Reja: O‘zbekiston Respublikasining 2009 yil 30 sentabrdagi “Yong‘in xavfsizligi to‘g‘risida”gi qonunning mazmun-mohiyati

 

Elektr  qurilmalaridan  yong‘in

larning  kelib  chiqishiga  asosiy  sabablar  bo‘lib  asosan 

quyidagilar hisoblanadi:  

- Elektr simlarida qisqa tutashuv oqibatida uchqun chiqishi (bunga asosan, elektr simlari va 

kabellarining  izolyatsiya  qismining  eskirishi,  mexanik  jarohatlanishi,  atrof  muhitning  ta’siri  va 

h.z. sababdir); 

 -  Elektr  qurilmalarini  ortiqcha  yuklanishi  oqibatida  ustki  qismlarining  qizishi  (bunga 

asosan,  sim  tolalari  kesim  yuzalarini  iste’molchi  quvvatiga  qarab  to‘g‘ri  tanlanmaganligi,  bir 

tarmoqqa mo‘ljallangandan ziyod iste’molchilarni ulash va h.z. sababdir);  

-  Elektr  qurilmalarining  ulash  (kontakt)  joylarida  qarshilikning  ortishi  oqibatida  uchqun 

chiqishi  va  qizishi  (ulash,  kontakt)  joylarining  mustahkam  bajarilmaganligi,  izolyatsiya 

qilinmaganligi, kontakt joyi materiallarining to‘g‘ri tanlanmaganligi va h.z.  

Bundan tashqari nosoz yoki qo‘lbola elektr qurilmalaridan foydalanish (isitish, qaynatish) 

elektr  moslamalarini  nazoratsiz  qoldirish,  vaqtinchalik  tortilgan  elektr  simlaridan  foydalanish, 

insonlarni bilar-bilmas elektr qurilmalariga xizmat ko‘rsatishi (ta’mirlash, o‘rnatish va ishlatish), 

himoya apparatlari o‘rnida (saqlagichlarda) har xil yasama yoki vaqtinchalik simchalarni "juchok" 

qo‘llash, profilaktika va sinov ishlarini vaqtida o‘tkazmaslik oqibatida ko‘plab yong‘inlar elektr 

moslamalaridan  kelib  chiqmoqda.  Ushbu  holatlarning,  ya’ni  elektr  qurilmalaridan  yong‘in 

chiqishini va undan kelib chiqadigan xavfli oqibatlarni oldini olish uchun bir qancha profilaktik 

ishlarni olib borish zarur, 

jumladan:

 Elektr qurilmalarida avariya, ya’ni qisqa tutashuv, ortiqcha 

yuklanish holatlariga yo‘l qo‘ymaslik kerak. Buning uchun:  

- elektr qurilmalarini me’yoriy hujjatlarga asosan mavjud xonalarga va hududlarga mos qilib 

to‘g‘ri tanlash va ularni o‘rnatish; 

 -  elektr  qurilmalarini  ularning  pasportidagi  yoki  ustki  qismida  yozilgan  zavod 

ko‘rsatkichlariga qarab ishlatish; 

 - bir tarmoqqa mo‘ljallangandan ko‘p katta quvvatli iste’molchilarni ulamaslik; 

 -  nosoz  yoki  qo‘lbola  elektr  qurilmalaridan,  elektr  isitkichlardan,  vaqtinchalik  elektr 

simlaridan foydalanmaslik; 

 - bilar-bilmas elektr qurilmalarini ta’mirlab ishlatish; 

 - elektr qurilmalarini uzoq muddatga nazoratsiz qoldirmaslik; 

 - elektr qurilmalarini doimiy ko‘rikdan va sinovdan o‘tkazish; 

 - doimiy profilaktika ishlarini olib borish; 

 - himoya apparatlarini, ya’ni saqlagichlar va avtomatlarni doimo ishchi holatda ushlab turish 

---

va h.k.