʻlga qoʻyilgan. Tugʻruq vaqtida, shuningdek, qon quyishda qon gruppasi kabi, Rezus-faktor ham, albatta, hisobga olinishi shart


Keltirilgan tenglama gemodinamikani tushunish uchun bir kancha muxim xisoblar qilishga imqon beradi. Masalan, Qon aylanishining katta yoki kichik doirasidagi tomirlarda Qon okishiga umumiy periferik qarshilikni xisoblab chikarish mumkin R = P₁ – P₂ / Q tenglamasiga asoslanib, periferik qarshilikni xisoblab chikarish uchun Qon aylanish doiralaridan xar birining boshi va oxiridagi bosim miqdorini va yurak qorinchalaridan tomirlar sistemasiga chikib, bo’lmalarga kaytib kelgan Qon xajmini bilish lozim. Qonning bu miqdori minutlik xajmiga teng, chunki normal fiziologik sharoitda yurakka kancha Qon kelsa, undan ushancha Qon otilib chiqadi. Aorta bilan kavak venadagi yoki o’pka arteriyasi bilan o’pka venasidagi bosimlar miqdorini bevosita simob ustunining millimetrlari bilan ulchash mumkin. Yurak arterial sistemaga Qonni uzluksiz ravishda emas, balki ritmik ravishda chikarishini va arteriyalardagi bosim miqdori sistola chukkisida va diastola oxirida turlicha bo’lishini bu xisoblarda e`tiborga olish lozim. SHuning uchun xisoblashda o’rtacha bosim miqdorlaridan foydalaniladi. Qon yurakdan uzluksiz okib chikkan takdirda Qonning xarakat energiyasini shu bosim ifodalaydi. Xisoblarda periferik qarshilik absolyut fizik miqdor – dina^.sek/sm⁵ bilan ifodalanadi. Simob ustunining millimetrlari bilan ulchangan bosim miqdorini dinalarga aylantirish uchun bosim kursatkichi simobning solishtirma ogirligi – 13,6 ga va ogirlik kuchining tezlanishi – 980 ga kupaytiriladi. Tomirlardan okib utayotgan Qon xajmi ml/sek bilan ifodalanadi.


yurak mushaklari yoki miyokardShaxsiy, mushak va yurak, yurak) bu umurtqali yurak devorlarini hosil qiluvchi mushak to'qimasi. Ritmik va doimiy qisqarish orqali qonning butun tomir tizimi orqali harakatlanishiga vositachilik qilish mas'uldir.
Miokard mushak to'qimasini tasnifi doirasida muskulli mushak deb qaraladi, chunki uning miofibrillalari mikroskop ostida ko'rinadigan sarkomerlarga bo'lingan.Ushbu to'qimalarning hujayralari odatda tarvaqaylab ketgan yoki kengaytmali bo'lib, bitta yadroga ega
Yurak mushaklarini tashkil etuvchi hujayralar o'zlarining endogen ta'sir potentsiallarini davriy intervallarda yaratishga qodir. Butun yurakka yurak ritmini o'rnatadigan, harakat potentsialini yaratadigan va uni butun organga tarqatadigan "yurak stimulyatori hujayralari" deb nomlangan ixtisoslashgan hujayralar mavjud.
Yurakka ta'sir qiladigan eng keng tarqalgan patologiyalar miyokard infarkti, kardiyomiyopatiya va miyokarditdir. Bular genetik va giyohvand moddalar, yuqumli kasalliklar yoki nosog'lom turmush tarzidan kelib chiqadigan turli sabablarga ega. Ulardan qochish uchun doimiy jismoniy mashqlar va muvozanatli ovqatlanishni iste'mol qilish tavsiya etiladi.