Releli himoya o’rnatmalarini hisoblash

1. Tugun sxema bo’yicha ta’minlangan o`zgaruvchan tokdagi ikki yo’lli uchastkaning tortuvchi nimstansiyalarida va seksiyalash postida kontakt tarmog’ining fiderlarini himoyalash

O`zgaruvchan tok fiderlari ish rejimlarining hususiyatlari bo’lib, odatda yuklama maksimal toklarining qisqa tutashuv minimal toklari bilan birgalikda o`lchanishi hisoblanadi. Chunki bu hollarda maksimal tokli himoya selektiv ishlashni ta’minlay olmaydi. Shu sababli kontakt tarmog`i fiderlarini himoyalash uchun distansion himoyalar qo`llanadi. Bu himoyaning ishlab ketishi himoya o`rnatilgan joydagi kuchlanish bilan oqib o’tayotgan tok qiymatining nisbatiga hamda kuchlanish va tok orasidagi siljish burchagiga bog`liq.

Tortuvchi nimstansiyalar va seksiyalash postlarining kontakt tarmog`i fiderlarida elektr ta`minot ishonchliligini oshirish uchun bir martalik avtomatik qayta ulash (AQU) qo`llanadi.
Hozirgi vaqtda o`zgaruvchan tokda elektrlashtirilgan temir yo`llarda kontakt tarmog`i fiderlarining elektron himoyasi qo`llanadi. Kontakt tarmog`i fiderlarining elektron himoyasi teleblokirovka bilan to`ldirilishi mumkin. O`zgaruvchan kontakt tarmog`i fiderlarining elektron himoyasi ikki turda tayyorlanadi: UEZFT – tortuvchi nimstansiyada qo`llash uchun va UEZFP – seksiyalash postida qo`llash uchun. Ularda o`lchash va ishga tushirish organi sifatida “Seyma“ seriyasidagi namunaviy yarim o’tkazgichli elementlar qo`llanadi.
Kurs ishining topshirig’i ana shu to’plamlarning o’rnatmalarini aniqlash hisoblanadi. Buning uchun avvalo, ushbu to’plamlarda qo’llanadigan himoya turlarini ko’rib chiqamiz.
2. O`zgaruvchan tok tortuvchi nimstansiyasi fiderining himoya to’plami

O`zgaruvchan tok tortuvchi nimstansiya fiderining himoyasi ikki pog’onali bo’lib, uning struktura sxemasi 2-rasmda keltirilgan.

Himoyaningbirinchipog`onasiyo’naltirilmagandistansionhimoyaДС1 (датчиксопротивления) bo`lib, qisqatutashuvvaqtida “nimstansiya-seksiyalashposti” zonasining 80-85% qismini (teleblokirovkabo`lsa, 50 % qismini) kutishvaqtisizuzadi. Birinchipog`onaningtavsifi – radiusibirinchipog`onaningishlabketishqarshiligigatengvamarkaziqarshiliklarkomplekstekisligikoordinatasiningboshidajoylashganaylanahisoblanadi.
Qo`shni yo`lda qisqa tutashuv sodir bo`lganda kuchlanishning sezilarli pasayishidan himoyaning birinchi pog`onasi yolg`on ishlab ketmasligi uchun, ДС1 datchigini tok datchigi rejimiga avtomatik o’tkazish ko’zda tutilgan. Bu hollarda, ya’ni kuchlanish transformatoridan kelayotgan kuchlanishning sezilarli pasayganda ДС1 sxemadagi tok stabillashgan kuchlanish U_st orqali aniqlanadi, shuning uchun ДС1 tok datchigiga aylanadi.



2-rasm

Himoyaning birinchi pog`onasi 30-60 ms hususiy ishlab ketish vaqtiga ega bo`lgani uchun, katta toklar kuzatiladigan qisqa tutashuvni o’chirishga ketadigan vaqtni kamaytirish maqsadida qo`shimcha ravishda hususiy ishlab ketish vaqti 5-10 ms ga teng tezlashgan tokli uzish (УТО – ускореннаятоковаяотсечка, TTU) qo`llangan.

Himoyaning ikkinchi pog`onasi qo`shni nimstansiyaning shinalarigacha bo`lgan zonani himoyalaydi va 0,4-0,5 sekund kutish vaqtiga ega yo’naltirilgan distansion himoya hisoblanadi.
Bu pog`onada radiusi ikkinchi pog`onaning ishlab ketish qarshiligiga teng bo`lgan aylana tavsifli to`la qarshilik datchigi ДС2 va burchakning berilgan diapazonda (45 95) ikkinchi pog`onaning ishlab ketishini ta`minlovchi faza organiФТН qo`llanadi. Shunday qilib, ikkinchi pog`onaning tavsifi markazi koordinataningboshida bo`lgan sektor ko’rinishida bo’ladi.
Nimstansiyadagi kontakt tarmog’i fideri elektron himoyasining umumiy tavsifi birinchi va ikkinchi pog`onalarning tavsiflarini ustma-ustlash yo`li bilan olinadi va “qulf teshigi” ko’rinishida bo’ladi.
Struktura sxemada “ИЛИ”mantiqiy elementi “1” soni bilan belgilanadi va uning mantiqiy formulasi quyidagi ko’rinishga ega: Y=x₁ V x ₂ Vx₃,
bunda V – diz’yunksiya – “ИЛИ”mantiqiy funksiyaning belgilanishi.
“И“ mantiqiy element & simvol bilan belgilanadi va uning mantiqiy formulasi quyidagicha bo’ladi:
Y=x₁ Λ x ₂ Λx₃,
bu yerda Λ – kon’yunksiya – “И“ mantiqiy funksiyaning belgilanishi.
Kutish vaqti elementi (vaqt relesi) “D^↑₁” simvol bilan belgilanadi va uning mantiqiy formulasi quyidagicha:
Y=D^↑₁,
bunda D₁^↑ – signalning chiqishini t_i vaqtga kechiktirish operatori.
Tortuvchi nimstansiya fideri elektron himoyasining ishlashi quyidagicha ifodalananishi mumkin:
Y=(ДС1 V УТО V ДС1 ( U↓)) V ((ДС2 Λ ФТН) D^↑₁), (1)
bu yerda Y – nimstansiya federining uzgichini o’chirish uchun chiqish signali.