Reja: Tuproq hosil qiluvchi jinslar

CHo‘kindi tog‘ jinslari - suv, shamol ta’sirida to‘plangan yoki o‘simlik va hayvon qoldiqlari yig‘indisidan iborat jinslar cho‘kindi tog‘ jinslari deyiladi. Bu tog‘ jinslari boshqa tog‘ jinslardan o‘zining kovaklik, g‘ovaklik va qatlamlilik singari xuxusiyatlari bilan farqlanadi.CHo‘kindi tog‘ jinslari kelib chiqishiga ko‘ra uch sinfga –mexanik, kimyoviy va organik jinslarga bo‘linadi.

Mexanik cho‘kindi jinslar magmatik yoki metamorfik tog‘ jinslari parchalari yig‘indisidan iborat. Bu jinslar zarralarining kattaligiga ko‘ra guruhlarga bo‘linadi: loyqalar guruhiga 0,01 mm dan kichik jinslar kiradi.

Kimyoviy cho‘kindi tog‘ jinslari kontinental iqlim sharoitida, shuningdek, ko‘l va dengiz suvida yerigan turli tarkibdagi kimyoviy birikmalarning oksid yoki tuz holida cho‘kishi natijasida hosil bo‘ladi.

Organik cho‘kindi tog‘ jinslar o‘simlik va hayvon qoldiqlaridan paydo bo‘lgan tog‘ jinslariga organik cho‘kindi jinslar yoki biolitlar deyiladi.

Torf, toshko‘mir hamda myergel va yonuvchi slanetslar organik cho‘kindilar hisoblanadi. Neft ham suyuq holdagi organik cho‘kindi hisoblanadi. U ma’lum sharoitda qolganda, undan ozokyerit (tog‘ mumi) va asfalt kabi tog‘ jinslari hosil bo‘ladi. Organik cho‘kindi tog‘ jinslari hamma turlarining ayniqsa toshko‘mir va neftning xalq ho‘jaligida ahamiyati katta.