Respublikasioliy

Davlat byudjeti holatining ko‘rinishlari

Davlat harajatlari va daromadlari o‘rtasidagi farq davlat byudjeti saldosini tashkil etadi. Davlat byudjeti ko‘rinishi uch holatda boMishi mumkin:

1. 
   Daromadlar harajatlardan yuqori (T > G), byudjet saldosi musbat, bunda davlat byudjeti ortiqchaligi (profisit) kuzatiladi
   
2. 
   Daromadlar harajatlarga teng (T = G), byudjet saldosi 0 ga teng, ya’ni byudjet balanslashgan boiadi.
   
3. 
   Daromadlar harajatlardan kam (T < G), byudjet saldosi man- fiy, ya’ni davlat byudjeti taqchilligi (defisit) kuzatiladi.
   

Iqtisodiy siklning turli fazalarida davlat byudjeti holati turlicha boMadi. Pasayish fazasida byudjet daromadi qisqaradi (chunki iqtisodiy faollik susayadi va oqibatda soliq bazasi kamayadi), shuning uchun dav­ lat byudjeti taqchilligi (agar u awaldan mavjud boMgan boMsa) ortadi, profisit (agar u mavjud boMgan boMsa) qisqaradi. Yuqori, ya’ni cho‘qqi deb atalmish fazada aksincha, byudjet defisiti kamayadi (chunki soliq tushumlari, ya’ni byudjet daromadi ortadi), profisit esa ortadi.

3.