Reja: O‘zbek tilinig imlo lug‘ati tuzilishi va undan foydalanish

QO'SHIB YOZISH
1. Xush, ham, baxsh, kam, rang, sifat, talab, xona, noma, poya singari qo'shimchalanma (affiksoid)lar bilan yasalgan qo'shma ot va qo'shma sifatlar qo'shib yoziladi: boloxona,
2.-(a)r yoki -mas sifatdosh shakllari bilan yasalgan qo'shma ot yoki qo'shma sifatlar qo'shib yoziladi: beshiktervatar, kungaboqar, tezoqar, suvyuqmas, o'ziyurar singari.
Z.Takgog taqlidiy so'zlarga qo'shimcha qo'shish bilan hosil bo'lgan ot va fe'llar qo'shib yoziladi: voyvoylamoq, gumburgumburlash kabi.
4. Narsa-jismni boshqa biror narsa-jism yoki voqea-hod-isaga nisbatlash, o'xshatishni anglatuvchi ot va sifatlar qo'shib yoziladi: qo'ziquloq, zag'chako'z, hovkizburan kabi.
5. Narsa-jismni rang, maza, shakl-xususiyat hamda o'rin-joyiga nisbat berish orqali yuzaga kelgan qo'shma otlar qo'shib yoziladi: qizilishton, qirqbo'gln, sassiqpopishak kabi.
6. Narsa-jismni joyga nisbat berish asosida yasalgan qo'shma otlar qo'shib yoziladi: suvilon, tog'echki, uyhayvoni, den-gizmushugi, suvo'ti, qumsichqon, cholkiyigi singari.
7. Qaratuvchi birikmaning bir so'zga aylanishi orqali paydo bolgan qo'shma otlar qo'shib yoziladi:ellikboshi, qo'yboqar, mingboshi, suvtegirmon, toshotar kabi.
8. Slavyan tillari-dan aynan o'zlashgan yoki so'zma-so'z tarjima qilingan qo'shma otlar qo'shib yoziladi: teleko'rsatuv, elektrasbob,yarimo‘kazgich singari.


AJRATIB YOZISH
1. Qo'shma fe'llarning juft qismlari ajratib yoziladi: javob ber, ishtirok et, gurs et, tamom bo'l, xarj qil kabi.
2. Ko'makchi fe'l va to'liqsiz fe'llar mustaqil fe'llardan ajratil-ib yoziladi: o'qiy ber, ayta ol, ishlay ber, o'qir emish kabi. Ammo mustaqil fe'l bilan ko'makchi fe'l tovush o'zgarishi bilan boglangan bo'lsa, har ikki so'z qo'shilib yozildi: aytolmadi, ishlayver, o'qirmish, o'qirkan singari.
3. Ko'makchilar ajratilib yoziladi: u bilan, shu singari, yoz bo'yi, o'qigan sari, kun sayin kabi.
4. Shu, o'sha, har, hech hamma, u, bu so'zlari o'zidan keyingi yoki oldingi so'zlardan ajratilib yoziladi: shu kuni, o'sha mahal, ham­ma vaqt, i kez, hech qachon, bu asl, ammo qay so'zi alohida qo'llanganda mustaqil lug'aviy ma'no toAlatmaganligi sababli o'zidan keyin keladigan so'zga qo'shilib yozildi: qay-er, qayvaqt, qaypayt kabi.
5. Belgining ortiq yoki kamligini ko'rsatuvchi jiqqa, to'q, tim, och, lang kabi so'zlar sifat-lardan ajratilib yoziladi: jiqqa moy, to'qsariq, tim qora, och ko'k, lang ochiq singari.