Respublika o`rta maxsus, kasb – hunar ta`limi markazi qashqadaryo viloyat hokimligi o`rta maxsus, kasb – hunar ta`limi boshqarmasi

Vintli birikmalar. Vintni biriktiriluvchi detallardari birining rezbali teshigiga burab kiritilsa va unga boshqa detal mustahkamlansa, vintli birikma hosil bo‘ladi (4.133- chizma).
Vintli birikmalarni konstruksiyasi to‘liq ko‘rsatilgan (4.133-a chizma), soddalashtirilgan (4.133- b chizma) va shartli (4.133- c chizma) ko‘rinishlarda tasvirlash mumkin.
Yig'ish chizmalarida vintli birikmalar soddalashtirilib chiziladi va rezbasi butun sterjen bo‘yicha chiziladi. Vint burab kiritiladigan rezbali teshikning oxirida 120° li konus chuqurcha va vint bilan m ustahkam lanadigan detal orasidagi tirqish ko'rsatilm aydi. Sxematik chizmalarda shartli tasviri chiziladi. Soddalashtirilgan va shartli tasvirlarida vintni buraydigan ariqcha (shlisa) toretsida yo'g'onlashtirilgan to ‘g‘ri chiziq ko'rinishida, shartli ravishda, 45⁰ ga burib ko‘rsatiladi.
Vintli birikmalarda mustahkamlanadigan detallarda vintning kallagiga moslashtirilgan chuqurchalar ishlanadi. Vintli birikmalarni vint rezbasining diametri d ga nisbatan taxminiy o‘lchamlarda chizish mumkin. Vintning uzunligi 1= 1₁ + H orqali aniqlanadi. Bu yerda 1₁ — vint kiritiladigan rezbali chuqurcha, H₁ — biriktiriladigan detal qalinligi. Vintlarning uzunligiga silindrik, yarim yumaloq kallakli hamda yarim yashirin kallakli vintning shar (sfera) qismi kirmaydi. Yashirin kallakli vintning kallakli hamda yarim yashirin kallakli vintning kallagi shar qismisiz vint uzunligiga kiradi.

Yog‘och detallarni o ‘zaro yoki metall detallarni yog'ochga biriktirish uchun kallagi turli shaklda bo'lgan vint (shurup)lar ishlatiladi. Bunday birikmalar shurupli birikmalar deyiladi (4.134-chizma).

Shurupli birikmalar konstruksiyasi to ‘liq ko'rsatilgan (4.134-a chizma), soddalashtirilgan (4.134- b chizma) va shartli (4.134-c chizma) ko‘rinishlarda tasvirlanadi.
Yog‘ochlarning bir-biri bilan mixlar yordamida birlashtirilishini soddalashtirilgan (4.135- a chizma) va shartli (4.135- b chizma) ko'rinishlarda tasvirlash mumkin.


1. Vint chizig’i deb nimaga aytiladi?
2. Silindrik vint chiziqlarini ko’rsatib bering.
3. Rezbalarni tasvirlash va ularni chizmalarda belgilashni tushuntiring.
4. Rezbalarning asosiy elementlarini va parametrlarini sanab bering.
5. Ajraladigan va ajralmaydigan birikmalarni tushuntirib bering.
6. Boltli birikmalar, shpilkali birikmalar, vintli birikmalar nima?