Режа: O’zbekiston zaminida adolatli jamiyat to’G’risidagi dastlabki qarashlar

Insoniyat hayotida g’oyaga qarshi - g’oya, jaholatga qarshi - mahrifat tamoyili. Islom Karimov 1998 yili «Tafakkur» jurnali bosh muharriri bergan savollariga javobda, tarixchi olimlar bilan bo’lgan uchrashuvda bu masalaga diqqat bilan ehtibor berib, «g’oyaga qarshi g’oya, fikrga qarshi faqat fikr, jaholatga qarshi faqat mahrifat bilan bahsga kirishish, olishish mumkin» degan shior o’rtaga tashlandi. Bu masala g’oya va mafkura tushunchasida ham muhim o’rinda turadi.

Yot g’oyaga qarshi biz o’z olijanob g’oyamizdan maktablarimizda, akademik litseylar va kasb-hunar kollejlarida, oliy o’quv yurtlarida, jamiyatimizning barcha qatlamlarida bizga mutlaqo begona bo’lgan zaharli intilishlarga, huruj va harakatlarga qarshi chiqishimiz lozim. Bunda eng muhim masalalardan biri odamlar o’z fikrini aytishga, erkin fikrlashga o’rganishi kerak. Ya’ni fikrga qarshi fikr bo’lishi zarur. SHu bois yoshlarimizni maktab va oliy o’quv yurtlarida erkin fikrlashga, baxslashishga o’rgatishimiz kerak. Uchinchi masala - jaholatga qarshi mahrifat. Bu o’rinda asrimiz boshida xalqni mahrifat va milliy uyg’onishga chorlagan jadidchilik harakati namoyandalari hayotini, ijodini, intilishlarini o’rganish, ularning bugungi kundagi mohiyati va ahamiyati haqida ham gapirishimiz zarur. Ularning merosi bugungi kunda qanday o’qitilmoqdaq Umuman aytganda, mahrifiy ozuqa qanday bo’lishi kerakq Bolalarimiz o’qiyotgan kitoblarda mahrifat ziyosi bormi. Biz istayotgan milliy g’urur, milliy mafkura, milliy g’oya ularda yetarli darajada aks etganmiq (Karimov I.A. Asarlar. T.8., 468-469-betlar).

Mazkur tamoyilga ko’ra g’oyaga qarshi g’oya, fikrga qarshi fikr, jaholatga qarshi mahrifat bilan kurashga intilish xissi inson qalbidagi ehtiqod, odam ongidagi dunyoqarash o’z-o’zini himoya qila olish qobiliyatidan dalolat beradi. Bunday kurash usuli, ayniqsa bugungi kunda, insoniyat taraqqiyot borasida juda ilgarilab ketgan XXI asrda g’oyatda muhim ahamiyat kasb etmoqda. CHunki eng kuchli qirg’in qurollari ishlab chiqilgan, sayyoramizni bir necha marta yo’q qilib yuborishga qodir bo’lgan yadroviy bombalar zahirasi to’planib qolgan paytda o’zaro zo’ravonlik va jaholatga yo’l qo’yib bo’lmaydi. SHu boisdan ham mafkuraviy immunitetni shakllantirish xususiyatlari ogohlik, fikrga qarshi fikr, g’oyaga qarshi g’oya, jaholatga qarshi mahrifat bilan kurasha olish ko’nikmalaridir. Har qanday kasallikning oldini olish uchun, avvalo, kishi organizmida unga qarshi immunitet hosil qilinadi. Biz ham farzandlarimiz yuragida ona Vatanga, boy tariximizga, ota-bobolarimizning muqaddas diniga sog’lom munosabatni qaror toptirishimiz, tahbir joiz bo’lsa, ularning mafkuraviy immunitetini kuchaytirishimiz zarur». (Karimov I.A. T.8. 494-bet). Ushbu vazifani milliy istiqlol g’oyasi bajaradi. Prezidentimiz «Millatni asrash kerak» degan g’oyani ilgari surdi. Millatni asrash - o’zligimizni, odob-axloqimizni, merosimiz, qadriyatlarimiz va milliy ruhimizni zararli g’oyalar va mafkuralar tahsiridan avaylab-asrash, ularga qarshi fuqarolarimiz va yoshlarimiz qalbida mafkuraviy immunitetni shakllantirish degan mahnoni anglatadi⁴⁷. Mafkuraviy immunitetni hosil qilish uchun sog’lom, insonparvar g’oya va mafkura bilan qurollantirish kerak. Milliy istiqlol g’oyasining asosiy vazifasi esa xalqimizda milliy ehtiqod va dunyoqarash asoslarini shakllantirishdan iborat.