Reja Milliy iqtisodiyotni tahlil qilishda qо‘llaniladigan asosiy kо‘rsatkichlar

                                  Nominal YAIM 

Real YAIM = ————————————  100 

   

                       Deflyator 

Iste‘mol narxlari indeksi quyidagicha aniqlanadi: 

               



 Q

i

0

 P

i

1

 

INI  =    ------------- 100 

                



 Q

i

0

 P

i

0

             

    Bu yerda:       

Q

i

0

– bazis yilda bozor savatiga kiritilgan i – tovar va xizmatlar hajmi; 

P

i

1

 – i – tovarning joriy yildagi bahosi; 

P

i

0

 – i – tovarning bazis yildagi hajmi. 

Iste‘mol narxlari indeksi hisoblashning shartlari; 

- bozor savati bazis yil uchun aniqlanadi va bir necha yil davomida о‗zgarmaydi; 

- bozor savatiga faqat iste‘mol xarakteridagi tovarlar va xizmatlar kiritiladi; 

-  bozor  savatiga  kiritilgan  tovarlar  va  xizmatlarning  hajmi  iste‘mol  xarajatlarining 

katta qismini tashkil etishi kerak. 

INI kо‗rsatkichining kamchiligi shundaki bozor savati tarkibi  о‗zgarmas bо‗lganligi 

tufayli  aholi  iste‘moli  tarkibida  tovarlar  va  xizmatlar  ulushining  о‗zgarganligini, 

shuningdek  tovarlar  va  xizmatlar  sifatida  rо‗y  bergan  о‗zgarishlarni  hisobga  olish 

imkonini bermaydi Shu sababli bu indeks baholar darajasini biroz oshirib kо‗rsatadi. 

YAIM deflyatori esa bozor savatiga joriy yida kiritilmay qolgan tovarlar baholarining 

oshishini  hisobga  olish  imkonini  bermasligi  tufayli  baholar  darajasini  biroz  pasaytirib 

kо‗rsatadi. Shu sababli bu ikki indeksning о‗rtacha darajasini xarakterlovchi Fisher indeksi 

hisoblanadi: