Республика болалар ижтимоий мослашуви маркази

ГЛОССАРИЙ – ИЗОҲЛИ ЛУҒАТ

Адекватлик – тенг, ўхшаш, мувофиқ келмоқ.
Апатия – кишининг теварак атрофдаги оламга нисбатан бефарқлик холати.
Астеник – шахснинг фаоллигини сусайтирувчи кечинмалар.
Аудивизуал идрок – шахснинг бир вақтнинг ўзида ҳам эшитиб, ҳам кўриб идрок қилиши.
Аутоген машқ – шахснинг ўз-ўзини ишонтириш ва ўз-ўзини идора қилишга асосланган психотерапевтик усул.
Аффект – кучли, жўшқин ва нисбатан қисқа муддатли эмоционал кечинмалар сифатида рўй берадиган психологик ҳолат.
“Агрессив тип” – ўзгалар билан мулоқотдан ҳамиша манфаатдор, бошқалардан доимо устун бўлишлари керак бўлган, жанжаллашишдан ҳам тоймайдиган тип.
“Бегоналашган тип” – ўзгалардан узоқроқ юриш маъқул бўлган, гуруҳларда ишлашдан кўра ёлғиз ишлашни, ўқишни афзал кўрадиган тип.
Биографик метод – одамни унинг таржимаи ҳоли билан боғлиқ бўлган хужжатлар орқали ўрганиш усули.
Брейншорминг – ақлга хужум – бахсларни ташкил этишда қўлланиладиган интерфаол усулдир.
Вербал – оғзаки ифодаланган нутқ.
Генотип – ота-онадан фарзандга ўтадиган ирсий белгилар мажмуи.
Гностик – бутун борлиқни билишга йўналтирилган фаолият.
Гуруҳ – бу умумий белгилар, умумий фаолият, мулоқот ҳамда умумий мақсад асосида бирлашган кишилар уюшмаси
Гуруҳнинг динамик жараёнлари - унинг шаклланиш жараёни, лидерлик ва гуруҳда турли қарорларни қабул қилиш жараёни, гуруҳнинг ҳар бир шахсга таъсири.
Дунёқараш – одамнинг теварак-атрофдаги одамга ва унда ўзининг тутган ўрнига қарашларидан келиб чиққан тизим. Унинг фалсафий, сиёсий, илмий, диний, ақлий ва эстетик қарашлари йиғиндиси.
Депрессия – тушкунлик кайфияти.
Диққатнинг барқарорлиги – диққатнинг маълум объектга узоқ вақт давомида муттасил қаратилиши.
Диққатнинг кўлами – бир вақтнинг ўзида диққатнинг бир қанча объектга қаратилиши имконияти.
Диалогик нутқ – нутқ турларидан бўлиб, бунда сўзловчилар баробар тенг, биргаликда фаоллик кўрсатади.
Доминант шахс – бошқалар билан муомала ва муносабат ўрнатишда ўз фикрини ўтказиш хислатининг ёрқин намоён бўлиши.
Ёш психологияси – турли ёшдаги одамларнинг психологик хусусиятларини ва ривожланиш қонуниятларини ўрганади.
Ёш даври низолари – ўзига хос, унча узоққа чўзилмайдиган онтогенез даврлари бўлиб, бу вақтда кескин психик ўзгаришлар юз беради.
“Ёпишқоқ, киришимли шахс” – унда ўзгалар билан мулоқотга киришиш эҳтиёжи ўта кучли, кимни кўрса у билан дўстлашиб кетгиси, ўзини ёқтиртиргиси, суюкли бўлишни хоҳловчи, унга доимой эътиборли бўлишлари, ғамхўрлик кўрсатишларини истайдиган тип.
Ёлғизланиш – жамиятдан ўзини олиб қочиш, ўзидаги ўзгаришларни бошқаларга билдирмасликка интилиш.
Жамоа – мақсадлари жамият мақсадига мс келадиган умумий фаолият билан бирлашган одамлар гуруҳи.
Зиддиятли, низоли шахс – хулқи билан мотивлари ўртасида доимо қарама-қаршилик кузатиладиган, одамлардан кўпроқ камчилик қидириб, ўзидаги нуқсонларни тан олмайдиган инсон.
Индивидуаллик – индивиднинг бошқалардан фарқланадиган ижтимоий хусусиятлари ва психикасининг ўзига хослиги, қайтарилмаслиги.
Истеьдод – шахснинг маълум фаолиятда ифодаланадиган қобилиятининг юқори даражаси.
Ижтимоийлашув - инсон томонидан ижтимоий тажрибани эгаллаш ва ҳаёт - фаолият жараёнида уни фаол тарзда ўзлаштириш жараёни.
Ижтимоий тасаввурлар – шахсга жамият орқали таъсир этган нарса ва ходисаларнинг яққол образи.