Reje: I. Kirisiw II. Tiykarģı bólim

Tema :Hár túrli protokollar tiykarında lokal tarmaqlarda jalǵanıwlardı shólkemlestiriw qásiyetlerin tereń úyreniw.
REJE:
I. Kirisiw
II. Tiykarģı bólim
§1 Lokal tarmaqlardı shólkemlestiriwdiń teoriyalıq tiykarları
§2 Lokal tarmaqlardıń programmalıq támiynatı haqqında
III. Juwmaq
IV. Paydalanılǵan ádebiyatlar

Kirisiw
Mámleketimizdiń global informaciya mákanına kiriwi sońǵı informaciya texnologiyaların, birinshi náwbette, kompyuter tarmaqların keń qollawdı talap etedi. Usınıń menen birge, paydalanıwshı qábiletleri sezilerli dárejede asırılıp, óz klientlerine xizmet kórsetiw hám óz shólkemlestirilgen hám ekonomikalıq wazıypaların sheshiwde sapa tárepinen ózgertirildi. Zamanagóy kompyuter tarmaqları - olar ortasındaǵı óz-ara munasábetler bolmasa, jeke kompyuterler tarmaǵınıń strukturalıq bólimleriniń ápiwayı muǵdarınan uyqas kórsetkishlerdi sezilerli dárejede asıratuǵın sistema bolǵanlıǵın atap ótiw orınlı. Kompyuter tarmaqlarınıń abzallıqları kredit hám finans salasındaǵı informaciya sistemalarında, mámleket shólkemleri hámlokal húkimet shólkemleri, kárxanalar hám shólkemlerde keń tarqalıwina alıp keldi. Sol sebepli, bul jumıstıń maqseti kompyuter tarmaqların qurıw hám islew tiykarları menen tanısıw, bul maqsetke erisiw ushın bir qatar mashqalalardi sheshiw zárúr.

Kompyuter tarmaqları menen tanısıw, olardıń qásiyetlerin hám ayırmashılıqların atap ótiw;
Qurılıs tarmaqların tiykarǵı usılları (tarmaq tapologiyasi) nıń qásiyetleri;
Tarmaq resurslarına ruxsatsız kirisiwden qorǵaw usılları menen tanısıw ;
Tarmaqta paydalanıwshılardıń kelisim óz-ara tásirin támiyinleytuǵın tiykarǵı tarmaq protokollarınıń qısqasha xarakteristikası ;
§1 Lokal tarmaqlardı shólkemlestiriwdiń teoriyalıq tiykarları
Lokal tarmaq - informaciya, esaplaw, tálim hám basqa wazıypalardı birgelikte sheshiw ushın bir-birinen (ádetde sol bınada ) bir-birinen qısqa aralıqta jaylasqan bir neshe kompyuterler birlespesi. Kishi bir lokal tarmaqta 10 -20 kompyuter bolıwı múmkin, kútá úlken dárejedegi lokal tarmaqlarda bolsa - 1000 ǵa jaqın.
Lokal tarmaqlardı shólkemlestiriw.
Kompyuterlerdi bir-birine jalǵawdıń hár qıylı usılları bar bolsa da, tiykarınan eki kompyuter tarmaqları bar: peer -to-peer tarmaq hám klient-server tarmaǵı. Peer -to-peer network - teń haqılı kompyuterler assotsiatsiyasi. Ádetde, peer -to-peer tarmaǵı 10 nan artıq kompyuterdi birlestiredi hám úylerde yamasa kishi keńselerde shólkemlestiriledi.
Tarmaqlı klient-server mekteplerde, biznesde yamasa kitapxanalarda, úyde emes, kóbirek orınlarda.Bul túrdegi tarmaqlarda, server dep atalatuǵın kompyuter, tarmaqtıń júregi esaplanadı.Maǵlıwmat hám resursların saqlaydı hám olardı bul tarmaqtaǵı basqa kompyuterlerge usınıs etedi.Bul informaciyanı alıw ushın tarmaqtan paydalanatuǵın kompyuterlerdiń qalǵan bólegine klientler dep ataladı.Klient-server tarmaqları onnan artıq kompyuterlerdi tarmaqqa jalǵawdıń eń jaqsı variantı bolıp tabıladı.Olar qımbatlaw, lekin úlken kólemdegi maǵlıwmatlardı saqlaw zárúr bolǵan jaǵdaylarda bul eń jaqsı tańlaw bolıp tabıladı.Búgingi kúnde qánigeler hám biznes wákilleri kompaniya daǵı birden-bir informaciya ortalıǵın jaratıwdıń eń nátiyjeli usılında lokal tarmaqlardı qurıwdı tán alıw etdiler.
Lokal tarmaq (LAN) - ulıwma resursların bólistiriwge ılayıq bolǵan bir-birine jalǵanǵan kompyuterler toparı.Maǵlıwmatlar paketler formasında uzatıladı jáne bul processti baqlaw ushın hár qıylı texnologiyalar qollanıladı. Házirgi kúnde eń keń tarqalǵan texnologiya Ethernet - kabel arqalı maǵlıwmatlardı uzatıw texnologiyası. Sımlı tarmaqtaǵı maǵlıwmatlardı uzatıw kanalınıń fizikalıq ortalıǵı kabellar, ádetde búrmelengen juplıq yamasa optikalıq talshıqlı kabel.Kompaniya daǵı birden-bir informaciya maydanı - onıń xızmetkerleri - tarmaq paydalanıwshıları - maǵlıwmatlardı tez almaslawı, túrli resurslar hám apparatlardı birgelikte isletiw hám kárxana ushın tiykarǵı iskerlikti tabıslı ámelge asırıw ushın zárúr bolǵan basqa kóplegen ilajlardı ámelge asırıw esaplanadı.
Lokal tarmaqlardıń biznes ushın tiykarǵı abzallıqları :
• Kompaniya xızmetkerleriniń ulıwma resurslarǵa - hújjetler, maǵlıwmatlar bazaları hám basqalarǵa úzliksiz kiriwin támiyinlew, waqtın tejew hám xızmetkerler ortasında baylanıs dárejesin joqarı dárejede támiyinlew;
• Ofis úskenelerin almaslaw múmkinshiligi - printerler, fakslar, skanerler, nusqa kóshiriw apparatları, qosımsha apparatlardı satıp alıwda sizge járdem beredi;
• Jumıs jayları hám ásbap -úskenelerdi qolaylıq hám ańsatlıq penen támiyinlew, kompaniya xızmetkerleriniń ǵárejetlerin kemeytiw;
• Maǵlıwmatlardı qorǵaw sistemalarınan paydalanıw arqalı zárúrli biznes maǵlıwmatlarınıń qawipsizligin jaqsılaw.
ALP Group kompaniyasınıń qánigeleri zamanagóy texnologiyalardan paydalanǵan halda lokal telefon tarmaǵın shólkemlestiriw hám qurıw boyınsha islerdi ámelge asırıp atır hám lokal biznes ushın injenerlik sistemaların kóp jıllar dawamında jaratıwda, texnikalıq xizmet kórsetiwde hám texnikalıq qollap-quwatlawda úlken tájiriybege iye.Lokal tarmaq jaratıw - kásiplik tayarlıq hám ilmiy tájriybe dárejesin joqarı dárejede talap etiwshi juwapkerli process.Pútkil kompaniyanıń turaqlı islewi LANnıń turaqlılıǵınǵa baylanıslı.
Lokal tarmaqlar ushın tiykarǵı talaplar :
• basqarıw qolaylıǵı ;
• sırtqı hám ishki qáwiplerden isenimli qorǵaw ;
• kabellar hám apparatlardıń eń ataqlı túrleri ushın maslastırıw ;
• rezerv kanallardıń bar ekenligi hám olardı jáne de keńeytiw hám optimallastırıw ushın potencialı ;
Kompyuter tarmaqların qurıw basqıshları :
Ulıwma talqılaw.Ol jaǵdayda lokal tarmaqtı qurıw joybarlastırılıp atırǵan aymaqtı úyreniw, klient menen atqaratuǵın wazıypalardı talqılaw, texnikalıq ayrıqshalıqlardı qáliplestiriw hám úskenelerdi tańlaw joybarlastırılǵan.
Kabel liniyaların ornatıw hám sazlaw.Bul basqıshda kabel jatqızıladı, odan keyin úskeneni ornatıw hám keyin sazlaw, programmalıq támiynat hám maǵlıwmatlar qáwipsizligi sistemaları ámelge asıriladı.
Tekseriw.Bunda LAN islewi, turaqlılıǵın, qawipsizligi hám qabıl etilgen normalar hám sapa standartlarına muwapıqlıǵın qadaǵalaw etedi.
Kepillik hám kepillikten keyingi xızmet.Tarmaq hám úskenelerdi remontlaw hám remontlawdı qollap-quwatlaw hám ámelge asırıw.
Lokal tarmaqlardı shólkemlestiriw principlerı.
LANda informaciya almasınıwı protokol dep atalatuǵın málim qaǵıydalarǵa muwapıq ámelge asıriladı.Hár qıylı protokollar birdey túrdegi baylanıs túrlerin suwretleydi.Bunday jaǵdayda, olar birgelikte qabıl etilip, olar protokol kompleksin quraydı.Lokal tarmaqqa jalǵanǵan jumıs stanciyaları bir-birine baylanıslı bolıwı múmkin.Tarmaq konfiguratsiyasi yamasa onıń elementlerin jalǵaw usılı tapologiya dep ataladı. Qánigeler lokal kompyuter tarmaǵı - " juldız", " shina" hám " sheńbersimon" qurılısında kompyuterlerdi birlestiriw boyınsha ush tiykarǵı sxemanı anıqlaydı.
" Juldız". Eń keń tarqalǵan. Tapologiyadan paydalanǵanda, hár bir túyin (bólek jumıs stanciyası ) óz kabelinen paydalanǵan halda LANǵa jalǵanadı, olardan biri jalǵawshıı tarmaq adapterine hám ekinshisin orayǵa jalǵanǵan. Bul principke muwapıq jaratılǵan tarmaqtıń islewi kompaniyaǵa bir qansha zárúrli artıqmashılıqlardı beredi:
• jańa jumıs jayların kirgiziw ushın júdá kem ǵárejet (shama menen 1000 ǵa jaqın );
• kompyuterlerdiń ózbetinshe islewi: eger olardan biri áwmetsiz bolsa, qalǵanları jumısların dawam ettiredi. Sonı atap ótiw kerek, juldız tapologiyasi óziniń kemshiliklerine iye.Eger uyadagi kemshilik bolsa, oǵan jalǵanǵan stanciyalar da islewi múmkin emes. Bunnan tısqarı, " juldız" tiptaǵı lokal tarmaqtı jaratıwda talay uzınlıqtaǵı kabel baǵdarı talap etiliwi múmkin.
" Shina". Topografiya maǵlıwmatlarına isleytuǵın stansiyalar arqalı parallel túrde jalǵanǵan (tiykarǵı kabel).Biraq, maǵlıwmat talap etilgen IP-adreske iye bolǵan tek ǵana sorawshı maǵlıwmattı aladı. Lokal kompyuter tarmaǵın shólkemlestiriw principiniń buzılıwı, eger bir kompyuterdiń arqa mıy menen baylanısqanlıǵı áwmetsiz bolsa, basqaları áwmetsiz boladı. " Shina" tipindegi konfiguratsiya mudamı kárxana talaplarınıń LAN islew dárejesine juwap bere almawın esapqa alıwı kerek.
" Sheńbersimon". Bul kompyuterdi izbe-iz bir-birine jalǵaw hám bir tárepleme signaldı aylandırıw usılı.Tiykarınan, hár bir kompyuter signaldı tákirarlaydı hám kúsheytiredı, onı tarmaq arqalı uzatadı. Bul sxemanıń kemshilikleri de bar: eger bir jumısshı stanciyası atqarılmasa, pútkil tarmaq procesi toqtatıladı. Sonıń menen birge, ulıwma uzınlıqtıń shekleniwi de dıqqatqa ılayıq.Usınıń menen birge, bul tapologiyanıń zárúrli abzallıǵı kabeldi jatqızıw waqtında úskenege júkti maqul túsetuǵın teń salmaqlılıqlaw hám qolaylıq dep esaplanıwı múmkin.LAN shólkemlestiriw ushın eń uyqas tapologiya mudamı bólek saylanadı.Tiykarǵı tańlaw kriteryaları - kompaniyanıń ayriqsha mútajlikleri.Kóp isletiletuǵın sxema hár qıylı tapologiyalarning birikpesi bolıp tabıladı.Mısal ushın, qar oramı konfiguratsiyasi joqarı qabatlı ımaratlarda qollanıladı.Jergilikli tarmaqtı jaratıw principi menen kompaniyanıń hár qıylı jumısshı gruppaları hám ulıwma oray serverleri ushın fayl-serverlerden paydalanıw kerek.
LAN qásiyetleri.
Kárxanalarda jergilikli tarmaqlar bir neshe jeke kompyuterlerdi bir gruppaǵa birlestiretuǵın jumısshı gruppalardı shólkemlestiriw menen xarakterlenedi.LANnıń pútkil yamasa onıń bir bólegin úzliksiz islewi ushın tarmaq admınıstratorlari juwapker.Quramalı tarmaqlarda administratorlardıń huqıqları qatań tártiplestiriledi hám tarmaq admınıstratorlari toparınıń hár bir aǵzasınıń háreketleri de belgilenedi.
Jergilikli tarmaqtı jaratıw kóbinese Ethernet texnologiyası (kabel) tiykarında ámelge asıriladı.Ápiwayı tarmaqlardı shólkemlestiriw ushın router, modem, kommutator hám tarmaq adapterinen paydalanıladı.Dástúriy lokal tarmaqlarda statikalıq yamasa dinamikalıq marshrutizatsiyadan paydalanıw ádetiy jaǵday bolıp tabıladı.
LANdi qurıw ádetde OSI tarmaq modeliniń eki baslanǵısh qatlamı - kanal yamasa fizikalıq texnologiyalardı qóllawdı óz ishine aladı. Olardıń iskerligi, eń keń tarqalǵan tapologiyalardan biri - " sheńbersimon", " juldızsimon" yamasa " shina" jumıslarında islew ushın jetkilikli. Korporativ tarmaqtı qurıwda paydalanilatuǵın kompyuterler joqarı dárejedegi protokollardı qollap -quwatlaydı.Basqa protokollar ornatılıwı hám tarmaq túyinlerine qosılıwı múmkin, biraq olardıń járdemi menen ámelge asırilatuǵın funktsiyalar endi LAN menen tikkeley baylanıslı bolmaydı.