Режа: Тафаккур мантиқ илмининг ўрганиш объекти сифатида. Мантиқ фани ривожланишининг асосий босқичлари. Мантиқ илми ва тил. Формал мантиқнинг асосий қонунлари. Адабиётлар

2-Мавзу. Тушунча. Хукм (Мулохаза).
Режа:

1. 
   1. Тушунча тафаккур шакли сифатида.
   
2. 
   2. Тушунчалар билан олиб бориладиган мантиқий амаллар.
   
3. 
   3. Хукмнинг умумий тавсифи ва унинг турлари.
   
4. 
   4. Хукмлар ўртасидани муносабатлар.
   

Адабиётлар

1. 
   1. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси - Т.: Ўзбекистон, 1992.
   
2. 
   2. Каримов И.А. Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. / Ислом Каримов. Хавфсизлик ва барқарор тараққиёт йўлида:– Т. 6-Т.: «Ўзбекистон”, 1998.
   
3. 
   3. Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ.-«Мулоқот», 1998, №5.
   
4. 
   4. Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари, -Т.: Ўзбекистон, 1998.
   
5. 
   5. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда.- Т.: Ўзбекистон, 1999.
   
6. 
   6. Каримов И.А. Миллий истиқлол мафкураси-халқ эьтиқоди ва буюк келажакка ишончдир: “Fidokor” газетаси мухбири саволларига жавоблар.-Т.: Ўзбекистон, 2000.
   
7. 
   7. Войшвилло Е. К. Дегтярев М.Г. Логика. - М., 1999.
   
8. 
   8. Ёқубов Т. Математик логика элементлари. - Т.: Ўқитувчи, 1983.
   
9. 
   9. Ивлев Ю. В. Логика. Учебник для вузов. - М.: Логос, 1998. 4,6,7-боблар.
   
10. 
    10. Кондаков Н. И. Логический словарь -справочник. - М., 1976. Мавзуга оид мақолалар.
    
11. 
    11. Рахимов И. Логикадан амалий машғулотлар ва методик тавсиялар. - Т.: Ўқитувчи, 1988. 2,3-боблар.
    
12. 
    12. Хайруллаев М., Ҳақбердиев М. Мантиқ. - Т.: Ўқитувчи, 1993. 5,6-боблар.
    
13. 
    13. Шарипов М., Файзихўжаева Д. Мантиқ. Маъруза матнлари. - Т., 2000. 71-109 бетлар.
    

1. Тушунча тафаккур шакли сифатида.
Тушунча предмет ва ҳодисаларнинг умумий, муҳим белгиларини акс эттирувчи тафаккур шаклидир.
Белгилар деб, предметларни бир-биридан фарқ қилувчи ҳамда уларнинг бир-бирига ўхшашлигини ифода қилувчи томонларга, хусусиятларга айтилади. Ҳар бир предмет оламдаги бошқа предметлар билан (бевосита ёки билвосита) алоқада бўлганлиги учун кўп белгиларга эга. Уларнинг баъзилари фақат битта предметга хос бўлган, унинг индивидуал, яккалик белгиларини ташкил қилса, бошқалари предметнинг маълум бир гуруҳига тегишли бўлиб, умумий белгилар ҳисобланади. Масалан, ҳар бир киши фақат ўзигагина хос бўлган руҳий кечинмалар ва шу каби индивидуал белгиларга эга. Шунинг билан бирга кишиларнинг маълум бир гуруҳига (меҳнат жамоаси, миллат ва шу кабиларга тегишли) ёки барча кишиларга (меҳнат қилиш, фикр юритиш қобилиятлари, ижтимоий муносабатларда иштирок қилиши ва шу кабилар) хос бўлган умумий белгиларга эга.
Индивидуал ва умумий белгиларнинг баъзилари предметнинг мавжуд бўлиши учун зарур бўлиб, унинг табиатини, моҳиятини ифодалайди. Бундай белгилар предметнинг муҳим белгилари дейилади. Масалан, давлатнинг мавжуд бўлиши унинг ўз майдони, аҳолиси, ҳокимият органларига эга бўлишини тақоза этади.