Reja: Mustakil fikrlovchi erkin shaxsni shakllantirish ta’lim va kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy maksadi

Bolalar tarbiya jamoasi va yagona pedagogik jarayonning asosiy shakli
Reja:
1. Mustakil fikrlovchi erkin shaxsni shakllantirish ta’lim va kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy maksadi.
2. Shaxsning jamoada karor topishi
3. Jamoa xakida tushuncha


Mustakil fikrlovchi erkin shaxsni shakllantirish ta’lim va kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy maksadi. Ijtimoiy munosabatlar ko’lamining kengayishi o’sib kelayotgan avlodni o’ta murakkab xususiyatga ega munosabatlar jarayoniga xar tomonlama yetuk etib tayyorlash vazifasini qo’ymoqda. Psixologik, intellektual va fizialogik jixatdan yetuk inson xayotiy qarama-qarshilik, xususan, turli buzg’unchi g’oyalar ta’siriga tushib qolish, nosog’lom turmush kechirish va noqonuniy xatti-xarakatlarni sodir etishdan uzini saqlab qola oladi. Shuningdek, shaxsning aqliy saloxiyatga egaligi jamiyat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini ta’minlovchi asosiy omildir.
O’zbekiston Respublikasida demokratik va xuquqiy jamiyat barpo etilayotgan mavjud sharoitda yosh avlodning mustaqil va erkin fikrlay olishi ro’y berayotgan voqea-xodisalarga shaxsiy munosabtini bildirishga imkon beradi. Ijtimoiy borliqda kechayotgan o’zgarishlarga nisbatan shaxsiy nuqtai nazarning shakllanishi shaxs faolligini kursatuvchi muxim jixatlardan biridir. qolaversa, mustakil fikr egasi bo’lgan shaxs o’z imkoniyatlari, qobiliyatini erkin namoyon eta oladi. Muvaffaqiyatli ravishda olib borilayotgan ta’limiy isloxotlarning xam asosiy maqsadi erkin, mustaqil fikriga ega barkamol shaxs va malakali mutaxassisni tarbiyalab voyaga yetkazishdan iboratdir. Bu xususida O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov quyidagilarni e’tirof etadi: «Amalga oshirilayotgan isloxotlarning asosiy maqsadi xar bir fuqaroning shaxs sifatida shakllanishi uchun, o’z qobiliyatini, o’z talantini ishga solib hayotini yanada yaxshilashi, ma’nan boyitishi uchun barcha imkoniyatni yaratib berishdan iboratdir»
Sharq mutafakkirlarining asarlarida ham komil inson qiyofasining yoritilishiga alohida axamiyat berilgan. Xususan, Abu Nasr Forobiy komil insonni shakllantirish va fozil jamoa (yetuk jamiyat)ni shakllantirish tarbiyaning bir butun, yaxlit ikki yo’nalishi ekanligiga urg’u beradi. Allomaning fikricha, fozil jamiyat komil inson sayi-harakati bilan barpo etilishi mumkin. Shu bois mamlakatni boshqaruvchi shaxs uzida eng oliy insoniy fazilatlarni mujassam eta olishi zarur, deb xisoblaydi. «Aql tug’risidagi» risolasida Abu Nasr Forobiy rahbar shaxs qiyofasida namoyon bo’lishi lozim bo’lgan o’n ikki fazilatni keltirib o’tadi. Bizning fikrimizcha, mazkur fazilatlar har bir zamonaviy shaxsda o’z aksini topa olishi kerak, zero, ular inson hayotini mo’tadil kechishi hamda muayyan kasbiy faoliyatlarni tashkil etishda muvaffaqiyatlarga erishishni kafolatlaydi.

Abu Rayxon Beruniy xam komillikning asosini ilmli bo’lishda deb xisoblaydi va barcha illatlarning asosiy sababi ilmsizlikdir, deya urg’u beradi. Allomaning fikricha, axloqiylik, tug’rilik, odillik, tadbirkorlik, o’zini vazmin tutish, kamtarlik, insof, extiyotkorlik, shuningdek, adolatli va vijdonli bo’lish komil inson qiyofasida aks etishi zarur bo’lgan eng asosiy sifatlardir.

Abu Ali ibn Sino ham kamolotga erishishning birinchi mezon sifatida bilimli bo’lishni aloxida qayd etadi. Bilimli insonning adolatli bo’lishi esa uning yanada yuksalishini ta’minlaydi, deya adolatni ruxiy lazzat (ruhiy xotirjamlik)ning muhim ko’rsatkichi ekanligini uqtiradi.
Abdulla Avloniy komil insonni tarbiyalash borasidagi qarashlari bilan Sharq mutafakkirlarining fikrlarini boyitar ekan, komil inson qiyofasida, vatanparvarlik, xamda intizomlilik sifatlari ham namoyon bo’lishi kerak, deb hisoblaydi. Alloma millat taqdirining jonkuyari sifatida milliy til taraqqiyoti jamiyat ma’naviy rivojini ta’minlovchi asosiy omil, deya baxolaydi.