Shaxsning shakllanishida unga berilayotgan ta'lim-tarbiyaning mazmuni, metodlari va vositalari bolaning yosh xususiyatlariga muvofq kelishi muhim sanaladi. O'qituvchi o'quvchilarning ruhiy xususiyatlarini bilishi, ma'lum yoshdagi o'quvchilarning diqqat, xotira, tafakkur layoqatlarini inobatga olishi asoisda faoliyat tashkil etishi lozim. Shaxsning aqliy va jismoniy kamolotida doimo ilgariga qarab rivojlanish ro'y beradi. Bolaning jismoniy va ruhiy kamoloti qaror topib borar ekan, bir qancha bosqichlarni bosib o'tadi. Tibbiyot, odam anatomiyasi, yosh fiziologiyasi va maktab gigienasi, psixologiya hamda pedagogika fanlari asoslariga ko'ra bolaning yosh davrlarini quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin. - Shaxsning shakllanishida unga berilayotgan ta'lim-tarbiyaning mazmuni, metodlari va vositalari bolaning yosh xususiyatlariga muvofq kelishi muhim sanaladi. O'qituvchi o'quvchilarning ruhiy xususiyatlarini bilishi, ma'lum yoshdagi o'quvchilarning diqqat, xotira, tafakkur layoqatlarini inobatga olishi asoisda faoliyat tashkil etishi lozim. Shaxsning aqliy va jismoniy kamolotida doimo ilgariga qarab rivojlanish ro'y beradi. Bolaning jismoniy va ruhiy kamoloti qaror topib borar ekan, bir qancha bosqichlarni bosib o'tadi. Tibbiyot, odam anatomiyasi, yosh fiziologiyasi va maktab gigienasi, psixologiya hamda pedagogika fanlari asoslariga ko'ra bolaning yosh davrlarini quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin.
YOSH DAVRLARI
Go’daklik davri (tug’ilgan-dan bir yoshgacha bo’lgan davr)
Yasli davri (1 yoshdan 3 yoshgacha)
Maktabga-cha tarbiya yoshi
(3 yoshdan 6-7 yoshgacha)
Kichik maktab yoshi (6-7 yoshdan 11-12 yoshgacha)
O’smirlik davri
(12-15-16 yoshgacha)
O’spirinlik davri (15-16 yoshdan
18 yoshgacha)
Madaniyat-bu insonlarning ijtimoiy faoliyati tufayli yaratilgan moddiy va ma’naviy boyliklar mujmuigina bo’lib qolmay, ayni paytda u jamiyat taraqqiyotining darajasini ham ifodalaydi, ya’ni, jamiyatdagi bilim, mezon va qadryatlarning yig’indisi madaniyatda gavdalanadi. Madaniyatni o’rganishda ob’ektiv qonunlar, hodisalardagi sababiy bo’lishlik haqidagi an’anaviy tasavvurlardan foydalanmaslik ham mumkin.
Umumiy bir soha sifatida madaniyatga sistemali yondashuv bir-biriga ta’sir etuchi turli madaniyat sohalarining o’ziga xos hususiyatlarini qismlarga bo’lib emas, balki ularning yaxlit tasavvur qilish imkoniyatini beradi. Sistemali yondashuv tadqiqotning juda ko’p uslublaridan foydalanishga imkon yaratadi. Ya’ni, ayrim bir uslublar bilan olingan natijalarni boshqalariga qarama qarshi qo’ymasdan va mutloqlashtirmasdan xulosa chiqarishga asos bo’ladi
Do'stlaringiz bilan baham: |