Reja: Reja: Badiiy obraz haqida Badiiy obraz xususiyatlari Badiiy obraz turlari Obraz nima?

4-MAVZU:

Badiiy obraz xususiyatlari

Reja:

• Reja:
• Badiiy obraz haqida
• Badiiy obraz xususiyatlari
• Badiiy obraz turlari

Obraz nima?

• Obraz deb muayyan g'oyaviy-estetik vazifa nuqtai nazaridan umumlashtirib, aniqlashtirib tasvirlangan insonlar, voqea- hodisalar, tabiat manzaralariga aytiladi. Obraz adabiyot va san'atda badiiy fikrlashning asosiy vositasi, g'oyaviy mazmunni ifoda etishning muhim shaklidir.

Obraz atamasi haqida…

• Obraz atamasi ruscha «aks» mazmun va shaklning, mavzu va g'oyaning birligini o'zida mujassamlaydi.
• «Obraz» so’zi slavyan tillariga xos bo'lib, u voqea-hodisalarning xayolda namoyon bo’ladigan manzarasini bildiradi.
• Slavyanlar «obraz» deganda, avvalo, odamzodni azob-uqubatlardan saqlab qolish uchun Alloh tomonidan yuborilgan Iso payg'ambarning rassomlar, haykaltaroshlar tasvirlagan qiyofasini tushunishgan.

Yunon faylasufi Aristotelning «Poeziya san'ati haqida» nomli asarida uchraydi. Unda «obraz» atamasi o'mida «mimesis» iborasi ishlatilgan18. «Mimesis» taqlid degan ma'noni anglatadi. Ushbu atama birinchi marta nemis faylasufi Gegel tomonidan qo’llanib, u «san'at - obrazlar orqali fikrlash» degan xulosaga kelgan. XX asr boshlarigacha milliy adabiyotimizda «obraz» atamasi o'rniga «tasvir», «timsol», «nusxa» kabilar qo'llangan.

Badiiy obrazning asosiy xususiyatlari

• Obrazning umumlashmaligi -
• Har qanday obraz umumlashma bo'ladi. Asarda tasvirlangan birgina narsa va hodisa zaminida minglab o’shanga o'xshagan narsa va hodisalarning xususiyatlari va belgilari jamlangan bo'ladi
• Obrazning konkretligi va individualligi-Yozuvchi badiiy obrazning o'ziga xos xususiyatlarini ko'rsatish bilan birga uni aniqlashtiradi, obrazga jonlilik, hayotiylik, tabiiylik baxsh etadi.
• Obraz tuzilishida to'qima-yozuvchining hayotdan olgan haqqoniy taassurotlariga o'zining samimiy his-tuyg'ulari, teran fikrlarini singdirishidan iborat.
• Obraz tuzilishida to'qima-yozuvchining hayotdan olgan haqqoniy taassurotlariga o'zining samimiy his-tuyg'ulari, teran fikrlarini singdirishidan iborat.

OBRAZ YARATISH YO’llARI