Ren’liligi (aq-qara ha’m ren’i)

Basiwshi qurilmalar (printerler) –bu’l ma’nislerdi EEM nan shig’ariw qurilmasi bolip, olmag’luwmatlardin’ ASCII kodlarinolarg’a saykes kelgen grafikli belgilerge (ha’ripler,nomerler, belgiler (ishoralar) ha’msog’anuqsas) o’zgertiriledi ha’m belgilerdi qag’azdabasip shig’adi.
Printer jeke kompyuter sirtqi qurilmalarnin’ en’ rawajlang’an gruppasi esaplanadi, olardin’ 1000ge shekem turli modifikatsiyalari bar.Printerler o’zara tomendegi su’retler boyinsha pariqlanadi:

• 
  ren’liligi (aq-qara ha’m ren’i)
  
• 
  belgilerdi qa’liplestiriw usili (belgilerdibasiwshiha’mbelgilerdisintezlewshi)
  
• 
  jumisprinspi (matritsali, termik, (qizdirieg’atiyisli), purkegishli, lazerli)
  
• 
  basiw (udarliha’mudarsiz) ha’mqatarlardiqa’liplestiriw (izbe-izha’m parallel) usillari;
  
• 
  karetkaken’ligi (375 450 mm li ken’ ha’m 250 mm li tarkaretkali)
  
• 
  basiwqatariuzinlig’i (80 ha’m 132-136 belgili)
  
• 
  belgilerteriw (ASCII belgilerditoliqteriwgeshe)
  
• 
  basiwtezligi
  
• 
  otkiziwqa’biliyetih.t.b.
  

Udarli printerler arasinda iyneli (matritsali)ler en’ ko’ptarqalg’an. Printerlerde belgi basiw, qatar ha’m bet boyinsha boliwi mu’mkin.Basiw tezligi sekundina 10 300 dana belgiden (udarli printerler) sekundina 500-1000 danag’a shekem ha’tteki sekundina bir neshe o’nlap betlerge shekem araliqtaboliwi mu’mkin.O’tkiziw qa’biliyeti millimetrlerde 3-5 noqattan, millimetrlerde 30-40 noqatg’a shekem boladi (lazerli printerler).
Tekstli basiw ushin uluwmaliq halda turlishe basiw sipati menen xarakterleniwshi tomendegi rejimler bar:

• 
  homaki basiw rejimi (Draft)
  

baspahomakiga jaqin basiw
rejim (NLQ – Near Letter Quality)

• 
  baspa homaki basiw rejimi (LQ – Letter Quality)
  
• 
  joqari sipatli basiw rejimi (SLQ – Supper Letter Quality)
  

Printerlerde a’dette, eki rejimde – tekstli ha’m grafikli rejimlerde islewi mu’mkin.Tekstli rejimde printerge basiw kerek bolg’an belgiler jiberiledi, sol menen birgebelgiler konturi printerdin’ belgiler generatorinan tan’lap alinadi.
Grafikli rejimde printerge su’wret noqatlarinin’ izbe-izligi ha’m jaylasqan ornin aniqlawshi kodlar jiberiledi.
Tekstli rejimde printer a’dette bir neshe shriflerdi ha’m olardin’ turli korinislerin qollaydi, olardin’ ishinde roman (jaziw mashinkasi mayda shrift) italik (kursiv), boldface (yarimtig’izlang’an), condenced (tig’izlang’an), pica (tuwrashrif–sitsero), prestige elite (prestj-elita) ha’m proportsionalli shrift (belgiushin) ajiralatug’in maydan ken’ligine baylanisli boladi) ken’ tarqalg’an.Printer miyelestiriw maqsetke muwapiq – o’zinin’ qurallari menen rus ha’riplerin – krilitsani basiwdi ta’minlew, kerisinshe JK de arnawli drayverlerdi qosiw talap etiledi.
Ko’pg’ana printerler grafikli mag’luwmatlardi na’tiyjeli shig’ariwdi (psevdografika belgileri ja’rdeminde) a’melgeasiriw imkanin beredi; basiwdin’ servisrejimleri; qalinbasiw; ekilengen ken’likdegi basiw, astinasizibbasiw, joqari ha’m tomengi indeksler menen, ajiratilg’an basiw (ha’r bir belgi eki ma’rte basiladi) ha’m eki ma’rte otip basiw (ekinshi ma’rte belgi azg’ana jiljib basiladi); ko’p ren’li basiw (100 danag’a shekem turli ren’ ha’m tusler)

Purkegishliprinterler

Purkegishliprinterlerbasiwshibaraban (kallak)da iynelerorninajen’ishkenayshalar – soplolarg’a (konus nayshalarg’a) iye, olarqaliqag’azg’aboyawren’inin’ (siyanin’) maydatamshilaripurkeledi. Buludarsizbasiwshiqurilmaesaplanadi.Basiwshibaraban (kallak)nin’ matritsasi a’dette,12 den 64 g’ashekemsoplog’aiye.

Lazerli printer

Lazerli printerlerde su’wretti qa’liplestiriwdin’ elektrografikliusiliisletilip, bulusilusiattag’inusqakoshiriwshiapparatlardaisletiledi.Lazetju’da’ jen’ishkejaqtiliqnurinjaratiwushinxizmetetedi, bulnurmenenaldinnentayarlapqoyilg’anjaqtiliqqasezgirbarabansirtindamkorinbeytug’innoqatlielektronsu’wretkonturlerinsizadi – elektrzaryadlazernurimenenjaqtilatilg’an(yoritilgan) noqatlardanbarabansirtinaag’iptusedi. Olelektronsu’rettuskennenkeyinrazryadlang’anuchastkalarg’ajapisipqalg’anboyaw (toner) unatag’imenenbasiworinlanadi – tonerdibarabannanqag’azg’aakipo’tilediha’msu’rettiqag’azdatonerdiqizdirib, oleripketgensheqatiriladi.Lazerli printer millimetrlerde 50 g’ashekemnoqatlardiha’msekundina 1000 g’ashekembelgilerdibasiwshitezliktita’minleytug’ino’tkiziwqa’biliyeti en’ joqarisipatlibasiwdita’minleydi,Ren’lilazerliprinterler ken’ isletiledi.Misali : Tektonik (AQSH) firmasinin’Phaser 550 lazerliprinterigorizontalboyinsha da, vertikalboyinshada da milimetrde 48 noqatlio’tkiziwqa’biliyetineiye; ren’libasiwtezligi – minutina A4 olshemli 5 bet, monoxronlibasiwtezligi - minutina 14 bet.
Jklarg’aprinterlerha’m parallel, ha’mizbe-izportlararqalijalg’aniwmu’mkin.ParallelportlarCentronicstipindegiadapterlerarqali parallel islewshi (mag’luwmattibirdenbaytlapqabilqilatug’in ) printerlardijalg’awushin (a’dettebirwaxittin’ o’zinde 3 keshekemprinterdijalg’awmumkin) qollaniladi.Izbe-izportlar (2dana) RS 232 C(2C birigiworni) tipindegiadapterlerarqaliizbe-izisleytug’in (mag’iwmattiizbe –iz 1 bitten qabiletetug’in) printerlerdijalg’awushinxizmetetedi.