Reproduktiv salomatlik

www.pedagoglar.uz 
20-son 3 –to’plam yanvar 2022 
Sahifa: 17 
Qayin, tol, arg‗uvon, terak, archadan olinadigan yog‗ochlar oqish rangli bo‗lib, 
nursiz izlari bo‗ladi. Eman, shumtol – jigarrang; qoraqayin, akatsiya – oq qizg‗ish; 
yong‗oq, qayrag‗och qoramtir bo‗ladi. Yog‗ochning tovlanishi. Yog‗och o‗zak 
nurlari tufayli, ularning yo‗nalishi va zichligiga bog‗liq holda tovlanadi. Yog‗och 
tovlanishini sun‘iy ravishda orttirish uchun loklash va mumlash ishlari bajariladi. 
Yog‗ochning tabiiy guli (teksturasi). Randalash vaqtida yog‗och tolalari, o‗zak 
nurlari va yillik halqalarining kesilishi natijasida yog‗ochning tabiiy guli namoyon 
bo‗ladi. Yog‗ochning hidi. Yog‗och undagi smolalari, efir moylari, oshlash 
kislotalaridan qaysi birining mavjudligiga va miqdoriga bog‗liq holda har xil hidli 
bo‗ladi.
Yangi kesilgan yog‗ochning o‗zak qismi o‗tkir hidli bo‗ladi. Yog‗och qurigan 
sayin hidsizlanib boradi, ba‘zan hidi o‗zgarib ketadi. Hidning o‗zgarishi yog‗ochning 
buzilishiga ham bog‗liq. 5 Yog‗ochning namligi. Namlik daraxtning hayoti va uning 
o‗sishi uchun kerak bo‗lgan asosiy omillardan biridir. Namlik – daraxtning o‗sish 
sharoitiga va turiga, yangi kesilgan yoki eski kesilganiga, quritilgan yoki 
quritilmaganiga qarab oz yoki ko‗p bo‗ladi. Yog‗ochning qurishi. Yog‗ochda erkin va 
bog‗langan suvlar bo‗ladi. Yog‗ochning ichki bo‗shliqlarini, ya‘ni hujayralar ichidagi 
va hujayralar orasidagi fazoni to‗ldiruvchi suvlar erkin yoki kapillar namlik, hujayra 
pardalari tomonidan shimilgan suvlar bog‗langan yoki gigroskopik namlik deyiladi. 
Yog‗ochning nam tortib bo‗kishi. Agar quruq yog‗ochni zax xonalarda yoki ochiq 
havoda saqlasa, u nam tortib bo‗kadi va o‗lchamlari, hajmi, og‗irligi ortadi, shakli 
o‗zgaradi.
Yog‗ochning zichligi. Yog‗ochning bu xossasi uning og‗irligiga aloqador 
bo‗lib, yog‗ochdagi nam va havo miqdoriga bog‗liq. Yog‗ochda nam va havo 
qanchalik kam bo‗lsa u shunchalik zich bo‗ladi. Yog‗ochning tovush 
o‗tkazuvchanligi. Yog‗ochning tovush o‗tkazuvchanligi deb, yog‗ochning tovushni 
o‗tkazish qobiliyatiga aytiladi. Yog‗ochning tovush o‗tkazish qobiliyati yuqori. 
Yog‗och tolalari yo‗nalishi bo‗yicha tovushni havoga nisbatan 15–18 marta, eni 
bo‗yicha 3–6 marta tez o‗tkazadi. Yog‗ochning issiqlik o‗tkazuvchanligi. 

---