Reje: Magnit maydan

indukciya elektr júrgiziwshi kúsh delinedi. Elektromagnitlik indukciya nızamı, tuyıq konturda payda bol^an EJK ti mu^dar ja^ınan belgileydi. Jabıq konturda payda bolǵan elektromagnitlik indukciya EJK, san mánisi jaǵınan usı konturdı kesip ótken magnit aǵımı ózgeriwine teń hám belgisi jaǵınan o^an qarama-qarsı esaplanadı:
(2–1)

Rus alımı X.Lenc indukciyalıq toktšń baǵıtın anıqlaw maqsetinde tómendegi tájiriybeni ótkerdi. Ol birewi pútin hám ekinshisi kesik bolǵan jeńil alyuminiy saqıynalardı jipke baylap, tayanıshqa ildirdi (2.2-súwret). Eger magnit pútin saqıynaǵa jaqınlastırılsa, onda indukciyalıq tok payda boladı. Sonıń menen bul tok saqıyna ishinde óziniń magnit maydanın payda etedi. Al, payda bolǵan magnit maydanı magnittiń saqıynaǵa jaqınlasšwına qarsılıq kórsetedi hám onnan qashadı (2.2-a súwret). Eger magnitti saqıynadan uzaqlastıra baslasaq, saqıyna magnitke tartılıp, oǵan eredi.

Magnit kesik saqiynaǵa jaqınlastırılǵanda yaki onnan uzaqlastırılǵanda magnittiń saqıynaǵa tásiri baqlanbaydı. Bunıń sebebi kontur tuyıq bolmaǵanlıǵı ushın saqıynada indukciyalıq tok payda bolmawı esaplanadı (2.2-b súwret). Tájiriybe nátiyjeleri boyınsha Lenc indukciyalıq tok baǵıtın anıqlaw qaǵıydasın taptı. Bul qaǵıyda onıń húrmetine Lenc qaǵıydası dep atalıp, tómendegishe sıpatlanadı: tuyıq konturda payda bolǵan indukciyalıq tok sonday baǵdarlanǵan bolıp, ol óziniń magnit maydanı menen usı toktš payda etip atırǵan magnit aǵımınıń ózgeriwine qarsılıq kórsetedi.