Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Axborotlarni shifrlash oqibatida ular hajmining ortib ketishini bartaraf etish usullari.

Shifrlash bo’yicha yirik olim K. Shennonning fikriga ko’ra, “Shifrlanayotgan informatsiya hajmiga teng bo’lgan uzunlikdagi kalitli shifrgina absaliyut ishonchli shifr hisoblanadi. Boshqa barcha shifrlarni ochish mumkin, ammo bunda gap uning uchun kerakli bo’lgan texnik vositalar quvvati va deshifrlash uchun ketadigan bog’liq bo’ladi.” Jamiyatdagi ma’lumotlar hajmi kam miqdorda bo’lganida unchalik murakkab bo’lmagan shifrlarni ishlatish yetarli bo’lgan. Ma’lumotlar hajmining ko’payib borishi bilan yanada murakkabroq shifrlarni ishlatish zaruriyati paydo bo’lib, ma’lumotlarni shifrovka qilish uchun bu sohaga maxsus o’qitilgan insonlar – Shifrovkachilar jalb qilina boshlandi. Keyinchalik, ma’lumotlar hajmi judaham ko’payib, rasshifrovkani insonlar bajara olmaydigan holat yuz bergani tufayli, bu ishni bajara oladigan mexanik va elektron qurilmalar yaratildi.

Kriptografiya himoyasida shifrlashga nisbatan quyidagi talablar qo‘yiladi:

•yetarli darajada kriptomustahkamlik;

•shifrlash va qaytarish jarayonining oddiyligi;

•axborotlarni shifrlash oqibatida ular hajmining ortib ketmasligi;

•shifrlashdagi kichik xatolarga ta’sirchan bo‘lmasligi.

Ushbu talablarga quyidagi tizimlar bartaraf etishga yordam beradi:

• 
  o‘rinlarini almashtirish;
  
• 
  almashtirish;
  
• 
  gammalashtirish;
  

•analitik o‘zgartirish.