Reja: Proyeksiyalar tekisliklarini almashtirish usuli

94- rasm 

 

95- rasm 

Yuqorida bayon qilinganlardan quyidagi xulosalarga kelamiz: 

•      Agar  A  nuqta  frontal  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida 

aylantirilsa,  mazkur  nuqtaning  frontal  proyeksiyasi  (markazi  aylantrish  o'qining 

frontal  proyeksiyasida  bo'lgan)  aylana  bo'yicha  gorizontal  proyeksiyasi  Ox  o'qiga 

parallel to'g'ri chiziq bo'yicha harakatlanadi. 

---

•      Agar  nuqta  gorizontal  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida  

aylantirilsa,   nuqtaning  gorizontal   proyeksiyasi   (markazi aylantirish   o'qining   

gorizontal   proyeksiyasida   bo'lgan)   aylana bo'yicha,  frontal  proyeksiyasi    Ox 

o'qiga parallel  to'g'ri  chiziq bo'yicha harakatlanadi. 

Nuqtani  proyeksiyalar  tekisligiga  perpendikulyar  o'q  atrofida  aylantirish 

qoidalariga  asosan  umumiy  vaziyatda  joylashgan  geometrik  shakllarni  xususiy 

yoki talab qilingan vaziyatga keltirish mumkin. 

1-misol.  Umumiy  vaziyatdagi  AB(A'B

‛,  A"B")  kesmani  V  tekislikka  parallel 

vaziyatga  keltirilsin.  (96-rasm).  Buning  uchun  AB  kesmaning  biror,  masalan  B 

uchidan  i

⊥

H  aylantrish  o'qi  o'tkaziladi.  So'ngra  bu  o'q  atrofida  kesmaning 

A'B

‛gorizontal  proyeksiyasini  A'B‛∥Ox  vaziyatga  kelguncha  aylantiramiz. 

BundaABkesmaning  A"  nuqtasi  Ox  bo'yicha  harakatlanib,  A"

1

vaziyatni  egallaydi. 

Hosil  bo'lgan  AB  kesmaning  A

‛

1

B

‛

1

va  A"

1

B"

1

yangi  proyeksiyalari  V  tekislikka 

parallelligini  ko'rsatadi.  Shakldagi 

α  burchak  AB  kesmani  H  tekislik  bilan  hosil 

etgan burchagi bo'ladi.