Review of law sciences 7

Юридик фанлар ахборотномаси Вестник юридических наук
/
/ Review of law sciences
114
– ярашув муносабати билан жиноий жавобгарликдан озод қилиш институтини янада
кенгайтириш;
– ижтимоий хавфи катта бўлмаган
бозор муносабатлари асослари
,
га мувофиқ
келмайдиган ҳамда тадбиркорликнинг ривожланишини ва иқтисодий айланмани тўхтатиб
турувчи айрим иқтисодий ҳамда бошқа қилмишларни декриминализация қилиш;
– вояга етмаганлар учун назарда тутилган жиноий жазоларни либераллаштириш.
Биринчи йўналишда озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазонинг
муқобил турларини қўллаш имконияти кенгайтириш назарда тутилади.
Маълумки
йил
мартдаги
, 2017
29
421-сонли Фу
“
қароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини
ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини таъминлашга доир қўшимча чора-тадбирлар қабул
қилинганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига
ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида ги Ўзбекистон Республикаси
”
Қонуни билан
“қамоқ” тариқасидаги жиноий жазо депенализация қилиниб озодликдан
,
маҳрум қилиш
билан боғлиқ бўлмаган мажбурий жамоат ишлари тари
“
”
қасидаги жиноий жазо пенализация
қилинди.
Ўзбекистон Республикасининг
йил
апрелдаги ЎР
2016
25
Қ – 405-сонли Қонунига
асосан МЖТКнинг 23-моддаси чет эл фуқароларини ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни
Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан маъмурий тарзда чи қариб юбориш тарзидаги маъмурий
жазо киритилган.
Фикримизча чет эл фу
,
қаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар ва улар томонидан
содир этилган жиноятларнинг ижтимоий хавфлилиги
жиноят натижасида Ўзбе
,
кистон
Республикаси жисмоний ва юридик шахслар манфаатларига етказилган зарарнинг кўлами ва
,
миқдори жиҳатидан жиноят содир этган шахсларга нисбатан қўшимча жазо тариқасида чет
эл фуқароларини ва фуқаролиги бўлмаган шахсларни Ўзбекистон Республикаси ҳудуди дан
чиқариб юбориш тарзидаги жиноий жазо пенализация қилиниши мақсадга мувофиқ.
Шунингдек
жиноят
,
-ҳуқуқий сиёсатда озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ
бўлмаган жазоларни қўллаш имкониятини ошириш борасида жиноят содир этган шахсни
ахлоқан тузатиш мақсадида жарима жазосини нафақат асосий
балки
,
қўшимча жазо
тариқасида ҳам қўлланилиши жиноят натижасида етказилган зарарни қоплаш шахснинг ўз
,
қилмиши ижтимоий хавфлилигини янада яққол англаш ҳамда жазодан кўзланган мақсадга
эришишга хизмат қилади.
Бундай амалиёт РФ (45-модда Беларусь
),
(48-модда Молдова
),
(62-модда Озарбайжон
),
(43-модда
Украина
),
(52 -модда
Грузия
),
(41 -модда
ва
Арманистон
)
(50-модда)
Республикалари жиноят қонунчилигида ҳам мустаҳкамланган бўлиб уларда жарима жазоси
,
нафақат асосий балки
,
қўшимча жазо тариқасида ҳам қўлланилиши мумкин.
Иккинчи йўналишда ярашув муносабати билан жиноий жавобгарликдан озод
,
қилиш
институтини янада кенгайтириш назарда тутилиб ижтимоий хавфи катта бўлмаган ва унча
оғир бўлмаган жиноятларни ушбу институтга киритиш назарда тутилади.
ЖК 66
1
-моддасида оғир ёки ўта оғир жиноятларни содир этганлик учун судланганлик
ҳолати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган шахслар ярашилганлиги
муносабати билан жиноий жавобгарликдан озод қилинмаслиги мустаҳкамланган Масалан
.
,
илгари қасддан содир этган жинояти учун тегишли жазони ўтаган шахс томонидан
эҳтиётсизлик оқибатида бошқа жиноят содир этилиши ва бунинг учун ярашилганлиги
муносабати
билан
жиноий
жавобгарликдан
озод
қилинмаслиги
ижтимоий
адолат
принципларига мос эмас.
Назаримизда
жиноят
,
қонунининг
фуқароларнинг
қонун
олдида
тенглиги
ва
инсонпарварлик принципларидан келиб чиқиб биринчи марта о
,
ғир жиноят содир этганлик
учун судланганлик ҳолати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган шахс
томонидан содир этилган жиноят учун ярашилганлиги муносабати билан
жиноий
жавобгарликдан озод қилиниши тўғрисидаги қоида белгиланиши лозим.
Амалдаги Жиноят кодексининг 66
1
-моддасида
турдаги жиноятларни содир этган
45
шахсларга нисбатан ярашув институти татбиқ этилиши белгиланган. Бизнингча ярашув
,

---