Режа: Сабзавот экинлари турлари ва классификацияси

7-слайд.

• 7-слайд.
• Сабзавот экинларининг ўсиш ва ривожланиш босқичлари.

• Ўсиш ва
• ривожланиш
• босқичлари.

• Уруғлик
• даври

• Вегетатив
• даври

• Репродуктив
• даври

• Уруғнинг бўкиши

• Уруғнинг нишлаши

• Униб чиқиш

• Вегетатив органларини ўсиши ва
• запас қисмларини шаклланиши

• Поя ва ундаги ён
• шохларни ривожланиши

• Шоналаш

• Гуллаш

• Меваларни шаклланиши

• Тиним давридаги уруғ

• Пишиш

8-слайд. Ўсимликларнинг ривожланиш босқичлари:

• 8-слайд. Ўсимликларнинг ривожланиш босқичлари:
• Уруғларнинг тиним фазаси. Бунда танада сув камайиб, қобиқлар мустаҳкамланиб, моддалар алмашинуви кескин сусаяди ва барча ноқулайликларга бардошлик холати кучаяди. (уруғлар бир неча йилгача туради).
• Уруғларни бўртиш фазаси. кўп миқдорда сув ютиб, хажми катталашади ва ферментлар фаолияти кескин ортади, натижада муртаклар чиқариб уна бошлайди.
• Ўсув (вегетатив) қисмларининг ортиб бориши, захира қисмларнинг купайиши. Бу фазада ассимляция аввало барг ва илдиз тизимларининг шаклланишларига, сўнгра эса жамғарма қисмларнинг (илдизмаевалар, пиёзбоши, карам боши, туганаклар) шаклланишига сарфланади. Мевали сабзавотларда бу даврдаги озиқ моддалар генератив қисмларнинг шаклланишига сарфланади.

Ўсимликларга ташқи таъсир этувчи омиллар: 4 хил бўлади:

• 1. Абиотик: иқлимий-иссиқлик, ёруғлик (ёруғликнинг кучлилиги ёки кучсизлиги, нурлар таркиби, кун узунлиги), ҳаво (таркиби, намлиги, ҳаракати), механик таъсир этиши (шамол ва бошқалар), магнит майдони;
• 2. Эдафик – тупроқ ёки эдафизик («эда» – грекча сўз бўлиб «ер» маъносида ишлатилади) тупроқнинг физик ва кимёвий таркиби ва унинг намлиги ҳамда ҳавоси;
• 3. Биотик омил – экинзорда маданий ўсимликларнинг бегона ўтлар, фойдали ва зарарли микрофлора ҳамда ҳашаротлар дунёсиаро ўзаро таъсири;
• 4. Антропоген ёки инсон фаолияти (ўсимликларни етиштириш усуллари, чилпиш, шакл бериш, бачки шохларини кесиш, пайвандлаш ҳамда ўсимликка ва унинг биотсенозига техника билан ёки кимёвий, физикавий таъсир этиш кабилар) таъсири.