Reja: Optik anizotropiyani sun’iy ravishda hosil qilish Qutblanish tekisligining aylanishi

(12.1)

demak, nurlarning l yo‘lda ega bo‘ladigan yo‘l farqi quyidagiga teng bo‘ladi:

(12.2)

(bu yerda maydon bir jinsli deb, nur esa maydon yo‘nalishiga perpendikulyar yo‘naladi deb faraz etiladi). Bu ayirmani to‘lqin uzunliklari orqali ifodalab, faza siljishini topamiz:

, (12.3)

bu yerda Kerr doimiysi. ning Е ga kvadratik bog‘liq bo‘lishidan faza siljishi maydon yo‘nalishiga bog‘liq emasligi ko‘rinadi.

Ko‘pchilik suyuqliklarda n_e > n₀, ya’ni В > 0: ularning anizotropiyasi musbat kristallning anizotropiyasiga mos keladi. Biroq B doimiyning qiymati manfiy bo‘lgan (B<0) suyuqliklar ham bor (masalan, etil efiri, ko‘p moylar va spirtlar). Kerr doimiysining son qiymatlari turli xil moddalar uchun juda xilma-xildir. B - Kerr doimiysi bu jismning tabiatiga va to‘lqin uzunligiga, temperaturaga bog‘liq. Temperatura oshgan sari V kamayadi, chunki yuqori temperaturada dezoriyentatsiya ham kuchayadi. Kerr effektida jismlarning anizotropik xususiyati keskin namoyon bo‘ladi. Masalan maydon ta’sir etgan zamonoq (10^-9 s vaqt ichida) jism anizotropik xususiyatiga erishadi. Maydon yo‘qotilganda ham jism shunday tezlik bilan izotrop holatini tiklaydi. Bu ajoyib xususiyati tufayli yorug‘lik intensivligini tez o‘zgartirish lozim bo‘lgan texnikaning sohalarida keng qo‘llaniladi. Masalan tez kinoga olishda (optik zotvor). Kuchli magnit maydon (H) ta’sirida ba’zi izotrop jismlarda (suyuqlik, shisha va kalloidlarda) optik anizatropiya vujudga keladi.

Bu hodisani E.Kotton va X. Mutonlar tekshirgani uchun ularning nomi bilan Kotton-Muton hodisasi deb yuritiladi. Ta’sirlovchi magnit maydon yo‘nalishiga perpendikulyar ravishda tarqalayotgan g‘ayrioddiy va oddiy nurlar uchun tekshirilayotgan jism sindirish ko‘rsatkichlarining formulasi quyidagiga teng: