Relyatsion ma'lumotlar bazasi r e j a

2-mavzu. RELYATSION MA'LUMOTLAR BAZASI
R e j a:

1. 
   Relyatsion  (jadvalli) ma’lumotlar bazasi
   
2. 
   Ma’lumotlar omborining turlari
   

Tayanch iboralar: ma’lumotlar ombori, relyatsion model, iyerarxik model, jadval ma’lumotlari,

DBF fayl.

1-savolni bayoni:
Ma’lumotlarning relyasion modeli 1970 yil IBM firmasining xodimi Edgar Kodd tomonidan taklif etilgan. Relyasion ma‟lumotlar bazasining asosiy g„oyasi ma‟lumotlar bazasi strukturasini soddalashtirishga qaratilgan. Unda ierarxik modeldagi kabi avlod va ajdodlarga yaqqol ko„rsatgichlar yo„q, barcha ma‟lumotlar star va ustunlarga bo„lingan oddiy jadvallarda tasvirlanadi. Relyasion modeldagi asosiy tushuncha “munosabat” (relation) xisoblanadi.

Relyasion modelda o„ziga xos atamalar ishlatiladi, biroq bu model moxiyatini o„zgartirmaydi. Masalan, mantiqiy darajada element atribut deb ataladi. Bundan tashqari u uchun “kolonka”, “ustun” va “maydon” atamalari ham ishlatiladi. Atributlar to„plami kortejni (qator, yozuv, satr) xosil qiladi. Kortejlar to„plami munosabatni (MB jadvali yoki faylini) xosil qiladi.

Relyasion modelda fayllar o„rtasidagi bog„lanishlar yaqqol tarzda tavsiflanmasligi ham mumkin. Bu bog„lanishlar ma‟lumotlarni qayta ishlash vaqtida dinamik ravishda mos maydonlarning qiymatlari bo„yicha o„rnatiladi. Relyasion MB da yozuvlar chiziqli strukturaga ega.
! Ma'lumotlar omboridagi axborotlar bir necha usullar bilan tashkil etilishi mumkin. Ma'lumotlar omborlarining eng sodda va keng tarqalgan shakli jadval ko’rinishidir. Ma'lumotlar omborining bunday ko’rinishi relyatsion omborlar deb ataladi.