Режа: O’zbekiston zaminida adolatli jamiyat to’G’risidagi dastlabki qarashlar



Download 249,32 Kb.
bet9/95
Sana01.01.2022
Hajmi249,32 Kb.
#295331
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   95
Bog'liq
Режа O’zbekiston zaminida adolatli jamiyat to’G’risidagi dastla

MIRZO ULUFBEK (1394-1449). Buyuk munajjim, davlat arbobi, ilm-fan va madaniyat qomiysi, o’z davrida Samarqandda rasadxona qurdirib, astronomik maktab yaratgan olim. Ilmiy meorosining gultoji - «Ziji jadidi Ko’ragoniy» asari bo’lib, «Bir daraja sinusini aniqlash haqida risola», «To’rt ulus tarixi» asarlari ham uning qalamiga mansub.

SHu davrning yirik klassik namoyondalardan biri Alisher Navoiydir. Alisher Navoiyning «Tarixi muluki Ajam» asaridagi fikrlar aloqida diqqatga sazovordir. Navoiy davlat so’zini mulk deb yozadi. Ajam degani esa arabchada arabdan tashqari degan mahnoni anglatadi. Demak, qadimiy tarixlarda Eron va Turon hududida ilk bor tashkil topgan va uzoq asrlar davomida hukmronlik qilgan davlatni arablar Ajam, yahni arab davlatidan tashqari, degan nom bilan ataganlar. shunday deydi: “SHayx uldurkim, niyoz olsa, mustaqiqlarqa, harib, bechoralarqa bergaylar. Agar olib o’zi yesa, murdor et yemishdek bo’lqay. Agar to’n qilib kiysa, ul to’n to’zquncha haq taoolo namoz, ro’zasini qabul qilmaqay va agar olqan niyozidin non qilib yesa, haq taoolo oni do’zaxda turluk azobqa giriftor qilqay. Va agar ondoq shayxqa har kishi ehtiqod qilsa, kofir bo’lqay”.

U nazariyotchi va amaliyotchi sifatida davlat siyosatining adolatli asoslari va uning ma’naviy mezonlarini rivojlantirishga katta hissa qo’shadi. Ayniqsa, adolatsizlik va zulm davlatni tanazzulga, jamiyatni jaqolatga olib kelishi to’g’risidagi qarashlari o’z ifodasini topadi: «...davlat ishi bilan mashqul bo’lgan amaldorlik choqlarimda ko’ngil mulkini turli odamlarning qujumi bulqaladi. Goq amirlik o’rnida o’tirdim va qukumat maqkamasida xalqning arz-dodini so’rdim va goq podshoq yonida vazirlik qildim va menga umidvor nazar bilan harab turgan elga muruvvat ko’rsatdim» deydi. O’zbek tili jozibasini o’z «Xamsa»si bilan butun olamga ko’rsatgan buyuk so’z sanatkori «Badoyi ul-bidoya», «Navodir ul-nig’oya», «Zubdat ut-tavorix», «CHor kitob», «Majolis un-nafois», «Maqbub ul-qulub» kabi asarlarni ham bizga meros qilib qoldirgan.


Download 249,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish