Rejalashtirish va Informatsiya – komnunikatsiyali texnologiyalarining qurish tarmoqlari

Dualspeed – Xab (Hub)

10 yoki 100 Mbit li xablar qatorida ko‘plab ishlab chiqaruvchilar bir vaqtda ikki tezlikni ushlab turuvchi qurilmalar taklif qilmoqda. Nazariy nuqta tomonidan bu shubhali: bir segmentdagi barcha qurilmalar ma’lumotlarni bir xil tezlikda jo‘natish va qabul qilishligi kerak.

Bunday qurilmalar qуyidаgi xiyla ishlatiladi: ular ichida ikki segmentlarni boshqaradi – bittasi 10 li qurilmalar uchun, ikkinchisi – 100 Mbit/c uchun. Ular orasida vositachi bo‘lib mini-svitch joylashgan, u ma’lumotlar paketlarining tezligiga moslashib segmentlarga yo‘naltiradi. Bu svitch faqat ikki segmentlarni boshqarish sababli, bunda u, MAS – adreslar va ma’lumotlar paketlari uchun yana minimal (eng kam) xotiraga ham ega.
Unumdorligiga kelsak, xab ko‘rsatkichlari, svitchlar borligiga qaramasdan, ancha sust. Sababi: agar tarmoqli oqim ikki stansiya oralig‘ida bir xil uzatish tezligida oqadigan bo‘lsa, svitch ishga tushmaydi. Faqat har xil tezlik bilan stansiyalar orasida uzatish bo‘lganda svitch aktivlashadi.
Umuman, agar tarmoqga faqat 10 Mbit/s dan ishlay oladigan ancha eski qurilmalar ulanadigan bo‘lsa, Dualspeed – Hubs ishlatiladi.

Switches

Xablarga qaraganda svitchlar ancha intelektualroq. Agar xabga qaraganda tashqi ko‘ringish farqlari uncha bo‘lmasa ham, ammo svitchlar ichida mutloq boshqa texnika ishlatilgan. Xabda barcha kompyuterlar tarmoq polosasini umumiy enini o‘zaro bo‘lib olishga majburdirlar, svitchga ulangan kompyuter esa polosani hamma enini ishlatishi mumkin. Shuning uchun svitchlarni qo‘llaydigan tarmoqlar ham ancha tezroq.

16-Port Switch 10/100 Mbit/chiqishlari RJ-45 Ports. 22-rasmda ko‘rsatilgan.

22-rasm.

Xabga qaraganda Svitch svitch – portga paketlarni jo‘natadi, unda qabul qiluvchi joylashgan.
Kompyuter “B” ga adreslangan kompyuter “A” ning paketini barcha portlari jo‘natib, shuning bilan butun tarmoq yuklatish o‘rniga, jo‘natish faqat kompyuter “B” ulangan portda sodir bo‘ladi.
Kommunikatsiya bo‘yicha ikki sherik o‘rtasida virtual ulanishga o‘xshash narsa paydo bo‘ladi. Shunday qilib, boshqa segmentlar bilan yuklanish bo‘lmaydi va tezlik oshadi.
23-rasm da Switch 4-x/10/100/1000 Mbit/chiqishlari 4 RJ-45 Ports ko‘rsatilgan.

23-rasm.

Svitch bu intellektual xabni o‘zi. Svitch ma’lumotlar paketlarini hamma portlarga yubormaydi, qaysi portga qaysi kompyuter joylashganini eslab qoladi. Adresli yozuvlarni ishlatib, svitch ma’lumotlar paketini portga yuboradi, shu portga haqiqatga ham kompyuter – adresat joylashgan bo‘ladi.
MAS – adreslar va adresli yozuvlarni avtomatik ravishda eslab qoladi va adresli jadvalga yozadi. Jadval o‘lchamlari – bu svitchning zarar sifat belgilaridan biri. Portga kompyuterdan tаshqарi Xab yoki svitch ulanishi mumkin. Buning uchun adresli jadval portga murojaat qilganlarini barcha oxirgi qurilmalarini adreslarini eslab qolishi uchun etarli quvvatga ega bo‘lishi kerak. Agar jadval etmasa yoki svitch o‘zining xotirasidan MAS – adresini topa olmasa, hamma portlarga ma’lumotlar paketlarini yuborib, u xabga o‘xshab ishlaydi.
Ideal holatda har bir kompyuter o‘zining shaxsiy svitchiga ulanadi va juda bo‘lmaganda svitchgacha bo‘lgan masofada polosaning to‘liq eni (10 yoki 100 Mbit/s) o‘z ixtiyorida bo‘ladi. Kichik tarmoq-larda barcha ish stansiyalar bilan bita serverga murojaat qiladi. Bunday holatda ma’lumotlar paketlarining hammasi svitchdan serverga bo‘ladigan ulanishdan foydalaniladi, bu esa butilkа bo‘yniga aylanadi, chunki barcha ishchi stansiyalar polosa enini o‘zaro bo‘lib o-lishga majbur (24-rasm).
T artibsizlik chiqmasligi uchun, svitchlarni bufer shaklida joylashtirilishi kerak. Ularda ma’lumotlar paketlari shu momentda yuborilishi kerak bo‘lmaydigan bo‘lsa, oralig‘da saqlаsh bo‘ladi.
Agardaki bufer to‘lib ketsa, svitch kolliziyani kelib chiqaradi va yuborayotgan stansiyani ma’lumotlarni qaytadаn uzatishga majburlaydi.