Reja: Tugaraklarni tashkil kilish maksad va vazifalari. Maktab sharoitida tugarak tashkil kilish. Maktabtan tashkari muassasalardagi tugaraklarga jalb kilish

2. Texnik tugaraklar ishini tashkil kilish
Texnika va mexnat buyicha sinifdan tashkari ish formalari kuydagilardan iborat:

1. 
   Texnikovii mavzularga bogishlangan ma`ruza va suxbatlar.
   
2. 
   Ekskursiyalar
   
3. 
   Savol javob kechalari.
   
4. 
   Konkurslar.
   

Texnika ijodkorlik tugaraklarini tashkil etish biror mexnat turiga kasibga, ixtisosga, uz kizikishini namoyan kilgan tugarak azolarini yigishdan boshlanadi. Gruppa 10-12 ukuvchidan oshmasligi kerak agar xoxlovchilar kup bulsa 2 ta parallel tugarak tashkil kilib ular orosida musobaxa tashkil etish kerak. Bizga ma`lumki mexnat ta`lim dasturini bajarishimiz uchun buyumlar taerlash uchun ketadigan vaktna aniklashimiz zarur (normalash) buni tugarak xam amalga oshirsa buladi. Bizda maxsus tugarak ishlarini olib baruvchi maxsus ukituvchilar. Kadrlar taerlanmaydi. Texnika va mexnat tugaraklaridagi sof. Ijodiy xarakterga ega bulganligi uchun tugarak raxbari mashkulotlarida malumki eng samoroli metodlardan foydolaniladi. Masalan suxbat metodi, texnikaga oid adobietlar va xujjatlar bilan ishlash muammoviy ta`lim va boshkolar. Tugarakning bir yaki bir necha a`zosi bajargan xar bir ish kollektiv tarzida muxokama kilinadi. Ukuv yili oxirida tugarak o`zolari bajargan ishlardan kurgazma tashkil etiladi. Shuni esta soklash kerakki maktab ukuv ustoxonalarida fakatgina 5-7 sinif ukuvchilari bilangi sinifdan tashkari ishlarini olib bormosdan 8-9 sinif ukuvchilari bilan xam tugarak ishlari olib boriladi. Bundan tashkari mexnat ta`lim dasturini analiz kilsak shuni kuramizki ish ob`ektlari xar turli bulgani bilan ayrim operatsiyalar kaytariladi. Tugarak ishlarida xam shu operatsiyalar kaytariladimi? Lekin texnik tugaraklarida bajariladigan ishlar darslar joroenida bajariladigan ishlarida uzining texnik va texnologik talaplarining murakkabligi bilan fark kiladi. Texnik tugaraklaridan olib boriladigan ishlarini konstruktorlar- texnologlar ishlariga ukshashligini kuramiz. Shunki yanga mashinani , yanga mexanizmni yaratish va modelini ukuv ustoxonosida yaratish kuydagi momentlar yigindisidan iborot.
Texnik fikirning tugilishi ( mashina mexanizm, konstruktsiya)
Uylangan fikirga texnik talablarini kuyilishi.
Texnologik protsessni ishlab chikish. Kerakli asbop va moslomalarni taerlash.
Uylangan buyimlar detallarini esash va uzellarini yigыsh, sinash va regulirofka kilishdan iborat.
Bu esa maktabdaek mashina va mexanizmlarining eratilishi bilan nazariy va amaliy tanishishlari uchun imkoniet beradi. Ukuvchilarni texnika va mexnat buyicha sinifdan va maktabdan tashkori ishlarga jalb kilishda kuydagi umum pedagogik printsplariga amal kilish lozim.

1. 
   Texnika tugaragining ijtimoyi foydoli yunalishi: Davlat mablagini tezash, uz ishidan manavi konikishni ta`minlash
   
2. 
   Xar bir ukuvchining uz moyillari va kizikishlarini xisobga olgan xolda tegishli texnik tugarakning ixtieri tva ongli ravishda tanglash.
   
3. 
   Texnik tugaragining ijodiy xarakterda bulishi, tugarak a`zolarida texnik tafakkurni, Mustakillik, topshirikka ijodiy endoshish.
   
4. 
   Texnikoviy ijodkorlik ammovi xarakterda bulishi ya`ni kupchilik ukuvchilarni jalb kilish.
   
5. 
   Ukuvchilarni individual xususiyatlarini va kizikishlarini kisobga olish.
   
6. 
   Texnika va mexnat buycha sinifdan va maktabdan tashkari mashkulotlar maktabning ukuv tarbie vazifalariga buysinadi.
   

Shunday kilib texnikovi ijodkorlik ukuvchilarni ilimiy texnikovi va umumiy ta`lim fanlaridon algan bilimlarini chukurlashtiradi, ularning tafakkurini rivojlantiradi, mustakkam mexnat kunukmalari va malakalarini tarkib topishiga erdam beradi, ratsionalizatorlik va ixtirozchilikka urgatadi, siesi bilim doyrasini kengaytiradi.