Reja: Qishloq xo’jaligida transportning ahamiyati

Transport xizmatlari narxini belgilash
Avtomobil transporti, boshqa ishlar va xizmatlar uchun tariflar ko'plab omillarni hisobga oladigan murakkab jarayondir. Narxlarning shakllanishiga ta'sir etuvchi barcha omillarni ikki guruhga bo'lish mumkin: tashqi va ichki.
Shunday qilib, korxonalarda tariflarni ishlab chiqish va belgilashda bozor (tashqi omil) haqidagi ma'lumotlardan tashqari, xarajatlar to'g'risidagi ma'lumotlar ham hisobga olinishi kerak. Bu borada iqtisodchilarning fikrlari turlicha. Xususan, ular “...narx belgilash bo‘yicha yakuniy qaror qabul qilish uchun bozor kon’yunkturasini, iste’molchi talabini bilish zarurligini” tan oldilar. Shuningdek, u “... raqobat mahsulot tannarxini hisoblashni deyarli ma’nosiz qiladi, chunki bu holda narx talab va taklif ta’sirida shakllanadi, real tannarx esa sotish bahosiga ta’sir qilmaydi. Tannarx asosida ishlab chiqarishni nazorat qilish, ayniqsa, ichki imkoniyatlarni aniqlash mumkin emas”.
Narxlarning shakllanishiga ham tashqi, ham ichki omillar sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Tannarh asosiy ichki omillardan biridir. Bozor iqtisodiyoti sharoitida mahsulot tannarxi hisoblansa va mahsulot hisobi to‘g‘ri tashkil etilmasa va amalga oshirilmasa, korxona inqirozga uchrashi muqarrar.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, 20 ta avtotransport kompaniyasidan 16 tasi yoki ko'pchiligi (80%) narxlarni xarajatlarga qarab belgilaydi va faqat 4 tasi (20%) ham harajat, ham bozor tadqiqotlari ma'lumotlariga asoslanib narxlarni belgilaydi. Natijada shuni ta'kidlash kerakki, ko'pchilik avtokorxonalar avtotransport xizmatlari bozorini o'rganmaydilar, faqat marketing tadqiqotlari yo'li bilan, bu esa pirovard natijada kompaniya foydasiga ta'sir etuvchi narxlarni belgilash va boshqaruv qarorlari bilan bog'liq.
E’TIBORLARINGIZ UCHUN RAHMAT!