Республикаси олий ва

1. Масала. “ноллик купон облигацияларда” фоиз ставкасининг 10 фоиздан 20 фоизга ўзгариши билан боғлиқ қийматликларни баҳоланг. Облигация нархи 1000 $ деб ҳисоблансин.
Ечиш:
Капитал даромад ёки зарар даражаси ҳисобланади-49.7%


P_t+1 –ҳозирга қадар бўлган 1 йиллик облигацияларнинг нархлари

P_t – облигацияларнинг ҳозирги нархи

Шундай қилиб, облигация 1 йил ичида фоиз ставкасининг кутилаётган зарари 49.7% га чиқиши мумкинлигини аниқлашимиз мумкин

Облигацияларнинг давомийлиги яъни рисксиз ҳолатда ушлаб туриш учун битта табиий савол туғилади. Хўш уларни вақтини камайтириш керакми ёки дисконтлаш ставкасини ошириш зарурми деган саволга жавоб топишга ҳаракат қиламиз.
Қисқа қилиб айтганда, қимматли қоғозларда ўртача динамик қаторларни фоиз ставка рискларини белгилашда ёки баҳолашда умумий формуладан фойдаланишимиз мумкин:


Бунда:
-Давомийликнинг умумий каоеффициенти, яъни қимматли қоғозларда фоиз ставкасининг ўзгариши билан боғлиқ бўладиган якуний молиявий натижа.
t – нақд пул тушуми тушгундача бўлдан давр
CP_t -нақд пул тушуми амалга оширилган сумма (фоиз тўлови билан бирга)
i-Фоиз ставкаси
n - кутилиши мумкин бўлган хатарни суғурталанган йиллари (бунда рискларни олдини олиш учун ишлаб чиқилган чора тадбирлар йиғиндиси ёки мўлжалланган йиллар назарда тутилади)
Юқоридагилардан хулоса қилиб айтадиган бўлсак, фоиз ставкалари билан боғлиқ рискларнинг ўзгариши нафақат валюта курсларинг ўзгариши балки, қимматли қоғозларда мажбуриятларни бажарувчи томоннинг тўловга лаёқатини сусайиши ёки батамон тўлов қобилиятини ёъқотиши билан боғлиқ рискларни ҳимоялаш мақсадида ишлаб чиқиладиган ҳимоя дастурлари, консепциялар ва суғурталаш тизимига ҳам бевосита боғлиқ экан. Умумий ҳолда қаралганда ҳар қандай фоиз ставкаси рискларининг узоқ муддатга ҳимоя чоралари кўрилганлиги ушбу тур қимматли қоғозларнинг етарли даражада рискка мойил эканидан далолат беради. Шунга доир яна бир масалани ечсак.
2-масала. Пенсия фонди томонидан 10% лик купон облигация чиқарилган. Бу қимматли қоғозни фонд портфеллаш амалиёти билан рискни олдини олишга ҳаракат қилди, жорий ҳолатда фоиз ставкаси 10 %.
Чиқарилган 10 йиллик облигациянинг ҳимояланган давомийлик муддати 6,76 тилга мўлжалланган бўлса, агар фоиз ставкаси 11 % га ошган тақдирда облигациянинг қолган муддат учун реал кутиладиган зарари неча фоиз бўлишини баҳоланг?
Ечиш: Ушбу масалани ечишда қуйдаги формуладан фойдаланишимиз мақсадга мувоффиқ


Бунда: DUR – ҳимояланган давомийлик муддати (6.76 йил) - Ўзгарган фоиз ставкаси 0.11-0.10=0.01
i - ҳозирги фоиз ставкаси – 010
Шундай қилиб қуйдаги ечимга келамиз:

Демак, пенсия фонди томонидан ҳимояланмаган облигациядан фоиз ставкасининг ўзгариши билан юзага келадиган реал зарар -6,15% ни ташкил этар экан.

13-МАВЗУ: ИНФЛЯЦИЯ РИСКЛАРИНИ БОШҚАРИШ РЕЖА:

4. 
   Инфляция вужудга келиши ва иқтисодиётда инфляцион жараёнлар;
   
5. 
   Инфляция рискининг иқтисодий моҳияти ва юзага келиш сабаблари;
   
6. 
   Пулнинг сотиб олиш қобилияти пасайиши юзасидан ўрнини қоплашнинг асосий усуллари;