Reja: XIX asr oxiri XX asr boshlarida Markaziy Osiyo

• ХХ ASR BOSHIDA MARKAZIY
• OSIYO MAMLAKATLARI
• SSSRni SHAKLLANISHI
• SSSRni PARCHALANISHI

• REJA:
• XIX asr oxiri XX asr boshlarida Markaziy Osiyo
• SSSR davlati tashkil topishi
• SSSR davlatining qulashi
• Lelin hozir qayerda?

• XIX asr oxiri XX asr boshlarida
• MARKAZIY OSIYO ma’naviyati
• XIX asr ijtimoy-falsafiy fikrlari Xaqida Gap Borganda Kengash Davridagi Mavjud Ilmiy Adabiyotlarda “Demokratik-Maʼrifatparvarlar” Iborasi Furqat, Muqimiy, Avaz O’tar oʻgʻli, Zavqiy va boshqalarga nisbatan berib. Bu Ibora marksizmning sinfiy kurash to’g’risidagi nazariyasi asosida va Sovet mafkurasining ta’siri va ta’ziqi bilan vujudga kelgan. Goyo bir jamiyat ichida hokimiyatni xalqqa olib berish uchun kurashuvchilar bulgan. G’arbiy Ovrupa va Rossiya voqeligiga ko’r-ko’rona ergashish ham shunday nuqtai nazarlarni tug’dirdi. Hozir ham shu nuqtai nazarni himoya qiluvchilar topiladi. Ammo shuni ta'kidlash joizki, XIX asr XX asr boshlarida ijtimoy fikrda ma'rifatparvarlik g’oyalari keng tarqaldi. Bu goyalarni Markaziy Osiyo, O’zbekiston mutafakkirlari Islom aqidalari, ma’naviyati mashg’ulotlariga harakat qildilar. Ularning ijodlaridagi ba’zi boylar, amaldorlarni, zohid ruhoniylarni tankqid qilish aslo davlat tuzumini O’zgartirish, islom dinini badnom ethishga qaratilmagan edi. Binobarin, "demokratik" so'zini ularga nisbatan berib ishlatish o’rinsiz, deb hisoblamiz.Hozirgi qarashlaridagi umumiy belgi mavjud qashshoqlik, ijimoiy adolatsizlik, huquqsizlikka qarshi xalq ommasi noroziligining ifodasi, undan qutulish va taraqqiyotga e'tibor uchun ilm-fanni egallash taqdim qilish edi. Ular keng xalq ommasi ongidagi sustkashlikni, o’z kuchiga bolgan ishonchsizlik ruhini tugatayotganini kuzatdilar.

• SSSR davlatining tashkil topishi
• 1922-yil amalga oshirilgan muhim tadbirlardan biri ☭SSSRning tashkil
• topishi bo'ldi. Millatlarning o'z huquqini o'zi belgilash tamoyilidan kelib chiqib,
• barcha respublikalar federativ davlatga teng huquqli a'zo bo'lib kirdilar
• . Natijada, 1922-yil 30-dekabr kuni sobiq Rossiya imperiyasi hududida
• Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi (SSSR) tashkil qilindi.
• Bu yangi davlatda eski jamiyatning asoslari buzib tashlandi,
• "davlat sotsializmi" (davlatning iqtisodiyotga va ijtimoiy
• munosabatlarga aralashuvi) o'rnatildi va iqtisod, jamiyat
• , davlat misli ko'rilmagan sur'atlarda isloh qilindi. Sovet tipidagi
• "davlat sotsializmi" jamiyatni industrlashtirishning kapitalistik
• usuliga muqobil yo'l edi.

• Dastlab SSSRga Rossiya, Ukraina, Belorussiya va Kavkazorti
• respublikalafi kirdilar. 1924-yili Kavkazorti va O'rta Osiyoda
• milliy-hududiy chegaralanish o'tkazilib, milliy sovet respublikalari
• tashkil qilindi. Shu yillari SSSR Yevropa davlatlari tomonidan,
• 1933-yili oxirgi yirik davlat - AQSH tomonidan tan olindi.
• .
• .

• Tashqi siyosati.
• 1920-yillarda sovetlar tashqi siyosatining asosiy vazifasi yangi hokimiyatning
• xalqaro miqyosda tan olinishiga erishish bo'ldi. 1930-yillarda jahonda yuz
• berayotgan jarayonlar SSSR xavfsizligiga katta tahdid solayotgan edi.
• 1931-1932-yillari Yaponiya Manchjuriyani bosib olib, ikki davlat
• o'rtasida keskinlikni yuzaga keltirdi. 1938-yili Hasan ko'li atrofida
• yaponlar SSSR hududiga bostirib kirdi. Shiddatli janglardan
• so'ng yaponlar sovet chegarasidan uloqtirib tashlandi.
• 1939-yili yaponlar Mo'g'ulistonga bostirib kirgandan so'ng, uning
• ittifoqchisi bo'lgan SSSR ham Mo'g'ulistonga qo'shin kiritdi.
• Xalxin_Gol daryosi yonidagi jangda yaponlar mag'lubiyatga uchradi.
• 1941-yili Moskvada o'zaro hujum qilmaslik to'g'risida sovet-yapon
• shartnomasi imzolandi.Yevropa yo'nalishida Germaniya solayotgan
• xafvni bartaraf etish maqsadida Sovet hukumati Buyuk Britaniya,
• Fransiya va boshqa davlatlar orasida o'ziga ittifoqchi izlay boshladi.
• 1934-yili Sovet Ittifoqi Millatlar Ligasiga a'zo bo'ldi.

• .

• .