Respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim

Xromosomalar

27-rasm. A m niotsintez-irsiy kasalliklarga prenatal usul yorda­

m ida tashhis qo'yish.
A m niotsintezdan tashqari p ren a ta l tashhisda u ltra tovush, fetoskopiya usullaridan ham foydalaniladi.
U ltratovush usuli (UZI) m uhitning suyuq va quyuq bo‘- lim larida ultratovush to'lqinlarining har xil aks etishi n a t ija ­ sida ekranda ularning tasvirini qo'rish tam oyiliga asoslanadi. Fetoskopiya esa m axsus optik asbobi bor elastik zond yorda­ m ida ona qornidagi hom ilaning kuzatish usulidir.
Shuni qayd etish lozimki, O 'zbekiston h ukum a ti bolalar­ ning sog'lom bo'lishi uchun doimo g'am xo'rlik qilib kelmoqda. Bolalarni voyaga yetkazish uchun onalarga beriladigan dek- re t m uddatini 3 yilgacha uzaytirishi, yosh bolalarga beriladi­ gan n afaq a pulini yildan-yilga oshira borishi, nihoyat O 'z­ bekiston R espublikasi V azirlar M ahkam asi tom onidan 2000 yil 15 fevralda sog'lom avlod dasturi to 'g 'risida 46-sonli qaror qabul qilinishi bunga yorqin misoldir. A na shu qarorni baja­ rish bo'yicha O 'zbekiston Respublikasi Oliy va o 'r ta m axsus ta ’lim vazirligi 2000-2005 yillarga m o 'ljallanadigan bir q an ­ cha tadbirlar rejasini tuzdi. Qabul qilingan rejaga binoan, erta va q a r in d o s h - u ru g 'la ra ro n ik o h n in g oldini olish, y o sh lar o 'rtasida reproduktiv salom atlik va sog'lom oilani shakllanti­ rish va bunda erkaklarning m a ’suliyati, rolini oshirish, ota-


onalarni dam olish m askanlarini qayta ta ’m irlash, voyaga yet- m aganlar orasida huquqbuzarlik, genekologik kasalliklarning oldini olish kabi tadbirlarni am alga oshirish rejalashtirilgan.
Yurtimizda «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonun, «Kadrlar tayyor­ lash m illiy dasturi»ning qabul qilinishi, milliy istiqlol g'oyasi, asosiy tushuncha va tam oyillar risolasi o'sib kelayotgan yosh avlodning h ar tom onlam a barkam ol bo'lib shakllanishiga q a ra­ tilgan. T abiiyki, m azk u r qonunlar, q a ro r la r , farm o y ish lar, d a s tu r la r o 'z - o 'z id a n y o sh la rn i kom il inson qilib voyaga yetishlari uchun yetarli emas. K attalar Prezidentim iz ko'rsat- m alariga, qabul qilingan qonunlar, dastu rlar asosida yoshlarga t a ’lim -tarbiya berishlari, ularning n o to 'g 'ri rivojlanishlariga yo‘1 qo'ym asliklari kerak.
Hozirgi v aq td a ota-on alar, m aktabgacha ta rb iy a m uas- sasasi xodim lari, o 'rta , u m u m ta’lim, oliy m ak tab o 'q ituvchi- lari, keng jam oatchilik oldida har bir o'g'il-qiz ongiga milliy istiqlol g'oyasini singdirm oq, ularni o'z tarixini, qadriyatlari- ni, urf-odatlarini yaxshi biladigan, ona-V atanga, xalqiga sa- doqatli, bilimdon, m e h n a tsev ar qilib ta rb iyalashdek m uhim vazifa turibdi. Bu vazifani uddalay olish uchun yoshlarim iz genoti pida to'liq irsiy salohiyat mavjud. Chunki dunyo bo'yicha fan, m adaniyat, ru h iy a t olamida dong ta ra tg an buyuk olim­ la r A bu N asr Forobiy, A bu R ayhon B eruniy, A bu Ali ibn Sino, Mirzo U lug'bek, sh e ’riy a t m ulkining sultoni M ir A li­ sher Navoiy, davlat boshlig'i, milliy davlatchilikka asos sol- gan soxibqiron A m ir Tem ur, buyuk davlat boshlig'i va shoir Zahiriddin M uham m ad Bobur bizning bobokolonlarimiz bo'lib, ulardagi xrom osom alar, nodir genlar hozirgi yoshlar genoti pida h am m avjud. A lb a tta odam dagi g en o tip ik im k o n iy a tla rn i fenotipda nam oyon bo'lishi tashqi-ijtim oiy om illarga bog'liq. M ustab id lik y illa rid a b u n d ay ijtim oiy om illar ch ek lan g an bo'lsa, O 'zbekiston M ustaqillikka erishgach, O 'zbekiston xu- k u m a tin in g , sh a x sa n P re z id e n t I .A .K arim o v n in g d iq q a t- e ’tibori yoshlarning h ar tomonlama kamol topishi uchun zarur bo'lgan barcha sharoitlarni yaratishga qaratilgandir.


1. Tibbiy-genetik m aslahat necha bosqichdan iborat?