Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti

4. Soliq bazasi

Soliq bazasi belgilangan soliq stavkalariga qarab aktsiz to’lanadigan tovarlarning (xizmatlarning) har bir turi bo’yicha alohida aniqlanadi.

Aktsiz to’lanadigan tovarlarga (xizmatlarga) nisbatan soliq stavkalari mutlaq (qat’yy) summada belgilangan bo’lsa, soliq bazasi aktsiz to’lanadigan tovarlarning (xizmatlarning) naturada ifodalangan hajmidan kelib chiqqan holda aniqlanadi.

Masalan: “B” korxona quyidagi alkogolli mahsulotlarni ishlab chiqardi va bozorda realizatsiya qildi.		Echimi: Aroq=5000 dal x 98,0 = 490 000 Vino = 1000 dal x 7,7 = 7 700 Kong’yak = 1500 dal x 109,1 = 163 650 Aktsiz solig’i summasi 490000,0+7700,0+163650,0=661350,0ming so’m
Aroq	5000 dal
Vino (tabiiy ravishda achitilgan, etil spirti qo’shilmagan)	1000 dal
Kong’yak (spirti 35 %)	1500 dal

Ishlab chiqarilayotgan aktsiz to’lanadigan tovarlarga (xizmatlarga) soliq stavkalari foizlarda (advalor) belgilangan bo’lsa, soliq bazasi bo’lib realizatsiya qilingan aktsiz to’lanadigan tovarlarning (xizmatlarning) qiymati, biroq ularning haqiqiy tannarxidan past bo’lmagan qiymati hisoblanadi.
Masalan: “Brend GOLD” X/K zargarlik buyumlarinining ulgurji-sotish qiymati (aktsiz va QQSlarsiz) 115,0 mln. so’mni tashkil etgan. Aktsiz solig’i summasi: 115,0 x 25% = 28,8 mln. so’m

Jismoniy shaxslar mehnatiga haq to’lash, hisoblab chiqarilgan dividendlar hisobiga bepul yoki boshqa tovarlarga (xizmatlarga) ayirboshlash uchun beriladigan aktsiz to’lanadigan tovarlar bo’yicha soliq bazasi quidagicha tartibda aniqlanadi.