Reja Tuproqlar klassifikatsiyasi, taksonimik birliklar

K.D.Glinka, G.N.Visotskiy, S.A.Zaharov, P.S.Kossovich, K.K.Gedroys, S.S.Neustruev, B.B.Polinov, V.A.Kovda va boshqalarning tavsiya etgan klassifikatsiyalari shular jumlasidandir.


Ishlab chiqilgan klassifikatsiyalar keyingi davrda taksonomik birliklar bilan tо„ldirildi. Bu о„z navbatida har bir tuproqni paydo bо„lishi rivojlanishi, tarkibi, xossalari va unumdorlik darajasi tо„g„risida tо„la ma‟lumot olishga va har bir


tuproqdan foydalanishda aniq tadbirlarni ishlab chiqish imkoniyatini yaratib berdi. Hozirgi kunda klassifikatsiya tizimiga qо„shimcha tuproq tipi, tipchasi, turi guruhi va xili singari birliklar qabul qilingan.


Tuproq tipi- eng yirik birlik bо„lib u bir xildagi gidrotermik sharoitda rivojlanishning alohida bir yо„nalishida hosil bо„lgan tuproqlardan iborat. Har bir tabiat mintaqasining о„ziga xos tuproq tipi mavjud. Bir mintaqada hosil bо‟lgan tuproqlar boshqa mintaqada uchramaydi.


Tipcha-tip ichidagi tuproq paydo bо„lish jarayonining sifati yо„nalishi bilan farq qiluvchi va tuproq tipi orasidagi о„tuvchi bosqichni kо„rsatuvchi birlik. Masalan: Bо„z tuproq ichida uning och tusli, tipik tо„q tusli tipchalari ajratiladi.


Tur-tipcha ichida ajratilib, u tuproq hosil bо„lish jarayonining darajasini kо„rsatuvchi birlikdir. Masalan: Tuproq chirindi qatlamining qalinligi, shо„rlanish yoki eroziyalanganlik darajasi va shunga о„xshash ayrim farqlar tur darajasidagi taksanomik birlik bilan ajratiladi.

Guruh-tuproq hosil bо‟lish jarayonida ishtirok etayotgan ona jins xususiyatini belgilaydi.

Xil-eng kichik birlik bо„lib unda tuproqlar bir-biridan tarkibiga kо‟ra ajratiladi.


Demak, har bir tuproqni tо„g„ri va puxta о„rganish uchun dastlab biz uni qaysi tip yoki turiga mansub ekanligini aniqlab olishimiz kerak. Chunki tuproqlarni о„rganish davomida tо„plangan ma„lumotlar ulardan tо„g„ri foydalanish tadbirlarini ishlab chiqish uchun asos qilib olinadi va bu tadbirlar faqatgina mana shu tuproqlardagini qо„llanishi mumkin.