Reja: Umumiy pedagogikaning predmeti va tuzilishi

Дидактиканинг ривожланиш тарихи:

1. 
   Дидактика атамаси юнонча “didacticis” – ўргатувчи, “didaska” ўрганувчи сўзларидан келиб чиққан бўлиб, педагогиканинг ўқитиш ва таълим муаммоларини ишлаб чиқувчи қисмидир.
   

Маълум бўлишича, илк бора ушбу атама немис педагоги Вольфганг Ратке (Ратихия) (1571-1635) асарларида таълим санъатини белгилшида юзага келган. Дидактика тушунчасини у таълимнинг назарий ва услубий асосларини тадқиқот қилиш билан шуғулланувчи илм фан деб тушунар эди. Дидактиканинг асосий илмий ишланмасини биринчи марта Я.А. Коменский амалга оширган. У 1632 йилда чех тилида “Буюк дидактика” асарини ёзади, 1633 – 1638 йилларда асарни лотин тилига таржима қилади ва 1657 йилда Амстердамда нашр қилинади. Дидактика тушунчаси остида Я.А. Коменский: “барчани барча нарсага ўргатиш санъати”ни тушунади. Бу капитал асар тарихга жаҳон педагогикасининг оламшумул ютуғи сифатида кирган ва ҳозирги вақтга қадар ҳам ўзининг аҳамиятини сақлаб келмоқда.

Shumunosabatibilanpedagogikaningoldidaquyidagisavollarturibdi: Bujarayonqandaybo‘lishikerak?Shaxsnirivojlantirishvashakllantirishuchunta’limdanqandayfoydalanishvauniqandayamalgaoshirishlozim?Ushbumasalalarninazariytomondanishlabchiqishalohidailmiyfan – didaktikanirivojlantirishniasoslabbergan. Pedagogika fani shaxsni rivojlantirishning ikki muhim jihati, uni o‘qitish va tarbiyalashga e’tiborni qaratadi. Shu bois didaktika (ta’lim nazariyasi) va tarbiya nazriyasi pedagogika fanining muhim tarkibiy qismlari hisoblanadi. Ushbu mavzuda shaxs tomonidan ijtimoiy tajriba o‘z ichiga bilimlar, amaliy ko‘nikmalar va mahoratni, hamda ijodiy faoliyat usullarini olish uning muhim jihati ekanligi ko‘rsatilgan. Ko‘rsatilgan ushbu vazifa o‘qitish jarayonida hal qilinadi.


Didaktikni ta’lim nazariyasi sifatidagi taraqqiyoti Didaktika – pedagogikaning ta’lim, bilim berish jarayoni va o‘qitish nazariyasini umumiy qonuniyatlarini o‘rganuvchi mustaqil bo‘limi hisoblanadi. Didaktika yunoncha “didasko” so‘zidan olingan bo‘lib, “o‘qitish”, “o‘rgatish” ma’nolarini bildiradi. Ta’lim qonuniyatlarini o‘rganish, tahlil qilish jarayonida ta’lim tushunchasi uning mohiyati, mazmun va vazifalari, o‘qitish prinsiplari shakllari haqidagi bilimlar bayon etiladi. Didaktika – ta’lim nazariyasi. Didaktika – bilim berish nazariyasi. Aniqrog‘i, ta’lim – tarbiya beruvchilar va ularni oluvchilar orasidagi pedagogik munosabatlarning kechish qonuniyatlarini aniqlovchi va shu sohada qo‘llaniladigan tushuncha, atama va qoidalarni ilmiy asoslab beruvchi hamda ularni boshqalarga o‘rgatuvchi pedagogik ilm – fan tarmog‘idir.