|
Савол: Ҳиди барча нарсалар, ҳидидан зўр бўлган бу ҳақида ривоятлар ҳам тўқилган нарса нима? Жавоб: Нон
Баҳолаш: Ҳар бир гуруҳнинг олган баллари ҳисобланиб айтилади. Ютиб чиқган гуруҳ аъзоларини, яхши жавоб берган ўқувчилар ва мусобоқа жараёнида қатнашган барча иштирокчиларни оғизаки баҳоланади.
Якунлаш: Утган мавзуларни такрорлаш ва мусобоқа жараёнида жавоб беролмаган саволлар юзасида изланиш. Кўп балл тўплаган груҳ рағбатлантирилади, совғалар берилади.
Фойдаланган адабётлар:
1. У. Пратов. А.С. Тухтаев. Ф.У. Азимова. Ботаника 5-синф дарслик. Ташкент «Ўзбекистон» 2015
2. Т. Өтенов, М. Тәжетдинов. Ботаника терминлериниң русша-қарақалпақша қысқаша түсиндирме сөзлиги. Нөкис. «Билим» 1991.
3. Д. Мавжутов. Географик топишмоқлар. Тошкент. «Мехнат» 2001
4. И.А. Маннапова, М.Н.Тиллабоева, Г.С.Шоисаева, Э.Я.Назаралиева, И.З.Сапарбоев, У.Х.Асранова. «Табиий фанлар методбирлашмаси фаолияти ва таълим сифатини ошириш йўллари». Методик қўлланма. 2016.
5. Р.Ишмухаммедов, М.Юлдашев. Таълим ва тарбияда инновацион педагогик технологиялар. Т.2013.
ЎҚУВЧИЛАРГА ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР ОРҚАЛИ ХАЛҚАРО БАҲОЛАШ ТИЗИМИНИ ЖОРИЙ ЭТИШНИНГ АФЗАЛЛИКЛАРИ
Юлдашева Саида Олимжоновна, Машрапова Одинахон Қосимовна- Андижон вилояти Избоскан тумани 12-умумий ўрта таълим мактаби ўқитувчилари
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг мамлакатимизда халқаро таълим стандартлари талабларига мувофиқ янги таълим тизимини жорий қилиш юзасидан олиб бораётган одилона сиёсати биздан ҳам таълимга янгича ёндашув ва муносабатни шакллантиришда мустаҳкам билим, малака ҳамда тажрибани талаб этади.
Барча касблар орасида ўқитувчилик касби ўзгача ва муҳим ижтимоий аҳамият касб этади. Зеро, ўқитувчи ёш авлод қалби камолотининг меъмори, ёшларга таълим-тарбия берувчи инсондир. Бугунги кунда у ёшларни ғоявий – сиёсий жиҳатдан чиниқтириб, табиат, жамият, ижтимоий ҳаёт, тафаккур тараққиёти қонуниятларини ўргатади, ёшларни меҳнат фаолиятига тайёрлаб, касб–ҳунар сирларини пухта эгаллашларида кўмаклашади ва жамият учун муҳим бўлган ижтимоий–иқтисодий вазиятларни ҳал этади. Ана шу маъсулият ўқитувчидан ўз касбининг моҳир устаси бўлишни, таълим олувчиларгатарбиявий таъсир кўрсатиб, уларнинг қизиқиши, қобилияти, истеъдоди, эътиқоди ва амалий кўникмаларини ҳар томонлама ривожлантириш йўлларини излаб топадиган касб эгаси бўлишни талаб этади.
Бугунги кунда ўқитувчи ўз касбий малакаси ва педагогик маҳоратга эга бўлиши шарт. Ўқитувчи дарс жараёнини шундай ташкил этиши керакки бу замонавий талабларга жавоб бериши зарур. Таълим жараёнини технологиялаштириш педагогик фаолиятнинг муҳим кўриниши бўлиб, у муайян босқичларда амалга оширилади. Буни ривожланган давлатлар мисолида кўриб чиқамиз. Замонавий Европада ягона касбий таълим маконини яратиш замонавий ўқитишнинг энг муҳим талаби дея эътироф этилди. Ана шу мақсадда Болонья жараёни ташкил этили. Бу жараён ягона Европа олий таълими маконини яратиш мақсадида Европа мамлакатлари олий таълим тизимининг бир-бирига яқинлашиши ва ўзаро уйғунлашувини таъминловчи жараён саналади. 1999 йилнинг 19 июнида Европанинг 29 мамлакати вакиллари иштирокида Болонья декларацияси имзоланди. Унга кўра кенг кўламда талабалар алмашинувини қўллаб-қувватлаш учун Европа синов бирликлари (кредит) тизими (ЕСБТ) жорий этилди.
“Кредит” атамаси (ЕСТS-credit) – “синовдан ўтди” маъносини англатиб, талабанинг ўқув юртида маълум бир курс (модул)ни муваффақиятли якунлаганлиги тўғрисида маълумот беради. Умумий қабул қилинган таълимнинг кредит технологиясининг ўзига хос томонларидан бири ҳалқаро умумтаълим стандартларига мос келиши ва таълим тўғрисидаги ҳужжатларни қабул қилиш муаммолари, жаҳон тенденцияларини ҳисобга олган универсал таълим дастури, академик эркинлик ва ўқув дастурларини вариативлигидир. “Олий таълимда ўқув жараёнини кредит-модуль тизимига ўтказиш талаб этилади. Жорий йилдан педагогик таълимнинг 6 та йўналиши бўйича, ўқиш муддати 3 йил қилиб белгиланади. Бу ишларни бошқа йўналишларда ҳам давом эттирамиз”.[1.]
Жаҳон таълими тизимларидан бизнинг мутахассисларни воқиф килишда БМТнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси, элчихоналар, АҚШнинг Тинчлик Корпуси мутахассислари, Германия халкаро ривожланиш фонди, АКСЕЛС маркази, Аденауер жамғармаси, Франция маданият маркази, Британия Кенгаши, Гёте институти, ЮНЕСКО ва ЮНИСЕФнинг ваколатхоналари ва бошқа кўплаб ташкилотлар яқиндан ёрдам бермокдалар. Дарҳақиқат, ривожланган хорижий давлатларда таълимнинг, мамлакат ички сиёсатига фаол таъсир этадиган ижтимоий жараён эканлиги, эътироф қилинган ҳақиқатдир. Шу туфайли ҳам чет мамлакатларида мактаб эҳтиёжини иқтисодий таъминлашга ажратилаётган маблағ миқдори йилдан-йилга ошиб бормоқда.
Ривожланган мамлакатларда педагогик тадқиқотларни амалга оширадиган кўп сонли илмий муассасалар ишлаб турибди. Германияда уларнинг сони 2 мингдан ортиқ. Франция, АҚШ, Япония таълим-тарбия назарияси муаммолари билан юзлаб давлат ва хусусий ташкилотлар, университетлар, педагогик тадқиқот марказлари шуғулланмоқдалар. Улар фаолиятини эса халқаро таълим марказлари, масалан, АҚШда халқаро таълим институти мувофиқлаштириб бормоқда. Кўпчилигининг фаолияти ўқув дастурини такомиллаштириш ва қайта қуришга қаратилган.
Мамлакатимизда таълим олувчи-ёшларнинг ижодий ғояларини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ҳамда рағбатлантириш мақсадида кенг кўламли ислоҳотлар олиб борилмоқда. Хусусан, ёшларнинг илмий-тадқиқот ва инновация фаолиятини ривожлантириш мақсадида Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 8 декабрдаги “Халқ таълими тизимида таълим сифатини баҳолаш соҳасидаги халқаро тадқиқотларни ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 997-сонли қарори қабул қилинди. Мазкур қарор ижросини таъминлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси, Халқ таълими вазирлиги, Ташқи ишлар вазирлиги ҳамда Молия вазирлигининг халқаро баҳолаш дастурлари бўйича халқаро тадқиқотларни ташкил этиши белгиланди.
Эндиликда бошланғич 4-синф таълим олувчиларининг матнни ўқиш ва тушуниш даражасини баҳолаш учун Progress in International Reading and Literacy Study (PIRLS) тадқиқоти жорий этилади.
Шунингдек, Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) тадқиқотидан 4 ва 8-синф таълим олувчиларининг математика ва табиий йўналишдаги фанлардан ўзлаштириш даражасини баҳолаш учун фойдаланилади.
The Programme for International Student Assessment (PISA) тадқиқоти 15 ёшли таълим олувчиларнинг ўқиш, математика ва табиий йўналишдаги фанлардан саводхонлик даражасини баҳолаш учун қўлланилади.
The Teaching and Learning International Survey (TALIS) - раҳбар ва педагог кадрларнинг умумий ўрта таълим муассасаларида ўқитиш ва таълим олиш муҳитини ҳамда педагогларнинг иш шароитларини ўрганиш учун жорий этиш кўзда тутилган. Қарорга кўра, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси ҳузурида Таълим сифатини баҳолаш бўйича халқаро тадқиқотларни амалга ошириш миллий маркази ташкил этилди.
Тадқиқот натижаларига статистик ишлов бериш натижасида ҳар бир ўқувчи 1000 балли тизимда қуйидаги меъзонлар бўйича баҳоланади:
- Кундалик турмушда юзага келадиган реал муаммоларни аниқлаш ва уларни -математикадан фойдаланиб ҳал қилиш;
- муаммоларни математика тилида ифодалаш;
- муаммоларни математик билимлар ва усулларни қўллаш орқали ҳал қилиш;
-ишлатилган усулларни таҳлил қилиш;
- муаммонинг ечимини тушунтириш;
- ҳал этиш натижаларини шакллантириш ва қайд этиш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
