Reja: Mustaqillik yillarida (1991-2016 yillar)


Yålpi CIO' shi]gan Clitvmat



Download 315,67 Kb.
bet2/2
Sana24.02.2022
Hajmi315,67 Kb.
#200436
1   2
Bog'liq
mustaqillik

Yålpi CIO' shi]gan Clitvmat

263,0


14 233,3

671,4

182 071,9

Mahsulotlarga saf sol•qlar



1 690,1

5 716,9

17 233,2

II. Ya]pi shilgan qiyrnat

263,0

2 848,0

14 233,3

56 671,4

182 071,9

Qishloq. Ormon va baliq xo'jaligi




I l 201,0

32

Sanoat (quril•sbni qo'shean holda)




18 875,3

59 820,9

 

5 1,7



15 1 14,8

46 708,7

qurilisll

21 4

196.2

771.1


13 1 12,2

Xizmatlar

104,8

1 2 10,9

5 8985

26

90 202,9

savdO, yashash va ovqat]anish YICha
Nizmatlar

23:1

35

1 400,2

982,7

19 137,3

tashish va saqlash, a.xborctl va åloqa

22, 1

250,6



22 745,8

boshqa xizmat tannoqlari



821,6

13 274,7

48 3 19,8

I -jadval
O' zbekiston Respublikasi Yicha yalpi ichki mahsulotning tannoqlari tarkibi (joriy narxlarda, mlrd. sci m)
2-rasm, YalM tarkibining o' zgarish dinamikasi (foizda
Mustaqillik yillarida sanoat tartnog'i va sohasining rivojlanish salohiyatini yanada kengaytirilishi natljasida YalM tarkibida qishloq xo'jaligi ulushining 1995 yilda 32,4 foizdan 2016
398
yilda 17,6 foizga) bosqiclltna-bosqic.h kamayish tendentsiyasi saqlanib bilan birga, YalM tarkibida qish]oq xo'oa]igi ulushlning kamayishi qishloq xo'jaligi mahsulotlarining ijob1Y o?rtacha yillik o'sish sur• atlari fonida sodir bo• Idi.
Sanoat tarmog'ini diversifikatsiyalash, modernizatsiyalasll* texnik va texnologik yangilaSh bo%yicha chora•tadbtrlarmng qabul qi]inishi natijasida sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish umumiy hajminirtg YalM tarkibida sanoatning (qurilishni qo'shgat•t holda) ulushi 1995 yildagi 27,8 foizdan 2016 yilda 32,9 foizgacha oshtshi tar minlandi.
Shu bilan birga, xizmatlar sohasining rivojlanishi mamlakat iqtisodiyoti, bandlik va aholi muhitn omillaridatt biri hisoblattadiL ko'rsatish va servis sohasini isloh qilish bo’yicha
Chora tadbirlarning izchil amalga oshirilishi natijasida„ mazkur tarmoq qisqa muddat ichida iqtisodiyotning eng jadal rivojlanayotgan sektoriga aylandi. Xizmatlar sohasining YalM dagi ulushi 1995 yildagi 39,8 foudan 2016 yilda 49,5 foizgacha oshdi.
Iqtisodiy islohotlarning ilk davrlartdayoq kichik biznes va hususiy tadbirkorlikni rivojlantirish birgalikda hususiylashlirish va davlat tasarrufidat•t c.hiqarish kO'p tarmoqli iqtisodiyotni shakllantirishdagi asosty omil Illsoblangan
Ishbilarmon muhitni isloh qilish bo’yicha chora tadbirlarning qabul qilinishi,kichikbiznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni har tomonlama qo’llab- quvvatlash yanada rag'batlantirisll natijasida uning YalM dagi ulushi 2000 yildagi 31,0 foizdan 2016 yilda 56,9 foizgacha oshdi.Mustaqillik yillarida milliy iqtisodiyotning hududiy jihatdan tnuvozanatlashganligini ta' minlash va mintaqaviy nomutanosib]igini kamaytirish (Yzbekistonda davlat siyosatining ustivor vazifasiga aylandi.
5•rasm. 2016 yi] uchun ya]pi hududiy mahsulot (mlrd. sa s m)
Keyingi yillarda mamla.katning tarkibiy o•zgarishida hududlarning roli sezilarli darajada oshdi. Hududlarning iqtisodiy salolltyati va raqobatbardoshligini oshirishga yo'naltirilgan bir qator chora•tadbirlar qabu] qilindi.
Maqsadli hududiy dasturlarning amalga oshirilishi natijasida Toshkent shahrida (2000 Yil bilan taqqoslaganda marta), Qoraqalpog' iston Respublikasida (3,5 marta), Jrzzax (3,9 marta), Samarqand (3,8 mana), Namangan (3,5 mana), Andijon (3,3 mana), Surxondaryo (3,3 marta) viloyatlarida YaHM niing holati
suratdagidek kuzatilayotgan davr uchun YaHM ning o'rtacha yillik o'sish sur%ati Toshkent shahrida 109,6 Qoraqalpog'iston Respublikasida 108,2 0/0, Jizzax viloyatida 109,0 Samarqand viloyatida 108,7 0/0, Namangan vrloyatida 108.1 0/0. Andijon viloyatida 107,9 0/0, Surxondaryo viloyatlda 107,8 % ni tashkil qildi.
2.Мустакиллик йилларида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантиришни ЯИМдаги роли
Мустакиллик йилларида амалга оширилган иктисодий ислохотлар жараёнида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик сохасига катта эътибор каратилмокда. Зеро, мамлакатимиз ялпи ички махсулотда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг улушини ошириш, тадбиркорликнинг конуний манфаат ва хукукларини химоя килиш хамда молиявий кУллабкувватлаш оркали жамиятнинг ижтимоий-иктисодий таянчи бУлган Урта синфнинг тулаконли шаклланишига шароит яратиш, барча минтакаларда янада кулай бизнес мухитини шакллантириш, мехнатга лаёкатли кишиларни иктисодий жараёнларга фаол жалб этиш бугунги куннинг долзарб вазифасига айланди.
Чунончи, бозор иктисодиётининг мухим талаби — кам мехнат сарфлаган холда, купрок ва сифатли махсулот ишлаб чикариш, кишиларнинг талаб ва эхтиёжларини тула кондириш ва шу асосда фойда ОЛИШщН иборат. Бу борада ишлаб чикариш жараёнидаги асосий харакатлантирувчи куч тадбиркорлар, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектларидир.
Узбекистон Республикаси КОНСТИТУЦИЯСИНИНГ 36-моддасида —Хар бир шахс мулкдор бУлишга хакли. Банкка кУйилган омонатлар сир тутилиши ва мерос хукуки конун билан кафолатланади деб ёзиб кУйилган. Конституцияда кафолатланган мана шу хукук мамлакатимиз ахолисининг иктисодий фаол кисмини, тадбиркорлик фаолияти билан шугулланиш, уз ХОХИШИ билан таваккалчилик килиб, товарлар ишлаб чикариш ва уларни Утказиш (хизматлар кУрсатиш) оркали инсонларнинг моддий ва маънавий эхтиёжларини кондириш, уларнинг турмуш тарзини янада бойитишга имконият яратади. Фукароларнинг мулкка эркин эга бУлиш ва тадбиркорликни ривожлантириши билан боглик хукуклари давлат томонидан кафолатланган.
Мамлакатимизда ишбилармонлик мухитини янада яхшилаш бУйича амалга оширилаётган комплекс чора-тадбирлар кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни жадал ривожлантириш ва баркарор иктисодий усиш суръатларини таъминлаш имконини бермокда. 2000-2016 йилларда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ЯИМдаги улуши 31 0 фоиздан 56,9 фоизга усиб, 25,9 фоиз бирликка ортган (1-расм).
Таккослаш учун бир катор чет эл давлатларида кичик бизнеснинг ЯИМдаги улушини олиб карайдиган бУлсак, Франсияда бу кУрсаткич 62 фоизни, Италияда 60 фоизни, Японияда - 55 фоизни, Германияда - 54 фоизни, Буюк Британияда - 53 фоизни, АКШда - 52 фоизни, Козористонда - 25,6 фоизни, Россияда — 20,0 фоизни ташкил этади (2-расм).
Бунда турли давлатларда субъектларнинг кичик бизнес сохасига тааллуклилиги мезонларига хам эътибор бериш лозим. Масалан, АКШда ходимлар сони 100 кишигача хамда йиллик айланмаси хажми З дан 12 млн.АКШ долларигача бУлган субъектлар кичик бизнес субъектлари хисобланади. Ходимлар сони 100 дан 500 кишигача бУлган субъектлар эса Урта бизнес субъектлари деб юритилади. Шунингдек, Россияда кичик бизнес субъектларига ходимлар сони 100 кишигача хамда йиллик тушум хажми 400,0 млн.рублгача бУлган субъектлар тааллукли бУлади.
401

E’tiboringiz uchun rahmat

  • E’tiboringiz uchun rahmat

Download 315,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish