Respublika kartografiyasining rivojlanishida, ayniqsa atlas kartografiyasini



Download 14,9 Kb.
Sana12.04.2022
Hajmi14,9 Kb.
#544813
Bog'liq
5 Roziyeva


Hozirgi vaqtda O‘zbekiston hududi yirik masshtabli topografik, obzor topografik va obzor kartalar bilan to‘liq ta‘minlangan. Bu kartalar turli xil loyihalash ishlarida, harbiy sohalarda har xil mavzuli karta va atlaslar tuzishda asosiy kartografik manba bo‘lib xizmat qilmoqda. 
Respublika kartografiyasining rivojlanishida mamlakatimizda olib borilgan ilmiy tadqiqot ishlarining ahamiyati kattadir. Bu sohada O‘zbekistonda yashab ijod qilgan kartograf olimlarni (landshaft va gidrologik kartografiyada) Ch.V.Galkov va (iqlim kartalari bo‘yicha) Ye.G.Brodskiylarning xizmatlarini eslab o‘tish o‘rinlidir. 
Respublika kartografiyasining rivojlanishida, ayniqsa atlas kartografiyasini rivojlantirishda, respublika ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyasining shakllanib, taraqqiy etishida olimlarimizning xizmatlari katta. Mamlakatimizda paxtachilik kartografiyasini yaratishda A.Egamberdiev, agrosanoat majmuini kartaga tushirishda A.Bozorboev, tabiatni muhofaza qilish sohasini kartografiyalashda 
J.Qoraboev, aholini hududiy joylashishini o‘rganishda kosmik suratlardan foydalanish bo‘yicha L.G‘ulomovaning ilmiy ishlari diqqatga sazovordir. Kartografiyaning eng muhim sohalari bo‘lgan baholash va bashorat qilish kartografiyasining shakllanishida T.Qoraboevaning xizmatlari kam emas. Respublika aholi kartografiyasini yaratishda J.Nazirov, tibbiyot-geografik kartalarini yaratishda Sh.Muhiddinovning, tuproq kartografiyasini rivojlanishida aerokosmik suratlardan foydalanish bo‘yicha X.Murodovning, qishloq xo‘jaligida yirik va o‘rta masshtabli kartalardan foydalanish bo‘yicha K.Gadoevning, meliorativ kartografiya sohasini shakllanishida yosh olimlardan E.Safarovlarning xizmatlari aytib o‘tish o‘rinli. 
Geografik asos - karta mazmunini umumgeografik qismi bo‘lib, u mavzuli karta mazmunini tashkil etgan elementlarni kartaga to‘g‘ri tushirish va fazoviy bog‘lash, karta bo‘yicha orientirlashga xizmat qiladi. 
Turistik xaritalar 
Barcha diqqatga sazovor joylar, mehmonxonalar, restoran, teatr va muzeylar haqida maʼlumotlar mustaqil sayohatchilar uchun juda foydali boʻladi, deb hisoblaydi Gyote instiuti vakili. Topografik xarita - bu ikki o'lchovli xarita bo'lib, u uch o'lchovli erni balandlik bilan tasvirlaydi. yer yuzasi kontur chiziqlari bilan ko'rsatilgan. Boshqa har qanday xaritada bo'lgani kabi, topografik xaritadagi ikki nuqta orasidagi masofa ularni tutashtiruvchi to'g'ri chiziq bo'ylab o'lchanadi, xuddi shu nuqtalar orasida qush uchib ketgandek. Bu birinchi navbatda amalga oshiriladi va shundan keyingina marshrutning umumiy uzunligiga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan sirt topografiyasi va boshqa relef xususiyatlari hisobga olinadi. To'g'ri chiziq bo'ylab masofani o'lchashni o'rganing. Deshifrovka (frans. dechiffrer -maʼnosini yechmoq) —1) notanish xatlar yoki shifrli yozuvlarni shartli belgilar vositasida oʻqish; qad. yozma yodgorliklarning magʻzini chaqishda qoʻllaniladi. Bunda maxsus usullardan foydalaniladi; 2) yerda olingan fotosuratlar, aero va kosmik fotosuratlar boʻyicha muayyan hududni tadqiq qilish usuli. Samolyot yoki turli xil uchish apparatlarida olinadigan fotosuratlarni D. qilishda biror obʼyektning soni va harakteri uning suratdagi koʻrinishiga qarab aniklanadi. Topografik D. vositasida yer yuzasining relyefi va mahalliy predmetlarning suratlari oʻrganiladi hamda joylar razvedka qilinadi; 3) taktik D.da dushmanning mudofaa inshootlari, oʻt ochish pozitsiyalari, kommunikatsiyalari, aerodromlari, buyruq-nazorat punktlari va b. aniqlanadi; 4) maxsus D. oʻrganilayotgan hudud yer yuzasining geologik tuzilishi, ustki qatlam harakteri (mas, lyoss jinsi), yer osti suvlarining resurelari va shu kabi maʼlumotlarni aniklashni koʻzda tutadi.
Download 14,9 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish