Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

2-§. Iqtisodiy jamg‘arish va investitsiyalarning iqtisodiy mazmuni, 
manbalari hamda omillari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Iqtisodiy  jamg‘arish  milliy  daromad  (foyda)  bir  qismining  ishlab 
chiqarishni kengaytirish maqsadida sarflanish jarayonini anglatadi. 
Milliy daromad (foyda)ning iqtisodiy jamg‘arishga (J
i
) ketadigan 
ulushining foizdagi ifodasi jamg‘arish normasi (N
j
) deyiladi:  
                                N
j 
= J
i 
: MD 
· 
100% 
;
 
Iqtisodiy jamg‘arishning amalga oshiriladigan shakli  – bu kapital 
qo‘yilmalar yoki investitsion sarflardir. 
Iqtisodiy  jamg‘arish  va  investitsion  sarflar  bir  xil  mazmunga  ega 
bo‘lsada,  ular  miqdor  jihatidan,  manbalari  bo‘yicha  bir-biridan  farq 
qiladi. 
 
 
 
Qarz evaziga 
iste’mol 
20 daromad 
Iste’mol 
Jamg‘arma 
Di daromad 
Iste’mol 

---

 
83 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ishlab chiqarish 
maqsadidagi 
investitsiyalar 
 
Iqtisodiyotning  moddiy  boyliklar  va  ne’mat-
lar ishlab chiqaruvchi tarmoq hamda sohalari-
dagi asosiy va aylanma kapitallar uchun sarf-
lardir. 
Noishlab chiqarish 
maqsadidagi 
investitsiyalar 
Nomoddiy ishlab chiqarish va ijtimoiy mada-
niy  sohalar  (uy-joy  qurilishi,  ta’lim,  mada-
niyat,  sog‘liqni  saqlash,  sport  va  shu  kabi 
muassasalar)ni kengaytirish uchun sarflardir. 
Tovar - moddiy 
zaxiralarga 
investitsiyalar 
 
Ishlab chiqarishning texnologik xususiyatlari-
dan  kelib  chiqib  va  turli  favqulodda  holat-
lardan  sug‘urtalash  uchun  tovar  va  boshqa 
moddiy zaxiralar uchun qilinadigan sarflar. 
Inson kapitaliga 
investitsiyalar 
 
 Ma’lumot  olish,  tajriba  to‘plash,  malakaga   
ega bo‘lish,  mutaxassis  kadrlar tayyorlash va  
malakasini  oshirish,  sog‘lig‘ini  saqlash  kabi 
maqsadlarga sarflangan xarajatlar. 
 
 
Investitsiya  –  bu  kelajakdagi  natija  uchun  ishlab  chiqarishni 
kengaytirish  yoki  rekonstruksiya  qilish,  mahsulot  va  xizmatlarni 
sifatini  yaxshilash,  malakali  mutaxassislar  tayyorlash  va  ilmiy 
tadqiqot ishlari olib borishga mo‘ljallangan moliyaviy resurslardir. 
Investitsion  faoliyat  –  investitsiyalarni  ro‘yobga  chiqarishga 
qaratilgan amaliy harakatlardir. 
Investor  –  investitsiyalarni  amalga  oshiruvchi  shaxs  (jismoniy 
yoki huquqiy)