Reja: Neft va neft mahsulotlarining xossalarini o’rganish

• Mavzu: Neft va tabiiy gaz mahsulotlarining xossalari

• Mavzu: Neft va tabiiy gaz mahsulotlarining xossalari
• Reja:
• 1. Neft va neft mahsulotlarining xossalarini o’rganish
• usullari.
• 2. Neft va neft mahsulotlarini fizikaviy xossalari:
• a). qovushqoqlik;
• b). qotish; xiralashish va kristal hosil bo’lish haroratlari;
• c). o’t olish, alangalanish va o’z-o’zidan o’t olish haroratlari;
• d). moddalarni nur sindirish qobiliyati.

• Neft va neft mahsulotlarini xossalarini o’rganish usullari
• Neft va neft mahsulotlarini xossalarini o’rganishda bir necha usullardan foydalaniladi:
• 1) kimyoviy, analitik kimyo usullari yordamida;
• 2) fizikaviy — bunda quyidagi xossalari aniqlanadi: zichligi (solishtirma og’irligi), qovushqoqligi, erish harorati, qotish va qaynash harorati, yonish issiqligi, molekulyar massasi va boshqalar;
• 3) fizik-kimyoviy usullar — kolorimetriya, potentsiometrik titrlash, nefelometriya, refraktometriya, spektroskopiya, xromatografiya;
• 4) maxsus usullar — oktan va tsetan sonlarini aniqlash, yoqilg’i va moy mahsulotlarini kimyoviy turg’unligini, alangalanishi va o’z-o’zidan alangalanish haroratlarini aniqlash va boshqalar.

• Neft va neft maxsulotlarining fizikaviy xossalari
• AQSh va Angliyada zichlik 600 (15,560C)da aniqlanadi. Adabiyotda bu birlikni mamlakatimizda qabul qilingan birlikka o’tkazish uchun maxsus jadvallar keltirilgan.
• Neft va neft mahsulotlarini zichligi ularning kimyoviy tarkibi bilan bog’liqligi sababli, u katta ahamiyatga egadir. Shu sababli neft va neft mahsulotlariga GOST talablarini belgilanayotganda zichlik ham asosiy ko’rsatkichlar qatoriga kiradi.
• Neftlarning nisbiy zichligi asosan 0,82 dan 0,9 gacha. Ba’zan bu ko’rsatkichlardan kamrog’i yoki yuqorirog’i ham uchraydi.
• Neftni qisqa fraktsiyalarini zichligi, ularning tarkibidagi uglevodorodlarning turiga bog’liqdir. Masalan, utlevodorodlarning molekulasida 6 ta uglerod atomi bo’lsa, (geksan, metiltsiklopentan, tsiklogeksan va benzol), ular 68,7° dan to 810C gacha qaynaydi, nisbiy zichligi 0,660, 0,749, 0,779 va 0,879.

•