Reja: Okean tushunchasi Okeanning kelib chiqishi tarixi Faktlar Desert: video content Okean tushunchasi

Okean

Reja:

• Okean tushunchasi
• Okeanning kelib chiqishi tarixi
• Faktlar
• Desert: video content

Okean tushunchasi

Okean, Dunyo okeani (yun. Okeanos – yerni aylanib oqadigan azim daryo) – yerning materik va orollarini o’rab turuvchi suv qobig’i. Gidrosferaning katta qismi 94%ni, yer yuzasining taxminan 70,8%ni egallaydi. Fizik va kimyoviy xususiyatlari hamda suvning kimyoviy jihatidan Okean bir butun, lekin miqdor jihatidan gidrologik va geokimyoviy ko’rsatkichlari xilma-xildir.

Okeaning kelib chiqish tarixi

Gidrologik rejimning tabiiy-geografik xususiyatlariga ko’ra, dunyo okeani alohida okeanlar, dengizlar, qo’ltiqlar, buxta va bog’ozlarg ajralib turadi.

1650 yilda golland geografi B.Verenius dunyo okeanini 5 ta alohida qismga: Tinch, Atlantika, Hind, Shimoliy muz, Janubiy muz okeanlariga bo’ldi. 1845 yilda London geografiya jamiyati ham buni tasdiqladi.

Keyinroq ba’zi olimlar dunyo okeanini faqat 3 ga ajratdilar: Tinch, Atlantika va Hind okeanlari XX-asrning 30-yillaridan boshlab Arktika havzasi sinchklab tekshirilgandan keyin, 4 ta alohida okean ajratildi. Tinch, Atlantika, Hind, va shimoli muz okeani.

Tinch okeani

Atlantika vs karib dengizi

Hind okeani

Shimoli muz okeani

Tinch okeani haqidagi faktlar

• Tinch okean - bu erning eng katta va chuqur suv ombori. Uning maydoni 30 million kvadrat kilometrlar sayyoradagi barcha qit'alar, orollar va boshqa er uchastkalaridan yuqori.
• Rossiyalik inqilobdan oldin bu okean Jim dengiz yoki Sharqiy okean deb nomlangan
• Tinch okeanida sayyoramiz yuzasida eng chuqur nuqta - "Challengerning tubi". So'nggi o'lchovlarga ko'ra, ushbu bo'limning chuqurligi Mariana Vpadina Bu deyarli 11 ming metr. Ushbu tubsizlikning pastki nuqtasi dengiz sathidan Everest cho'qqisidan ko'ra ko'proq.

Atlantik okeani haqidagi faktlar

• Afsonalarga ko'ra, Atlantida suv osti shahri Atlantika okeanining pastki qismida joylashgan.
•  Bouve dunyosidagi eng uzoq orol Atlantika okeanida joylashgan.
• Atlantika okeanida chegarasiz dengiz mavjud. Bu Sargasso dengizi.
• Sirli Bermud uchburchagi Atlantika okeanida joylashgan.
• Mashxur Titanik kemasi ham Atlantika okeani tubida

Hind okeani haqidagi faktlar

• Hind okeanining o'rtacha chuqurligi 3890 metr.
• Hind okeani miloddan avvalgi beshinchi ming yillikda suzib o'tgan.
• Ushbu okean tubi juda katta neft va tabiiy gaz zaxiralariga ega.
• Ushbu okeanda tuz darajasi bo'yicha ikkinchi dengiz - Qizil dengiz joylashgan.
• Moviy halqali sakkizoyoq odam uchun eng xavfli jonzotlardan biri bo'lib, u Hind okeanida yashaydi.

Shimoliy muz okeani haqidagi faktlar

• Shimoliy Muz okeanining qirg'oqlari yaqinidagi havo harorati qishda -20, -40 darajaga, yozda esa 0 ga etadi.
•  Okeanning ba'zi qismlarida muzning qalinligi besh metrga etadi.
•  Agar Shimoliy Muz okeanining barcha muzliklari erib ketsa, dunyo okean sathi 10 metrga ko'tariladi.
• Okeanologlarning prognozlariga ko'ra, Shimoliy Muz okeanining butun muz qatlami 21-asrning oxiriga kelib eriydi.
• Shimoliy Muz okeanining barcha suvlari va boyliklari bir qator mamlakatlarga tegishli: AQSh, Rossiya, Norvegiya, Kanada va Daniya.

Tinch okeani va Atlantika okeani tutashgan joyi