29. Kurtkaga nisbatan talab funksiyasi quyidagi ko’rinishda. Q=P2-4P+9. Narx qanday bo’lganda kurtka Veblen tovar hisoblanadi?
30. Erkaklarning talab funkiyasi Q=15-3P ayollarning talab funksiyasi esa Q=8-4P. Bozorda 12 ta iste’molchi bo’lib ularning 5 tasi erkak qolganlari ayollar. Bozor talabi funksiyasini aniqlang. Narx 1 dan 3 gacha o’zgarsa, talabning o’zgarishini aniqlang.
31. Narx b ga teng bo’lganda talab a ga teng. Narxning bir birlikga o’zgarishi har doim talabning a/b ga kamayishiga olib keladi. Aniqlang:
a) maksimal talab miqdori
b) narx b/2 ga teng bo’lganda talab miqdori
c) Narx qanday bo’lganda talab 0.2a ga teng bo’ladi?
32. Akmalning talab funksiyasi Qd=a-bP Malikaning talab funksiyasi Qd=b-aP. Umumiy talab funksiyasini chizing. Narx 1 dan 1/a+b gacha kamayadigan bo’lsa talab funksiyasini aniqlang.
33. Nozim aka haftasiga 8 soatgacha tekin ishlashi mumkin. Kamol aka soatiga 2$ dan kam bo’lmagan miqdorda ishlaydi. Agar soatiga 10$ dan to’lshsa ikkala ishchi ham haftasiga 48 soat ishlashga tayyor. Mehnat taklifi chiziqli funksiya ko’rinishida. Agar ularga 2.5$dan to’lansa ular haftasiga qancha soat ishlashi mumkin?
34. Bozordagi taklif funksiyasi A tovar uchun Qs=4P-2000 ga teng. Avval
bu bozordagi talab hajmi Qd=19000-2P ko‘rinishida edi. So‘ngra esa reklama tufayli 11000-2P ga ortdi. Bozorning oldingi va hozirgi muvozanat parametrlarini toping
35. Umumiy bozor talabi topilsin, agar individual talablar quyidagicha berilgan bo‘lsa:
Q(l)=40 000-8P agar P<500 bo’lsa;
Q(2)=70 000-l0P agar P<1 000 bo'lsa;
Q(3)=50 000-4P agar P<800 bo’lsa;
36. Talab funksiyasi to‘gri chiziq ko‘rinishida. Muvozanat narx 10 000 so‘mga, muvozanat hajm esa 36000 ga teng. Narx 8 000 so‘m bo‘lganda talab hajmi 40000 tani tashkil etadi. Agar narx 12 500 bo‘lsa, talab hajmi aniqlansin.
37. Ikrom aka va Komil aka yetishtirgan mahsulotlarini ko’tarsiga sotishmoqchi.
Ikrom aka 2$ dank am bo’lmagan miqdorda kuniga 10 kg, Komil aka esa 3$ dank am bo’lmagan holatda kuniga 12 kg dan sotmoqchi. Umumiy taklif egri chizig’I qanday bo’ladi?
38. Davlat maktabi a nafargacha o’quvchini bepul o’qitadi. Agar o’quvchi ta’lim uchun yiliga b so’m to’lasa, bu maktab 1,5 a o’quvchini o’qitishga tayyor. Xususiy maktab o’quvchidan ta’lim uchun yiliga 2b so’mdan kam bo’lmagan naqd pul oladi va 3b so’mga a o’quvchini o’qitishga tayyor. Ikkalasining ham ta’lim xizmatini ko’rsatish bo’yiicha taklif chizig’I chiziqli. Har bir maktabning taklif chizig’ining formulasini toping. Qanday narxda maktablar teng miqdordagi o’quvchlarni o’qitishga tayyor?
39. Yukchilar mehnatiga talab funksiyasi Qd=0.5a2-0.3aP, taklif funksiyasi esa Qs=1.2aP-P2, bu yerda P bir qop yuklaganlik uchun to’lov narxi.
a) Muvozanat narx va qoplar sonini toping.
b) Yukchilar qancha maksimal haq olishlari mumkin?
40. To’rsimon modelda talab funksiyasi Qd= 60-4P, taklif funksiyasi esa Qs=3P-10. Boshlang’ich narx 4 ga teng. 3 kundan keyingi talab va taklif miqdorini aniqlang.
41. Quyidagi holatlarning qaysi birida soliq yukining katta qismini ishlab chiqaruvchi to’laydi:
1. Qd=5-2P, Qs=P+1;
2. Qd=5 - Р, Qs=1 + Р;
3. Qd= 5 - Р, Qs = 1 + 2Р.
42. “Nozima” savdo do‘konida radiopryomniklar narxi 15 400 so‘m
bo‘lib belgilangan va savdo do‘konining yonida xuddi shunday tovarlar
bilan savdo qiluvchi do‘kon mavjudligi tufayli u 1 oyda 15 ta radiopriyomnik sotar edi.
Raqobatga chiday olmagan qo‘shni do‘kon o‘z do‘konini yopib,
boshqa joyga ko‘chirdi. “Nozima” savdo do‘koni yana yolg‘iz savdo
qilishga o‘tdi va mahsulot narxini 600 so‘mga ko‘paytirib, taklif
miqdorini 15 tadan 22 tagacha ko‘paytirdi.
1)“Nozima” savdo do‘konining taklif chizig‘ini chizing.
2)“Nozima” savdo do‘koni soliqlar oshishi tufayli o‘z tovar taklifi
miqdorini 15 tadan 17 taga kamaytirib, radiopryomniklar narxini 15600
so‘mga tushirsa, taklif chizig‘i va muvozanat miqdori qanday o‘zgaradi?
43. 1981-yilda AQShda bug‘doy bozori quyidagi talab va taklif
funksiyalari bilan ifodalangan:
Qd=4077–266*P
Qs=1800+240*P
P-bug‘doy narxi Q-bug‘doy hajmi.
Bug‘doyga bo‘lgan ichki talab funksiyasi quyidagicha bo‘lgan: Qd=1000-46*P
Tashqi bozorda bug‘doyga bo‘lgan talab 40%ga qisqardi:
1)Tashqi bozorda talabni qisqarishi firmalar daromadiga qanday ta’sir qiladi?
2)Davlat 1 bushel uchun 3 dollar ortiqcha qilib belgiladi va boshqa ortiqcha bug‘doyni sotib oldi. Davlat qancha summa, qancha miqdorda bug‘doy sotib oladi?
3)Davlat ortiqcha bug‘doyni sotib olmadi deylik va u bug‘doyni 1 bushelini 3 dollardan narxda sotishga ruxsat bermasa chayqov bozori vujudga keladimi? Chayqov bozorida 1 bushel bug‘doyning narxi qancha bo‘ladi?
44. Oddiy nazariy holatni tahlil qiling. Aytaylik talab va taklif funktsiyali quyidagicha Qd = 100-P va Qs = 2P – 50 ming dona bo‘lsin. Sotishga 10%li soliq joriy qilish nimaga olib keladi?
45. Tovar 1200 so‘m bo‘lganda xaridorlar kerakli tovarni sota oladilar. Narx 1100 so‘mga tushganda kerakli tovar yetmay qoldi. Narx qaytadan 1250 so‘mga qaytganda tovarning bir qismi sotilmay qoldi. Qaysi narx muvozanat bo‘lishini aniqlang.
